Hồ tiêu trước nguy cơ đứt gãy nguồn cung

Kỳ II: Chính sách phát triển hồ tiêu quên vị thế nông hộ?

Vị thế của nông hộ đóng vai trò trung tâm đầu vào của mặt hàng xuất khẩu tỷ USD nhưng thực tế cho thấy chiến lược phát triển hồ tiêu - với tư cách một mặt hàng xuất khẩu tỷ USD - vẫn thiếu những cơ chế, chính sách phù hợp.    

Hồ tiêu, một mặt hàng quan trọng được thị trường nông sản thế giới thường xuyên điểm mặt. Ở trong nước, với nhu cầu tiêu dùng tiêu toàn cầu tăng khoảng 2%/năm, ngành hồ tiêu đã được Chính phủ hoạch định là một trong 10 ngành nông sản có lợi thế xuất khẩu của Việt Nam. Tuy nhiên, trong khi giá vẫn ở mức rất thấp thì chi phí sản xuất lại có chiều hướng tăng gây khó khăn rất lớn cho người trồng tiêu. Chi phí sản xuất hồ tiêu năm 2018 của Việt Nam tăng ít nhất 10% so với năm 2017, trong khi giá bán hồ tiêu lại giảm trên 30%.

ky ii chinh sach phat trien ho tieu quen vi the nong ho
Thời đình điểm, 1 ha đất trồng tiêu tại Chư Sê có giá lên tới cả tỷ đồng, nhưng giờ đây không ai hỏi mua

Trên thực tế, Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách phát triển cây công nghiệp như một cách đảm bảo sinh kế cho người nông dân, đảm bảo đầu ra cho các ngành hàng nông sản xuất khẩu. Tuy nhiên, tình trạng phát triển diện tích tiêu tự phát, thiếu kiểm soát của chính quyền địa phương dẫn ngành tiêu đứng trước nguy cơ đổ vỡ đang là một thực tế tại các tỉnh trồng tiêu ở Tây Nguyên, đặc biệt là Gia Lai. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), năm 2010 cả nước có 51,3 ngàn ha, đến hết 2017 theo số liệu của các tỉnh là 151,9 ngàn ha, tăng 196% so với năm 2010, vượt định hướng phát triển trên 100 ngàn ha. Diện tích hồ tiêu bắt đầu giảm từ năm 2018 xuống 149,8 ngàn ha và dự kiến năm 2019 giảm còn 140 ngàn ha.

Chính sách hỗ trợ nông dân thường có độ trễ nhất định, nhưng ngành hồ tiêu, đặc biệt là các nông hộ, đang cần những chính sách phù hợp thị trường, điều kiện và tập quán canh tác. Ông Nguyễn Tấn Công - Chủ tịch HĐQT Hợp tác xã nông nghiệp và dịch vụ Nam Yang – nêu một thực tế, Nghị định 109/2018/NĐ-CP của Chính phủ về nông nghiệp hữu cơ trong đó quy định rõ về các chính sách hỗ trợ đối với các đối tượng sản xuất nông nghiệp hữu cơ, tuy nhiên, mới dừng lại ở mức theo Tiêu chuẩn Việt Nam, nhưng HTX Nam Yang làm chứng nhận hữu cơ theo tiêu chuẩn Mỹ, EU đáp ứng yêu cầu xuất khẩu sang các thị trường này thì không được hỗ trợ.

ky ii chinh sach phat trien ho tieu quen vi the nong ho
Ông Hoàng Phước Bính – Phó Chủ tịch Thường trực – Tổng Thư ký Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê trao đổi với phóng viên Báo Công Thương

Một điểm đáng lưu ý nữa, theo ông Hoàng Phước Bính – Phó Chủ tịch Thường trực – Tổng Thư ký Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê, hầu hết các chính sách này vẫn nằm trên giấy. Nghị định số 210/2013/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn không đi vào cuộc sống và được thay thế bằng Nghị định 57/2018/NĐ-CP, nhưng đến nay chưa có thông tư hướng dẫn thực hiện. Nghị định số 98/2018/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, tuy nhiên, việc khó nhất là nâng cao nhận thức và kỹ năng của người nông dân vẫn chưa được giải quyết. Quyết định 1956/QĐ-TTg năm 2009 phê duyệt đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020” hiệu quả mang lại không cao. “Hiệp hội hồ tiêu Chư Sê vận động mấy năm mới được 4 lớp học nghề, mỗi lớp 50 người – đây là con số như muối bỏ biển”, ông Hoàng Phước Bính nói.

