Tin Khu Vực 
Trong kỷ nguyên số, internet mang lại nhiều cơ hội học tập, làm việc và kết nối, nhưng cũng mở ra vô vàn rủi ro tiềm ẩn. Cùng với sự phát triển của công nghệ, những chiêu trò lừa đảo trên không gian mạng ngày càng tinh vi, khó nhận diện hơn. Nhiều người mất tiền, mất dữ liệu, thậm chí mất cả uy tín cá nhân chỉ vì một phút chủ quan. Bởi vậy, nắm vững thông tin cảnh báo và rèn luyện kỹ năng tự bảo vệ mình trên mạng là yêu cầu cấp thiết đối với mỗi người dân.
Khởi động “Chiến dịch Chống lừa đảo trực tuyến năm 2025 - Chậm mà chắc”. Ảnh: CAND
Ngày 14/10, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao khởi động “Chiến dịch Chống lừa đảo trực tuyến năm 2025 - Chậm mà chắc”. Chiến dịch Chống lừa đảo trực tuyến năm 2025 gửi thông điệp là công thức an toàn 3C: chậm - để kiểm chứng, luôn xác minh nguồn tin trước khi chia sẻ hoặc giao dịch; chặn – để phòng ngừa rủi ro, nhận biết dấu hiệu cảnh báo, thiết lập lớp bảo vệ tài khoản và cấu hình an toàn thiết bị; chắn – để bảo vệ cộng đồng, báo cáo hành vi đáng ngờ, hỗ trợ lẫn nhau, cùng gìn giữ môi trướng mạng an toàn.
Khuyến nghị người dùng internet ghi nhớ quy tắc "5 luôn" và "5 không"…. "5 không" gồm không chia sẻ dữ liệu cá nhân; không tiết lộ mã OTP; không bấm vào đường link, pop-up quảng cáo nghi ngờ; không mở tệp tin lạ gửi qua email hay ứng dụng nhắn tin; không làm theo yêu cầu chuyển tiền của người lạ. Trong khi đó, "5 luôn" là luôn ý thức bảo mật thông tin cá nhân; luôn đặt mật khẩu mạnh và thay đổi thường xuyên; luôn dùng phần mềm uy tín, có bản quyền; luôn cập nhật kiến thức an ninh mạng và luôn cảnh giác khi giao dịch online….
Những khuyến cáo ngắn gọn mang tính nguyên tắc hết sức hữu ích với mỗi cá nhân và cộng đồng để ngăn chặn lừa đảo trên không gian mạng vốn đang diễn biến phức tạp và tinh vi, gây nhiều hậu quả với cộng đồng, xã hội.
Nếu như trước đây, lừa đảo chỉ dừng ở tin nhắn khuyến mãi giả mạo, thì nay, thủ đoạn đã tinh vi gấp nhiều lần. Các đối tượng mạo danh công an, ngân hàng, cơ quan nhà nước, thậm chí giả danh người thân để yêu cầu chuyển tiền, cung cấp thông tin cá nhân. Có trường hợp kẻ gian sử dụng trí tuệ nhân tạo để giả giọng nói, giả khuôn mặt khiến nạn nhân hoàn toàn tin tưởng. Không ít người bị đánh cắp tài khoản mạng xã hội, ví điện tử hay bị chiếm quyền truy cập tài khoản ngân hàng chỉ sau vài cú nhấp chuột.
Điểm chung của các vụ việc là tội phạm mạng luôn đánh vào tâm lý sợ hãi, cả tin hoặc tham lợi của người dùng. Khi nạn nhân hoảng hốt, mất bình tĩnh hoặc quá tin tưởng vào “người quen”, họ dễ dàng rơi vào bẫy mà không kịp nhận ra.
“5 không, 5 luôn” được xem như lá chắn trước cạm bẫy công nghệ, để giúp người dân tự bảo vệ mình. Các chuyên gia an toàn mạng khuyến nghị mỗi người nên ghi nhớ nguyên tắc “5 không và 5 luôn”. Đây là bộ quy tắc đơn giản nhưng hữu hiệu để ngăn ngừa nguy cơ bị lừa đảo.
An toàn mạng không chỉ là việc của cơ quan chức năng hay chuyên gia công nghệ, mà là trách nhiệm của cả cộng đồng. Mỗi người dân khi hiểu biết và chủ động phòng tránh sẽ giúp môi trường mạng trở nên lành mạnh hơn. Khi có dấu hiệu nghi ngờ, hãy nhanh chóng báo tin đến cơ quan công an hoặc đầu mối tiếp nhận phản ánh.
Bên cạnh đó, cần thường xuyên cập nhật kiến thức về an toàn thông tin, tham gia các chương trình tuyên truyền, tập huấn kỹ năng phòng chống lừa đảo. Một cộng đồng mạng an toàn được tạo nên không chỉ nhờ công nghệ bảo mật, mà trước hết từ ý thức và hành động đúng đắn của từng người dùng.
Không ai có thể thay thế chúng ta trong việc bảo vệ chính mình. Chỉ cần một phút bất cẩn, công sức, tài sản tích lũy bao năm có thể bị cuốn trôi. Vì vậy, hãy biến “5 không – 5 luôn” thành thói quen hàng ngày; hãy coi cảnh giác là kỹ năng sống cần thiết trong thời đại số.
Theo các chuyên gia, công tác phòng chống tội phạm mạng chỉ hiệu quả khi người dân, cơ quan quản lý và doanh nghiệp cùng phối hợp. Việc nắm rõ quy tắc an toàn không chỉ giúp mỗi cá nhân tránh rơi vào bẫy lừa đảo, mà còn góp phần tạo môi trường mạng trong lành.
Thống kê của Liên minh Chống lừa đảo toàn cầu (GASA) cho thấy, thiệt hại do lừa đảo trực tuyến toàn cầu năm 2023 vượt 1.000 tỷ USD, riêng Việt Nam là 16 tỷ USD. Thống kê từ Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, năm 2024, lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam gây thiệt hại 18.900 tỷ đồng.
