Lâm Đồng kiến nghị phương án đầu tư tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Tây trước năm 2030

Sự cần thiết khi đầu tư dự án

Sáng 27/12, thông tin từ UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết, tỉnh đã có Văn bản số 9590/UBND-XDCT gửi Bộ Xây dựng liên quan tới phương án đầu tư Dự án xây dựng đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Tây, đoạn Pleiku - Buôn Ma Thuột - Gia Nghĩa.

Theo UBND tỉnh Lâm Đồng, việc đầu tư tuyến cao tốc Pleiku - Buôn Ma Thuột - Gia Nghĩa trước năm 2030 là yêu cầu mang tính cấp bách nhằm hình thành trục kết nối Tây Nguyên với Đông Nam Bộ, các hành lang Đông - Tây ra duyên hải Nam Trung Bộ, kết nối hệ thống cảng biển, sân bay, cửa khẩu, khu công nghiệp và khu kinh tế. Tuyến đường không chỉ phục vụ lưu thông hàng hóa, đặc biệt là nông sản, thực phẩm, khoáng sản như bô xít, mà còn tạo dư địa phát triển du lịch và thu hút đầu tư, góp phần đảm bảo quốc phòng, an ninh toàn vùng.

Do vậy, tỉnh Lâm Đồng kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư Tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Tây (CT02), đoạn Pleiku - Buôn Ma Thuột - Gia Nghĩa trước năm 2030.

Cũng theo UBND tỉnh Lâm Đồng, khi triển khai theo phương thức PPP, ngoài việc huy động được nguồn vốn xã hội tham gia giai đoạn đầu tư xây dựng sẽ giảm đáng kể nguồn ngân sách nhà nước phải bố trí để phục vụ quản lý, vận hành khai thác và bảo trì công trình; tận dụng được thế mạnh về công nghệ, kinh nghiệm quản lý từ khối tư nhân; chia sẻ rủi ro hợp lý giữa Nhà nước và nhà đầu tư trong quá trình đầu tư, quản lý vận hành và khai thác công trình dự án; dự án đầu tư theo tuyến mới nên có sự lựa chọn cho người sử dụng dịch vụ; thu phí theo chiều dài sử dụng dịch vụ nên đảm bảo tính công bằng cho người sử dụng.

Trước đó, trong Văn bản số 7569/UBND-XDCT của UBND tỉnh Gia Lai gửi Bộ Xây dựng, UBND tỉnh Gia Lai khẳng định việc đầu tư tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Tây, đoạn Pleiku - Buôn Ma Thuột và Buôn Ma Thuột - Gia Nghĩa hoàn toàn phù hợp với Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Tây Nguyên đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Nghị quyết này xác định rõ yêu cầu phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, kết nối thuận lợi toàn vùng với các cảng biển, cảng hàng không trong nước và quốc tế.

Cùng với đó, Quy hoạch vùng Tây Nguyên thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Quy hoạch mạng lưới đường bộ quốc gia đều đã định vị tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Tây (CT2) là trục giao thông chiến lược, kết nối Tây Nguyên với Đông Nam Bộ, Nam Trung Bộ và mở rộng liên kết với Lào, Campuchia. Khi hoàn thành, tuyến đường sẽ hình thành trục dọc kinh tế, vận tải phía Tây, đồng bộ với các dự án cao tốc đang và sẽ triển khai như Quy Nhơn - Pleiku, Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Gia Nghĩa - Chơn Thành.

Về phía UBND tỉnh Đắk Lắk, đại diện tỉnh cho rằng, việc sớm đầu tư cao tốc Bắc - Nam phía Tây, tuyến Pleiku - Buôn Ma Thuột - Gia Nghĩa còn phù hợp với Chiến lược phát triển kinh tế, xã hội 10 năm 2021 - 2030 và Quy hoạch tổng thể quốc gia, trong đó mục tiêu đến năm 2030 cả nước có khoảng 5.000 km đường bộ cao tốc, ưu tiên các tuyến liên vùng, giảm chi phí logistics và tháo gỡ “điểm nghẽn” phát triển.

“Trong bối cảnh sau hợp nhất tỉnh Đắk Lắk và Phú Yên, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại Đắk Lắk, việc sớm đầu tư tuyến CT2 đoạn Pleiku - Buôn Ma Thuột - Gia Nghĩa trước năm 2030 là hết sức cần thiết, nhằm tăng cường kết nối vùng, gắn với cảng biển, sân bay, cửa khẩu, khu kinh tế, khu công nghiệp; mở rộng không gian phát triển, giảm chi phí logistics, thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh trên địa bàn Gia Lai - Đắk Lắk - Lâm Đồng”, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Trương Công Thái nhấn mạnh.

