Nghiện ma túy nói chung và nghiện các chất dạng thuốc phiện nói riêng được coi là bệnh mạn tính của não bộ, chưa có thuốc đặc hiệu để điều trị; giải pháp cai nghiện hiệu quả không cao, tỷ lệ tái nghiện trên 90%. Trên thế giới, điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone đang được coi là giải pháp hữu hiệu, được triển khai từ năm 1965 và mở rộng trên 80 quốc gia. Tại Việt Nam, điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone được triển khai từ năm 2008. Tính đến nay, cả nước có hơn 52.000 người bệnh đang được điều trị Methadone ở hơn 330 cơ sở tại 63 tỉnh/thành phố.
Người bệnh điều trị bằng Methadone sẽ được cấp phát thuốc Methadone uống trong nhiều ngày |
Thời gian qua, đã có nhiều giải pháp để mở rộng và tăng số người tiếp cận chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone như: Giảm điều kiện và thủ tục tham gia chương trình, thành lập các điểm cấp phát thuốc tại trạm y tế xã cho những người bệnh ổn định và tuân thủ điều trị tốt như là biện pháp khuyến khích người bệnh duy trì, thay đổi hành vi tích cực trong quá trình điều trị. Tuy vậy, tổng số người bệnh tham gia điều trị không tăng lên. Do vậy, song song với giải pháp mở rộng tiếp cận của chương trình, giải pháp nhằm cải thiện chất lượng điều trị, thì việc cho người bệnh tham gia điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone được phép mang thuốc Methadone về sử dụng, để giảm thời gian đi lại, giảm chi phí liên quan đến đi lại, tạo điều kiện cho người bệnh được tiếp cận và tuân thủ điều trị… đã được Việt Nam tính tới.
Theo đó, Lai Châu được lựa chọn là tỉnh triển khai thí điểm hình thức cấp phát thuốc Methadone về sử dụng, do địa phương này đáp ứng đủ các tiêu chí để lựa chọn. Cụ thể như, Lai Châu là tỉnh miền núi phía Bắc có địa bàn rộng và đi lại khó khăn, nhiều người bệnh phải đi hàng chục ki-lô-mét mới đến cơ sở điều trị để uống thuốc hàng ngày. Các điểm cấp phát thuốc Methadone đã được triển khai tại một số trạm y tế xã, nhưng không đáp ứng được cho những người bệnh, vì các làng, bản quá xa và đường đi đến cơ sở điều trị, cấp phát thuốc miền núi rất khó khăn. Lai Châu cũng là tỉnh tích cực và đạt được nhiều kết quả tốt trong triển khai điều trị Methadone những năm qua.
Phát biểu tại Chương trình triển khai thí điểm Đề án cấp thuốc Methadone nhiều ngày cho người bệnh điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế tổ chức tại Lai Châu, ông Nguyễn Hoàng Long - Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS - đề nghị: Các cấp Ủy đảng, chính quyền UBND tỉnh Lai Châu quan tâm chỉ đạo, triển khai đề án thí điểm, nhất là công tác phối hợp liên ngành giữa y tế, công an và Lao động - Thương binh & Xã hội để việc thí điểm được triển khai thuận lợi. Ngành y tế tăng cường truyền thông về lợi ích của cấp thuốc nhiều ngày, các tiêu chí để được cấp thuốc, tạo điều kiện cho tất cả những người có đủ tiêu chí được tham gia, cũng như có biện pháp nhằm tăng cường tuân thủ quy định của Bộ Y tế đối với người bệnh tham gia chương trình thí điểm. Những người nghiện các chất dạng thuốc phiện hãy tin tưởng, kiên trì tham gia điều trị lâu dài bằng Methadone, phấn đấu đủ điều kiện tham gia chương trình cấp thuốc Methadone nhiều ngày. Với những người đã được tham gia chương trình cấp thuốc nhiều ngày, tiếp tục tuân thủ điều trị và tuân thủ quy định của ngành y tế để tham gia chương trình lâu dài.
Sau một thời gian chuẩn bị chu đáo, hoạt động cấp phát thuốc Methadone nhiều ngày cho người bệnh điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện đã sẵn sàng để khởi động tại 3 tỉnh Lai Châu, Hải Phòng, Điện Biên. Đây là thời điểm quan trọng để Việt Nam thể hiện sức mạnh và quyết tâm trong ứng phó, kiểm soát dịch Covid-19 và HIV/AIDS; đồng thời đảm bảo tính liên tục của các dịch vụ thiết yếu trong phòng, chống HIV/AIDS, triển khai tiếp cận mới cho việc cấp phát Methadone. |