Làm gì để Việt Nam trở thành cường quốc xuất khẩu hoa?

Ngành nông nghiệp không khói

Ngành hoa là một ngành nông nghiệp công nghệ cao, trong khi hiệu quả của các loài cây nông nghiệp, công nghiệp thường tính trên ha, còn với hoa, người nông dân thường tính hiệu quả trên m2. Tại Tây Tựu, Mê Linh, Hà Nội, 1m2 trồng được 8 cây hoa đồng tiền, ước tính mỗi năm lãi trên 240 triệu đồng/ha. Còn tại Đà Lạt, cây hoa cát tường mỗi năm trồng được 2,5 vụ, trên 1m2 trồng được 27 cây, ước tính mỗi năm lãi trên 1 tỷ đồng/ha. Các vùng, các hộ sau khi chuyển đổi nông nghiệp theo hướng trồng hoa đều trở thành những vùng có kinh tế phát triển.

Nói đến doanh nghiệp XK hoa thành công của Việt Nam không thể không nói tới Dalat Hasfarm (Lâm Đồng). Bắt đầu hoạt động từ năm 1994 chỉ với 700.000 USD và chừng 3 – 4 ha đất, đến nay, diện tích canh tác của công ty đã lên đến 300 ha với 3 trang trại, tổng số công nhân viên 350 người. Trong số 95 triệu hoa cắt cành XK, trị giá 12 triệu USD của Đà Lạt thì Dalat Hasfarm chiếm 98%.

PGS.TS Đặng Văn Đông - Phó viện trưởng Viện nghiên cứu rau quả - cho biết, năm 2007, diện tích trồng hoa và cây cảnh của Việt Nam vào khoảng 15.000 ha thì đến nay, diện tích trồng hoa của nước ta đã tăng lên khoảng 27.300 ha.

Nhận thấy tiềm năng của hoa Việt Nam, một tập đoàn bán buôn hoa hàng đầu của Nhật là Ota đang lên kế hoạch hợp tác với tỉnh Lâm Đồng mở một xí nghiệp sản xuất hoa tại Đà Lạt vào cuối năm 2017.

Chưa khai thác được tiềm năng

Mặc dù Việt Nam được coi là quốc gia có diện tích trồng hoa khá lớn, tương đương với Tây Ban Nha - quốc gia đứng thứ 5 châu Âu về lĩnh vực này. Tuy nhiên, kim ngạch XK chỉ có 60 triệu USD trong tổng số hơn 30 tỷ USD XK nông, lâm, thủy sản và cũng không nhiều so với tổng thương mại hoa trị giá 130 tỷ USD của thế giới.

Theo GS.TS Nguyễn Quốc Vọng - nguyên Giám đốc Trung tâm phát triển quốc tế, Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội - các vùng trồng hoa của Việt Nam như Sapa (Lào Cai), Đà Lạt, Mộc Châu (Sơn La)… hoàn toàn thỏa mãn yêu cầu sản xuất hoa XK. “Mộc Châu và Lâm Đồng là những “nhà kính” khổng lồ trời cho. Nếu muốn tạo ra một nhà kinh rộng 976.479 ha với nhiệt độ quanh năm ở 20OC thì tại Australia, người ta phải trả nhiều tỷ USD mà chưa chắc đã xây dựng được. Trong khi ở Lâm Đồng, mới sử dụng 3.500 ha cho hoa” - ông Vọng nhấn mạnh.

Được biết, hoa Việt Nam không chỉ bắt đầu chiếm lĩnh thị trường Nhật Bản – thị trường hoa lớn nhất châu Á, mà còn thâm nhập vào Trung Quốc, các nước Đông Nam Á và sang cả các nước châu Âu. 10 năm gần đây, XK hoa Việt Nam sang Nhật đã tăng gấp 4 lần. Giá cả cạnh tranh cũng là lợi thế lớn cho hoa Việt.

Mặc dù có rất nhiều điểm thuận lợi, nhưng đến nay Việt Nam vẫn chưa phát triển ổn định và bền vững ngành hàng hoa theo cách tiếp cận chuỗi giá trị. Chưa sản xuất theo yêu cầu của thị trường về số lượng và chất lượng với giá cạnh tranh…. Để đẩy mạnh phát triển ngành hoa, ông Đông cho rằng, cần phải tăng ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nhằm giảm chi phí, tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả đầu tư. Song song với đầu tư cho sản xuất, rất cần chú ý đầu tư tiêu thụ sản phẩm…