Đánh giá lợi thế của dự án khi triển khai theo phương thức đối tác công tư 

Trong bối cảnh nguồn lực ngân sách còn hạn chế, phương thức đầu tư đối tác công tư (PPP) được các địa phương đánh giá là giải pháp phù hợp cho dự án có quy mô lớn như cao tốc Bắc - Nam phía Tây. Theo phân tích của các tỉnh, PPP cho phép huy động nguồn lực xã hội, giảm áp lực chi ngân sách, đồng thời tận dụng kinh nghiệm quản lý, công nghệ và khả năng tổ chức thực hiện của khu vực tư nhân.

Việc chia sẻ rủi ro giữa Nhà nước và nhà đầu tư cũng giúp dự án khả thi hơn trong dài hạn. Với tổng mức đầu tư dự kiến gần 77.000 tỷ đồng, dự án đặt ra yêu cầu đối với nhà đầu tư cả về năng lực tài chính, kinh nghiệm triển khai hạ tầng và kỹ năng quản trị. Đây không chỉ là bài toán kỹ thuật hay vốn, mà còn là năng lực điều phối dự án xuyên tỉnh.

Ông Phạm Văn Binh, đại diện Công ty Cổ phần Tập đoàn Đức Long Gia Lai cho biết, mới đây, công ty đã đề xuất phương án đầu tư Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Tây, đoạn Pleiku - Buôn Ma Thuột - Gia Nghĩa theo phương thức đối tác công tư (PPP). Đề xuất này được đặt trong bối cảnh nhu cầu kết nối liên vùng Tây Nguyên ngày càng cấp thiết, đặc biệt khi nhiều quy hoạch chiến lược quốc gia và vùng đã xác định rõ vai trò của trục giao thông này.

Theo đề xuất, dự án có chiều dài khoảng 257km, đi qua ba tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk và Lâm Đồng; quy mô giai đoạn 1 là đường cao tốc 4 làn xe hoàn chỉnh, vận tốc thiết kế 100 km/h, định hướng mở rộng lên 6 làn xe trong tương lai. Hướng tuyến và các nút giao được tính toán nhằm bảo đảm kết nối hiệu quả với các trục giao thông lớn, khu đô thị và trung tâm phát triển kinh tế, xã hội dọc tuyến.

Tiến độ triển khai dự kiến 4 năm, trong đó thời gian chuẩn bị đầu tư từ 6 tháng đến 1 năm, thời gian thi công và đưa vào khai thác khoảng 3 năm. Đây là tiến độ đòi hỏi năng lực tổ chức, điều hành và tài chính đủ mạnh, những yếu tố then chốt đối với một dự án hạ tầng có quy mô lớn, trải dài trên nhiều địa phương và điều kiện địa hình phức tạp.

Trước đó, Bộ Xây dựng đã có Văn bản số 11945/BXD-KHTC gửi UBND các tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk và Lâm Đồng đề nghị tham gia ý kiến đối với phương án đầu tư Dự án xây dựng đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Tây, đoạn Pleiku - Buôn Ma Thuột - Gia Nghĩa.

Cụ thể, để có cơ sở xem xét, xử lý đề xuất đầu tư dự án theo kiến nghị của Công ty Cổ phần Tập đoàn Đức Long Gia Lai, Bộ Xây dựng đề nghị UBND các tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk và Lâm Đồng nghiên cứu, cho ý kiến đối với nội dung đề xuất đầu tư. Trong đó, tập trung làm rõ một số vấn đề như đánh giá năng lực và kinh nghiệm của địa phương trong trường hợp được giao làm cơ quan có thẩm quyền triển khai đầu tư dự án. Làm rõ sự cần thiết đầu tư, mục tiêu của dự án nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm lợi ích quốc gia, quốc phòng, an ninh. Đồng thời làm căn cứ đề xuất đầu tư tuyến đường trong giai đoạn trước năm 2030.

Bộ Xây dựng cũng đề nghị các tỉnh phân tích, đánh giá các lợi thế của dự án khi triển khai theo phương thức đối tác công tư (PPP) so với các hình thức đầu tư khác. Cùng với đó, xác định sơ bộ tổng mức đầu tư dự án, bảo đảm phù hợp với các quy định hiện hành và dự kiến nguồn vốn và khả năng cân đối vốn đầu tư dự án, trong đó làm rõ khả năng tham gia bố trí nguồn lực của địa phương.

Theo Công ty Cổ phần Tập đoàn Đức Long Gia Lai, thực hiện nhiệm vụ của nhà đầu tư đề xuất Dự án, bốn doanh nghiệp gồm: Công ty Cổ phần Tập đoàn Đức Long Gia Lai, Công ty Cổ phần Tập đoàn Alpha Seven, Công ty Cổ phần BOT & BT Đức Long Đắk Nông và Công ty Cổ phần BOT & BT Đức Long Gia Lai đã thống nhất thỏa thuận liên danh. Trong đó, Công ty Cổ phần Tập đoàn Đức Long Gia Lai được giao vai trò đứng đầu liên danh, chịu trách nhiệm tổ chức triển khai các nội dung liên quan đến quá trình đề xuất và chuẩn bị đầu tư dự án.