Là một tỉnh miền núi phía Bắc, Bắc Kạn đang từng bước khẳng định vị thế của mình trên bản đồ kinh tế nông thôn khi hàng loạt các sản phẩm thế mạnh được tiêu thụ hiệu quả cả trong và ngoài nước.

Xúc tiến thương mại là giải pháp quan trọng

Đây là một trong những sự kiện được tỉnh Bắc Kạn triển khai hiệu quả và mang lại thành công trong thời gian qua. Ông Đinh Lâm Sáng cho biết, trong những năm vừa qua, đặc biệt là năm 2023 và những tháng đầu năm 2024, việc xúc tiến thương mại của Sở Công Thương Bắc Kạn đã làm khá tốt. Qua đó đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp và hợp tác xã, các chủ thể đã có sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP, các sản phẩm tiêu biểu địa phương... được tiếp xúc trực tiếp và gián tiếp thông qua kết nối của ngành Công Thương giữa tỉnh này với tỉnh kia để họ tìm hiểu và trao đổi những sản phẩm hàng hóa. Từ đó, kết nối với nhau trong việc tiêu thụ các mặt hàng.

Là một trong những HTX tiêu biểu của huyện Ba Bể - tỉnh Bắc Kạn, HTX Yến Dương (xã Yến Dương, huyện Ba Bể) đã cùng bà con nông dân nâng tầm quả bí xanh của địa phương trở thành sản phẩm đạt OCOP 4 sao cấp tỉnh. Bà Ma Thị Ninh - Giám đốc HTX Yến Dương cho biết: “Niềm vui càng nhân lên khi sản phẩm bí xanh thơm của HTX đạt sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp khu vực hồi tháng 5/2023, trùng với thời điểm vào vụ thu hoạch bí xanh thơm năm nay, nhờ đó đơn vị đã ký kết được nhiều đơn hàng, trong đó có những đơn hàng đối tác đến từ Thành phố Hồ Chí Minh…”.

Từ bước đệm đầu tiên đó, đến nay, sản phẩm bí xanh thơm Ba Bể của tỉnh có mặt tại hầu hết các hệ thống phân phối như Co.opmart, Winmart, Lotte mart… và nhận được sự đón nhận tích cực của người tiêu dùng.

Bên cạnh tiêu thụ trong nước, hiện sản phảm miến dong của HTX Tài Hoan (huyện Na Rì) đã được xuất khẩu sang Cộng hòa Séc, rượu me lá Thanh Tâm (huyện Chợ Đồn) xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản.

Nhằm mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, Bắc Kạn đã tích cực thúc đẩy thương mại điện tử. Toàn bộ các sản phẩm nông sản thế mạnh, sản phẩm OCOP đều được đưa lên các sàn thương mại điện tử, mang lại hiệu quả cao. Từ đó, nhiều người dân vùng cao có cơ hội được tiếp xúc với chuyển đổi số và marketing. Ban đầu họ còn bỡ ngỡ, nhưng nhờ sự chịu khó học hỏi, các sản phẩm của các HTX này đều đã có mặt trên các sàn thương mại điện tử lớn. Nhờ đó, mỗi lao động có thu nhập ổn định từ 4 - 5 triệu đồng/tháng.

Chị Lý Thị Quyên, một thành viên hợp tác xã tại xã Vi Hương, huyện Bạch Thông cho biết: "Trước khi ứng dụng công nghệ số, các sản phẩm của chúng tôi chỉ được tiêu thụ trong tỉnh hoặc một vài tỉnh lân cận như Thái Nguyên, Hà Nội. Sau khi ứng dụng công nghệ chuyển đổi số, các sản phẩm đã được lan tỏa trên cả nước và thậm chí xuất khẩu".

hiệu quả từ các Điểm bán hàng OCOP

Thực tế cho thấy, các điểm bán hàng OCOP trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn đã và đang mang lại hiệu quả tích cực. Đơn cử, nhằm hỗ trợ đồng bào tiêu thụ nông sản, vừa qua, Sở Công thương Bắc Kạn đã hỗ trợ huyện Pác Nặm xây dựng 01 điểm mua bán hàng hóa, sản phẩm OCOP, đặc sản vùng miền phục vụ hoạt động sản xuất và tiêu dùng của miền núi, vùng sâu, vùng xa năm 2023 (Mô hình thương mại hai chiều).

Với điều kiện đáp ứng gần khu vực đông dân cư, các cơ quan, trường học, chợ xã nên vị trí giao thông thuận lợi, diện tích mặt bằng khoảng 80m², mô hình đang mở cửa bán hàng tạp hóa và khoảng 10 sản phẩm OCOP… Hộ kinh doanh Nguyễn Đình Cường, địa chỉ tại thôn Nà Lẹng, xã Bộc Bố được lựa chọn làm điểm thực hiện mô hình.

