Tin Khu Vực 
"Cơ hội vàng" cho xuất khẩu - làm chủ thị trường EAEU, Mỹ Latinh
Theo số liệu 8 tháng năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 597,93 tỷ USD, tăng 16,3% so với cùng kỳ; trong đó, xuất khẩu đạt 305,96 tỷ USD (tăng 14,8%), nhập khẩu đạt 291,97 tỷ USD (tăng 17,9%), cán cân thương mại tiếp tục thặng dư 13,99 tỷ USD.
Với đà tăng trưởng này, trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, lãnh đạo Bộ Công Thương cho rằng, mục tiêu tăng trưởng xuất nhập khẩu 12% trong năm 2025 là hoàn toàn khả thi.
8 tháng năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 597,93 tỷ USD. Ảnh: Khánh Ngân
Theo ông Tạ Hoàng Linh - Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường nước ngoài, Bộ Công Thương, lợi thế lớn nhất của Việt Nam là nền kinh tế có độ mở cao với 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) đang thực thi. Các FTA không chỉ mang lại ưu đãi về thuế, mà còn là “giấy thông hành” giúp hàng hóa Việt Nam tiếp cận các thị trường mới, tiềm năng như Trung Đông, Nam Á, Mỹ Latinh.
Trong năm 2024, Việt Nam đã ký kết thêm FTA với UAE - trung tâm logistics và tài chính của khu vực Trung Đông. Đây là “cửa ngõ” giúp hàng hóa Việt Nam không chỉ đến với Trung Đông - Bắc Phi, mà còn vươn sang Ấn Độ và nhiều thị trường khác.
Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường nước ngoài nhấn mạnh, doanh nghiệp muốn thâm nhập thành công thị trường này cần chú trọng sản phẩm, dịch vụ đạt chứng nhận Halal, bởi đây là tiêu chuẩn bắt buộc và cũng là “tấm vé” nâng uy tín thương hiệu Việt trên bản đồ quốc tế.
Cùng với đó, FTA Việt Nam - Israel cũng đã có hiệu lực. Dù quy mô thị trường nhỏ, nhưng Israel được đánh giá là “quốc gia khởi nghiệp”, nơi Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm và kết nối về khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo. Đây là một “bệ phóng” quan trọng, giúp hàng hóa Việt Nam nâng tầm chất lượng và giá trị khi tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Thị trường truyền thống là nền tảng bền vững, ổn định
Bên cạnh việc mở cửa thị trường mới, bà Nguyễn Thảo Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường nước ngoài khuyến nghị, doanh nghiệp không thể xem nhẹ việc “làm mới” các thị trường truyền thống. Bởi chính những thị trường đã quen thuộc cũng là nền tảng bền vững, tạo dư địa ổn định lâu dài.
Đơn cử, với thị trường Liên minh Kinh tế Á - Âu (EAEU), nơi Việt Nam đã có FTA từ năm 2016, giúp hơn 80% dòng thuế về 0%. Xuất khẩu từng tăng trưởng 20 - 30%/năm, nhưng gần đây bị chững lại bởi biến động địa chính trị. Tuy vậy, hơn 70% kim ngạch xuất khẩu sang EAEU đang được hưởng ưu đãi thuế, tập trung vào dệt may, nông sản, thủy sản - những ngành hàng vốn được người tiêu dùng ưa chuộng.
Bà Nguyễn Thảo Hiền nhận định, khó khăn lớn nhất hiện nay là thanh toán bằng USD bị hạn chế, song doanh nghiệp có thể khắc phục bằng thanh toán nội tệ. Năm 2024, xuất khẩu sang EAEU vẫn đạt hơn 3 tỷ USD, chứng tỏ khu vực này vẫn là “kho báu” chưa khai thác hết. Nếu tận dụng được thời điểm hiện tại, khi nhiều đối tác khác gặp rào cản pháp lý, hàng Việt Nam hoàn toàn có thể chiếm lĩnh thị phần, tạo lợi thế cạnh tranh lâu dài.
Doanh nghiệp xuất khẩu đang tận dụng tốt ưu đãi từ CPTPP để xuất khẩu sang Mexico. Ảnh: Nguyên Hùng
Tương tự, khu vực Mỹ Latinh là vùng đất xa nhưng đầy tiềm năng. Với hơn 600 triệu dân, tầng lớp trung lưu tăng nhanh, Mỹ Latinh cũng là một thị trường rộng lớn cần “làm mới”. Đặc biệt, đây là thị trường mà Việt Nam đã có FTA. Và chính nhờ Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), hàng hóa Việt Nam đã hiện diện mạnh mẽ hơn tại Mexico, Chile, trong khi Brazil nổi lên như một đối tác nhiều triển vọng.
