Luật sư Hoàng Trọng Giáp: Phải kiểm duyệt nội dung, chất lượng sách phong thủy, tâm linh bán tràn lan trên mạng

Trong thời đại số, khi dịch vụ nào cũng online thì bán sách cũng vậy. Thời gian qua, trên mạng xã hội /chu-de/tiktok.topic, rất nhiều tài khoản tự xưng là “cô, cậu, thầy” đăng tải các nội dung quảng cáo về các ấn phẩm sách tâm linh, sách phong thủy, sách xem tử vi, xem bói… với những động từ mạnh đánh thẳng vào tâm lý người xem. Song chất lượng, nguồn gốc của số sách này là câu chuyện đáng bàn, vì không ít người tiêu dùng đã mua phải sách in lậu trên các nền tảng mạng xã hội.

Chỉ cần gõ cụm từ “mua sách phong thủy, tử vi”, ngay lập tức Google cho ra 83,5 triệu kết quả chỉ trong vòng 0,38 giây. 45.000 đồng, 30.000 đồng, 90.000 đồng... ở mức giá nào, độc giả cũng có thể dễ dàng mua được một cuốn sách về thế giới vô hình, từ sách bói toán, tử vi, tướng số, tâm linh đến phong thủy...

Trên tài khoản Tiktok có tên “Quy Luật Phong Thủy” thường xuyên đăng tải các video, clip giới thiệu về các ấn phẩm sách tâm linh như: sách “Thông Thư” - cuốn sách tổng hợp về thuật trạch cát kỳ môn độn giáp, tử vi, mệnh lý tứ tụ. Ngoài ý nghĩa dự trắc chiêm toán, cuốn sách còn mang những nét văn hóa xưa như: Ngày cai sữa cho trẻ, ngày làm lễ đội mũ, ngày tậu trâu...; hay sách “Tử vi hàm số”; “Bí mật âm dương ngũ hành”... tất cả do Nhà xuất bản Hồng Đức xuất bản năm 2023. Đi sâu tìm hiểu, những ấn phẩm sách này do tài khoản Tiktok có tên “Moli Books” đăng tải và rao bán có giá thành dao động từ 60 – 90.000 đồng/cuốn, thậm chí nhiều cuốn sách có giá thành lên đến cả nửa triệu đồng/cuốn.

Trong một clip giới thiệu về cuốn “Giải mã phong thủy hướng nhà”, chủ nhân của đoạn video có tên “Thầy Tuấn Khám Nhà” hay còn được gọi “thầy Tuấn phong thủy”, xưng “thầy” và quảng cáo sách với những lời có cánh như “phải mất 2 tháng để xin giấy phép in ấn cùng nhiều thủ tục khác để xin bản quyền tác giả... để Nhà xuất bản Hồng Đức in thành sách. Trong sách có những thông tin rất thực tế, cầm tay chỉ việc cho mọi người. Và nếu nhà ai có lỗi phạm thì có luôn cách hóa giải ở trong sách...”

Đáng nói, dù nhiều ấn phẩm sách có in tên Nhà xuất bản sách, tuy nhiên, tính xác thực các nội dung trong sách chưa được kiểm chứng rõ ràng, nhiều nội dung được chủ kênh quảng cáo phóng đại. Bên dưới các các bài đăng, nhiều độc giả đã để lại bình luận: “Sách không có gì để đọc. Chỉ cho biết nhà nằm chòm sao nào thôi. Kiến thức rất ít. Tiếc tiền để mua cuốn này”, hay “nội dung đúng hay sai, tin hay không thì tùy vào mỗi người”...

Là một người có chiều hướng tâm linh, chị Xuân Hương - Bắc Từ Liêm, Hà Nội đã nhiều lần đặt mua sách tâm linh, phong thủy trên nền tảng mạng xã hội vì sự tiện lợi không phải di chuyển, ngồi ở nhà đặt là có sách về tay. Song 10 lần đặt, thì có đến 4,5 lần sách chị nhận được là sách giả, sách in lậu vì chữ viết sai chính tả rất nhiều, trong sách không in thông tin, đơn vị nhà xuất bản.