Sau thời gian vận hành, ông Nguyễn Đình Cường, chủ hộ kinh doanh cho biết: “Hiện, cửa hàng đang giới thiệu và bày bán các mặt hàng là sản phẩm OCOP của tỉnh và huyện như: Trà hoa vàng, trà bí đao, bún, miến, rượu men lá... Đồng thời bày bán sản phẩm của một số địa phương. Cửa hàng cam kết sẽ đem đến cho bà con các sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn về chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm, nguồn gốc xuất xứ, nhãn mác nên thu hút rất đông người tiêu dùng trong tỉnh và khách du lịch”.

Đến nay, Sở Công Thương Bắc Kạn đã hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã hình thành 18 điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP trên địa bàn tỉnh. Các mô hình điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP hoạt động rất hiệu quả.

Các sản phẩm trưng bày tại điểm bán đều có bao bì, nhãn mác, chứng nhận đầy đủ. Việc trưng bày sản phẩm tại các điểm khá đều, đẹp mắt, không chỉ thích hợp để mua sử dụng hằng ngày mà còn có thể mua làm quà. Từ đó, người tiêu dùng có niềm tin với sản phẩm và lựa chọn các Điểm bán hàng OCOP là nơi dừng chân thường xuyên để mua sắm.

Nâng cao năng lực tiêu thụ nông sản địa phương

Bên cạnh những hiệu quả đã đạt được, ông Đinh Lâm Sáng cũng bày tỏ, hiện nay, dịch vụ logistics là một trong những yếu tố quan trọng nhất để phục vụ cho việc giao thương, giới thiệu hàng hóa và xúc tiến thương mại.

Song hàng hóa của Việt Nam trong thời điểm hiện nay, đặc biệt là hàng hoá của các địa phương miền núi như Bắc Kạn thường là hàng hóa chế biến thô hoặc nông sản yêu cầu phải có sự bảo quản cũng như vận chuyển rất khắt khe. Dịch vụ logistics hiện là điểm yếu và các địa phương chưa thể đáp ứng được. Do đó, mấu chốt trong tiêu thụ hàng hoá, đặc biệt là hàng nông sản của các địa phương miền núi, trong đó có Bắc Kạn chính là giải “bài toán” logistics.

Bên cạnh đó, cần đầu tư một số thiết bị máy móc để bảo quản hàng hóa được lâu dài hơn.

Thêm nữa là nguồn lực. Nguồn lực ở các địa phương miền xuôi hay những thành phố lớn đã khó, khu vực miền núi còn khó hơn. Chính vì vậy, lãnh đạo UBND tỉnh cũng chỉ đạo cho các cấp, các ngành, đặc biệt là ngành Công Thương làm thế nào liên hệ với Bộ để tổ chức tập huấn, trang bị những kiến thức căn bản nhất cho các doanh nghiệp, hợp tác xã để họ thay đổi về suy nghĩ, thay đổi về tổ chức thực hiện và quan trọng là áp dụng những bài học thành công của nhau để cùng thực hiện.

Ngoài ra, đối với các địa phương miền núi, hiện điểm yếu nằm ở chỗ năng lực tài chính của các chủ thể, doanh nghiệp địa phương. Do đó, các chủ thể, doanh nghiệp, hợp tác xã rất cần các cơ chế tài chính, cụ thể là vay vốn lãi suất ưu đãi để phục vụ sản xuất, kinh doanh và thương mại hoá sản phẩm. Tại Bắc Kạn, lãnh đạo UBND, Sở Công Thương thường mời các chủ thể, doanh nghiệp cùng đến tham dự các buổi làm việc và tiếp xúc trực tiếp, từ đó lắng nghe trực tiếp doanh nghiệp cần những gì, cần vốn như thế nào, từ đó thì ngân hàng sẽ có động thái gì để cho giúp cho doanh nghiệp. Đặc biệt là khi đến mùa vụ thu hoạch nông sản cần phải sử dụng thêm nhiều nguồn vốn.

Đối với kiến thức sản xuất, xúc tiến thương mại, bán hàng, thông qua các cuộc tập huấn, Sở Công Thương cũng mời các chuyên gia ở Bộ Công Thương đến truyền đạt kinh nghiệm, trên cơ sở vừa là hướng dẫn các giải pháp xúc tiến thương mại truyền thống, vừa “cầm tay, chỉ việc” trong sử dụng những thiết bị hiện đại như máy vi tính, điện thoại để xúc tiến thương mại trên môi trường online.

Đây là một trong những điều không thể không làm bởi vì đây là xu thế chung, “cuộc chơi” chung của thị trường, là kinh doanh thương mại ở cả phương thức truyền thống và thương mại điện tử.