Theo Tham tán thương mại Lưu Vạn Khang, Thương vụ Việt Nam tại Mexico, 5 tháng đầu năm 2025, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam - Mexico đạt hơn 7,7 tỷ USD, tăng 32,31% so với cùng kỳ 2024. Đặc biệt, từ tháng 4/2024, khi Mexico áp thuế nhập khẩu 5 - 50% với 544 mặt hàng từ quốc gia không có FTA, thì hàng Việt Nam nhờ ưu đãi thuế trong Hiệp định CPTPP đã trở thành nguồn cung thay thế quan trọng.
Tham tán thương mại Lưu Vạn Khang nhấn mạnh, dù đã thâm nhập được thị trường, nhưng doanh nghiệp Việt cần chú trọng hơn tới chất lượng, minh bạch hóa nguồn gốc xuất xứ để duy trì niềm tin và mở rộng thị phần.
Không có thị trường nào “an toàn vĩnh viễn”
Thực tiễn cho thấy, trong khi doanh nghiệp hào hứng tìm kiếm cơ hội ở thị trường mới, thì nhiều thị trường truyền thống vẫn còn dư địa lớn nhưng chưa được khai thác đúng tầm.
Không có thị trường nào “an toàn vĩnh viễn”, nhu cầu tiêu dùng thay đổi, tiêu chuẩn kỹ thuật ngày càng khắt khe, cạnh tranh ngày càng gay gắt... tất cả đòi hỏi doanh nghiệp phải đổi mới sản phẩm, tái cấu trúc chuỗi cung ứng, nâng cao năng lực cạnh tranh. Nếu không, lợi thế ưu đãi từ FTA cũng chỉ là “cơ hội bỏ ngỏ”.
Đặc biệt, trong bối cảnh địa chính trị phức tạp, rủi ro gián đoạn chuỗi cung ứng, việc làm mới thị trường truyền thống không chỉ giúp doanh nghiệp duy trì thị phần, mà còn tạo “vùng đệm an toàn” để giảm thiểu rủi ro khi thị trường mới chưa thực sự ổn định.
Từ nay đến cuối năm 2025, quyết tâm cùng cả nước hoàn thành mục tiêu tăng trưởng xuất nhập khẩu lên 12%, lãnh đạo Vụ Phát triển thị trường nước ngoài cho rằng, doanh nghiệp xuất khẩu cần đa dạng hóa thị trường xuất khẩu nhưng không phân tán; trong đó, kết hợp vừa tìm thị trường mới, vừa củng cố thị trường cũ, bảo đảm sự cân bằng.
Không những vậy, phải đổi mới sản phẩm, đáp ứng tiêu chuẩn cao như: Chứng nhận Halal cho Trung Đông, minh bạch hóa nguồn gốc cho Mỹ Latinh, thanh toán linh hoạt tại EAEU...
Ngoài ra, khai thác lợi thế FTA thế hệ mới: CPTPP, EVFTA, RCEP không chỉ giúp giảm thuế mà còn buộc doanh nghiệp tuân thủ tiêu chuẩn lao động, môi trường, phát triển bền vững.
Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu là bước đi tất yếu của doanh nghiệp xuất khẩu. Điều quan trọng là doanh nghiệp không thể đi một mình. Bên cạnh nỗ lực tự nâng cấp, cần có sự đồng hành của cơ quan quản lý trong hỗ trợ thông tin thị trường, kết nối đối tác và tận dụng ưu đãi từ các FTA.
Theo số liệu 8 tháng năm 2025, xuất khẩu của Việt Nam tăng trưởng tích cực, đạt thặng dư 13,99 tỷ USD, cho thấy mục tiêu tăng trưởng 12% là hoàn toàn khả thi. Tuy nhiên, dư địa để tăng trưởng vẫn còn rất lớn. Để tận dụng hiệu quả các Hiệp định FTA, doanh nghiệp cần kết hợp linh hoạt việc mở rộng thị trường mới (Trung Đông, Mỹ Latinh) với việc "làm mới" các thị trường truyền thống (EAEU). Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải đổi mới sản phẩm, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe (chứng nhận Halal, minh bạch nguồn gốc) và linh hoạt về phương thức thanh toán.