Kỷ lục mới: Nguồn điện sạch lần đầu tiên vượt mốc 40% toàn cầu

Trong đó, thủy điện vẫn giữ vị trí dẫn đầu với tỷ trọng 14,3%, đóng vai trò nền tảng của hệ thống điện phát thải thấp carbon. Đáng chú ý, năng lượng mặt trời và điện gió tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ, đạt tỷ trọng lần lượt 6,9% và 8,1% trong cơ cấu điện năng toàn cầu.

Trái lại, điện hạt nhân suy giảm về tỷ trọng, rơi xuống mức thấp nhất trong vòng 45 năm, phản ánh xu hướng dịch chuyển ưu tiên đầu tư sang các nguồn năng lượng tái tạo linh hoạt và chi phí thấp hơn.

Báo cáo của Ember cũng chỉ ra hai xu hướng lớn sẽ định hình hệ thống điện toàn cầu trong phần còn lại của thập kỷ này. Thứ nhất, tỷ trọng năng lượng mặt trời sẽ tiếp tục tăng theo cấp số nhân, trở thành động lực chính thúc đẩy tăng trưởng năng lượng sạch. Thứ hai, nhu cầu điện năng toàn cầu sẽ duy trì đà tăng ổn định và ngày càng thay thế các nguồn năng lượng khác trong việc đảm bảo nguồn cung bền vững cho nền kinh tế.

Sự chuyển dịch năng lượng mạnh mẽ sang năng lượng tái tạo không phải là kết quả ngẫu nhiên mà là thành quả tích lũy từ chính những chính sách hỗ trợ và những bước đi chiến lược của từng quốc gia. Nhiều quốc gia mở rộng chính sách nhằm khuyến khích đầu tư vào năng lượng sạch như miễn giảm thuế, hỗ trợ vốn...

Báo cáo của Ember nêu rõ, nhu cầu điện của châu Á đã tăng gấp bốn lần kể từ đầu thế kỷ, từ 4.199 TWh năm 2000 lên 16.153 TWh năm 2024 (tăng 285%) do nhu cầu ngày càng tăng ở các quốc gia trong đó có Việt Nam.

Nhằm đảm bảo lượng điện cho sản xuất và sinh hoạt, Chính phủ Việt Nam những năm gần đây cũng ban hành nhiều chính sách ưu đãi, các quyết định nhằm phát triển điện năng lượng mới. Vào đầu năm nay, chính phủ đã ban hành Nghị định số 58/2025/NĐ-CP để quy định chi tiết một số điều của Luật Điện lực về phát triển điện năng lượng tái tạo. Trong đó, nêu rõ các điều kiện được hưởng chính sách ưu đãi, hỗ trợ.

Làn sóng năng lượng xanh đang tạo ra cả cơ hội và áp lực mới cho Việt Nam. Nền kinh tế đang nở rộ của nước ta đặc biệt là hoạt động xuất nhập khẩu sẽ chịu tác động trực tiếp khi sự chuyển dịch của chuỗi cung ứng toàn cầu theo hướng “xanh hóa”. Hiện nay, các thị trường lớn như EU, Mỹ, Nhật Bản,... áp dụng cơ chế thuế carbon biên giới (CBAM) và các tiêu chuẩn chất thải nghiêm ngặt, hàng hóa sản xuất bằng điện than hoặc có cường độ phát thải cao sẽ khó duy trì lợi thế cạnh tranh. Trong bối cảnh đó, các doanh nghiệp buộc phải tính toán lại bước đi chiến lược để duy trì lợi thế và đáp ứng yêu cầu của đối tác quốc tế.

Tuy nhiên, đây cũng không phải là điều đáng quan ngại bởi chính phủ Việt Nam cũng đã quan tâm và chú trọng năng lượng tái tạo từ sớm. Việt Nam đã tham gia vào nhiều cam kết và thỏa thuận quốc tế về năng lượng xanh như: thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu, Net Zero 2050, JETP,... không chỉ thể hiện nghĩa vụ quốc tế mà còn mở ra cơ hội để Việt Nam thu hút đầu tư và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng năng lượng tái tạo toàn cầu.

Nguồn: Theguardian.com