"Lần gần đây nhất tôi đặt mua cuốn Diễn Cầm Tam Thế Diễn Nghĩa" trên nền tảng TiktokShop, xong khi sách về tay, tôi nghi ngờ đây không phải là sách có nguồn gốc. Bởi đến tên sách còn in sai; trong sách rất nhiều lỗi chính tả; giấy mỏng, nhòe mực; trong sách không có thông tin đơn vị nhà xuất bản, in ấn..." - chị Xuân Hương chia sẻ.

Về vấn đề này, chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, Luật sư Hoàng Trọng Giáp - Giám đốc Công ty Luật TNHH Hoàng Sa, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho biết, tình trạng sách bói toán, tử vi, tướng số, phong thủy... bày bán tràn lan, công khai trên các nền tảng mạng xã hội, trong khi nhiều người tiêu dùng không có một cơ chế, phương thức nào để nhận biết được loại nào là sách xuất bản chính thống, sách nào là sách in lậu. Điều này sẽ gây tác động tiêu cực đến người đọc khi mua phải sách in lậu khi có chứa những nội dung không được kiểm duyệt, không đảm bảo chất lượng; cùng đó sách in lậu, sách giả sẽ tạo ra những cạnh tranh không lành mạnh giữa những đơn vị xuất bản, kinh doanh, phát hành sách được pháp luật công nhận với những cá nhân, tổ chức in lậu, xâm phạm bản quyền, trốn thuế…

Liên quan đến một số Tiktoker, Facebooker lên mạng xã hội, tự xưng là “thầy phong thủy”, là “chuyên gia tâm linh” để rao bán, quảng cáo sách với những động từ mạnh đánh thẳng vào tâm lý người tiêu dùng, Luật sư Hoàng Trọng Giáp cho rằng, cơ quan chức năng cần vào cuộc thu thập, củng cố chứng cứ nếu có dấu hiệu phạm pháp và cần xử lý hành chính, hoặc xem xét xử lý hình sự nếu có dấu hiệu đối với hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, hoặc hành vi xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp …

“Bên cạnh sự vào cuộc của cơ quan chức năng, cũng cần có biện pháp tuyên truyền, phổ biến pháp luật tới người tiêu dùng để họ nhận thức được ranh giới đúng - sai khi tiếp nhận các thông tin trên mạng xã hội” - Luật sư Hoàng Trọng Giác khuyến nghị và cho rằng cơ quan chức năng cần phải có biện pháp tuyên truyền tương xứng đến người dân, cần phải có hình thức kiểm duyệt nội dung sai phạm trên mạng xã hội để từ đó kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm minh các đối tượng vi phạm. Và cơ quan chức năng cần đẩy mạnh công tác hậu kiểm hơn nữa, cần xử lý nghiêm, áp dụng chế tài đủ sức răn đe các đối tượng.

Không những vậy, để thu hút người mua, đánh tráo khái niệm, nhiều sách mê tín dị đoan còn núp bóng những tên sách “khoa học” như: Tử vi dưới ánh sáng khoa học, Tổng hợp các luận điểm tử vi, Tử vi lý học, Bói bài và căn cứ thực tế, Khoa học về đường chỉ tay, Khoa học về tướng số...

Việc các ấn phẩm có nội dung mê tín, dị đoan xuất hiện nhiều trên thị trường đã và đang gây ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của một bộ phận không nhỏ người xem những loại sách này. Nhiều vụ việc, án mạng nghiêm trọng đã xảy ra vì tin vào những nội dung mê tín dị đoan, những lời phán của các “thầy tâm linh” hay “chuyên gia phong thủy”.

Trên thực tế, những điều tốt lành, sự may mắn chỉ đến với mỗi người khi có tư duy tích cực, có hành động đúng đắn và lối sống lành mạnh. Suy cho cùng, sách tâm linh, sách phong thủy đang bán tràn lan trên mạng xã hội đang thực sự là một vấn nạn nguy hiểm, do vậy, để hạn chế những loại sách tâm linh, phong thủy có nội dung không lành mạnh cần sự quyết liệt hơn nữa của các bộ, ngành liên quan. Đặc biệt, mỗi cá nhân cần nêu cao tinh thần cảnh giác, và nâng cao nhận thưc để tránh khỏi các bẫy tâm linh không đúng đắn, không phù hợp thuần phong mỹ tục.