Nghi lễ cầu mùa của đồng bào Khơ Mú được tổ chức cho nhiều gia đình cùng khu vực canh tác nương rẫy hoặc có thể làm lễ chung cho cả bản tùy vào điều kiện canh tác hàng năm. Trước khi tổ chức lễ hội khoảng một đến hai tháng, các gia đình sẽ họp bàn và thống nhất chọn ngày tốt, tháng tốt, ấn định ngày tổ chức lễ, chuẩn bị đóng góp các lễ vật, phân công công việc tổ chức cúng lễ cầu mùa.
Cầu mùa - nghi lễ nông nghiệp quan trọng của đồng bào Khơ Mú |
Để tổ chức lễ cầu mùa, bà con dân bản phải chuẩn bị các đồ lễ gồm các vật phẩm như: 1 con lợn, 2 con gà (đây là những lễ vật chính để dâng cúng trong nghi lễ, lễ vật càng to càng thể hiện quy mô của lễ hội cũng như sự sung túc của bà con dân bản), 2 vò rượu cần, 10 vò tượng trưng, 2 chai rượu, bông lúa, bông ngô, khoai sọ, 20 gói mọc, cá, chim, cơm lam, nhọc sóc, chuột, bạc nén, vòng tay, 1 chiếc váy, 1 cái khăn, 9 tấm vải thô trắng…, cơm xôi mới, xôi cũ đựng vào 2 ép xôi khác nhau, xôi mới đầy hơn xôi cũ. Các dụng cụ gồm: Dao, cuốc, xẻng, măng vầu, cày, bừa, dán người hình nộm người canh nương rẫy, cây nêu.
Thực hiện nghi lễ |
Tái hiện nghi lễ canh tác |
Hát múa mừng lễ hội |
Khi mọi thứ chuẩn bị xong, thầy cúng thắp một cây nến sáp ong trên mâm lễ, rót rượu vào hai chén. Lúc này thầy cúng hướng về mâm lễ, chắp tay lạy bốn hướng và bắt đầu khấn mời các thần linh về hưởng thụ đồ lễ và phù hộ cho dân bản.
Lễ cầu mùa kết thúc, người Khơ Mú lại trở về với cuộc sống lao động bình thường, tích cực tham gia lao động sản xuất, tạo khí thế và hy vọng vào năm mới, đầu vụ mới với ước vọng cuộc sống ngày một ấm no, đầy đủ và tốt đẹp hơn.