Lo ngại cơ chế "xin cho"

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa tham gia ý kiến về Nghị quyết thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất đối với đất khác của Bộ Tài Nguyên và Môi trường.

Trong công văn góp ý, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp cho rằng, việc cho phép doanh nghiệp nhận chuyển nhượng quyền sử dụng “đất khác”, cho phép doanh nghiệp đang có “đất khác” được thực hiện dự án nhà ở thương mại là một trong những kiến nghị lớn và quan trọng của doanh nghiệp trong quá trình soạn thảo Luật Đất đai 2024.

Cũng theo VCCI, Luật Đất đai 2024 mới chỉ dừng ở quy định doanh nghiệp chỉ được nhận chuyển nhượng “đất ở”, doanh nghiệp đang có “đất ở hoặc đất ở và đất khác” mới được phép thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại.

Bộ Tài nguyên và Môi trường đang xây dựng dự thảo Nghị quyết thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thảo thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất đối với đất khác

Theo đó, VCCI hoàn toàn đồng ý và thống nhất cao với việc xây dựng Nghị quyết thí điểm cho phép doanh nghiệp nhận chuyển nhượng quyền sử dụng “đất khác”, cho phép doanh nghiệp đang có “đất khác” được thực hiện dự án nhà ở thương mại.

“Đây là quy định rất cần thiết, đáp ứng được nhu cầu thực tiễn, khắc phục các vướng mắc hiện tại và tháo gỡ các vướng mắc của nhiều dự án hiện nay” – công văn của VCCI nêu.

Tuy nhiên, về đối tượng áp dụng, VCCI cho rằng, Dự thảo Tờ trình đang xác định đối tượng áp dụng là “các doanh nghiệp có chức năng kinh doanh bất động sản theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản; người sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai”. “Người sử dụng đất” theo quy định tại Điều 4 Luật Đất đai 2024 đã bao trùm cả “doanh nghiệp có chức năng kinh doanh bất động sản” vì vậy, không cần thiết quy định “doanh nghiệp có chức năng kinh doanh bất động sản” vào đối tượng áp dụng.

Liên quan đến đất nhận chuyển nhượng, theo VCCI, Khoản 2 Điều 127 Luật Đất đai 2024 quy định, trường hợp trong khu vực đất thực hiện chuyển nhượng có “diện tích đất do cơ quan, tổ chức của nhà nước quản lý nhưng không tách được thành dự án độc lập thì diện tích đất do cơ quan, tổ chức của nhà nước quản lý được đưa vào tổng diện tích đất để lập dự án và được nhà nước thu hồi để giao, cho thuê cho nhà đầu tư thực hiện dự án không phải thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất, không phải đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất”.

Dự thảo Nghị quyết đang cho cơ chế nhận chuyển nhượng “đất khác” để xây dựng nhà ở thương mại tương tự như cơ chế nhận quyền sử dụng đất ở quy định tại điểm b khoản 1 Điều 127 Luật Đất đai 2024. Để tạo thuận lợi cho quá trình thực hiện, VCCI đề nghị cân nhắc bổ sung cơ chế thu hồi đất tương tự như quy định tại khoản 2 Điều 127 Luật Đất đai 2024 nêu trên.

Về địa bàn được thực hiện, VCCI cho rằng, Dự thảo đang đề xuất theo hướng địa phương sẽ ban hành về tiêu chí về địa bàn, vốn đầu tư và các tiêu chí khác phù hợp với thực tế tại địa phương để lựa chọn dự án tại địa bàn được phép thí điểm.

“Đề xuất này có thể tạo ra sự lo ngại về cơ chế xin – cho khi xác định các dự án đầu tư được áp dụng cơ chế thí điểm” - VCCI lo ngại và đề xuất, để hạn chế tình trạng này đề nghị cân nhắc quy định tiêu chí chung ngay tại Nghị quyết, các địa phương sẽ dựa vào tiêu chí này để xác định các dự án phù hợp.