Cây hồ tiêu vẫn đang trong cơn bão dịch bệnh và giảm giá. Các nông hộ trồng hồ tiêu rơi vào cảnh trắng tay. Trong bức tranh chung này, ông Tô Xuân Phúc - Chuyên gia Tổ chức Forest Trend – cho rằng, mặc dù đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung hàng hóa nông lâm sản toàn cầu, tuy nhiên, các nông hộ sản xuất nhỏ lẻ thường vắng bóng trong các câu chuyện thành công trong xuất khẩu. Các cơ chế chính sách hỗ trợ cho khu vực này khi tham gia vào chuỗi cung toàn cầu vẫn rất mờ nhạt. Tình trạng này không chỉ xảy ra đối với ngành hồ tiêu mà còn cả ngành gỗ, cà phê….

ky ii chinh sach phat trien ho tieu quen vi the nong ho
Những người đầu tư về sau chưa thu được đồng nào từ cây tiêu bây giờ mang nợ ngân hàng

Hiện 70% dân số sống dựa vào nông nghiệp. Nông hộ là nhóm yếu thế. Ông Tô Xuân Phúc nhận định, các Hiệp định thương mại tự do - với cả cơ hội và rủi ro rất lớn đang chờ đợi các hộ nông dân - nhóm dễ bị tổn thương - ở phía trước. Để định vị lại vai trò của các nông hộ trong ngành hàng nông sản xuất khẩu, cần có cơ chế chính sách giảm thiểu rủi ro cho những hộ sản xuất nhỏ lẻ tham gia chuỗi cung toàn cầu. Chính sách hỗ trợ phát triển mô hình liên kết cần dựa trên quan điểm về thị trường, chia sẻ lợi ích và nhà nước phải đứng ở giữa và bảo vệ nhóm yếu thế.

Năng lực sản xuất của ngành nông nghiệp Việt Nam lớn, nhưng chủ yếu là sự tập hợp từ những mô hình quy mô nhỏ, tạo ra một lượng lớn sản phẩm “thô”. Trong khi đó, chuỗi giá trị của các ngành hàng còn rất ngắn dẫn đến hiệu quả không cao. Theo ông Stein Hansen - Giám đốc vùng, Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên Hợp quốc (UNIDO), các quốc gia có thu nhập cao đã tạo ra 200 USD giá trị gia tăng đối với 1 tấn hàng hóa nông sản đã qua chế biến trong khi các quốc gia đang phát triển chỉ có thể tạo ra giá trị gia tăng 50 USD. Nguy cơ rủi ro về thị trường, lãng phí tài nguyên, sản phẩm đang là một thực tế chính trong ngành hồ tiêu Việt và nông hộ là người chịu thiệt hại nặng nề nhất.

Số liệu của Vụ Tín dụng các Ngành kinh tế - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, dư nợ ngành tiêu đến cuối năm 2017 là 17.019 tỷ đồng, cuối năm 2018 là 20.540 tỷ đồng và đến cuối tháng 6/2019 là 17.967 tỷ đồng, giảm 12,5% so với đầu năm 2019, trong đó dư nợ tập trung tại Tây Nguyên là 12.083 tỷ đồng chiếm 67,2% tổng dư nợ ngành hồ tiêu trên toàn quốc.
Nguyễn Hạnh
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Trung Quốc là thị trường xuất khẩu máy ảnh, máy quay phim và linh kiện lớn nhất của Việt Nam

Trung Quốc là thị trường xuất khẩu máy ảnh, máy quay phim và linh kiện lớn nhất của Việt Nam

9 tháng năm 2024, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu máy ảnh, máy quay phim lớn nhất của Việt Nam, đạt hơn 3,5 tỷ USD, tăng 40% so với cùng kỳ năm trước.
Xuất khẩu tăng mạnh, Hoa Kỳ giữ vững vị thế thị trường lớn nhất của hàng Việt Nam

Xuất khẩu tăng mạnh, Hoa Kỳ giữ vững vị thế thị trường lớn nhất của hàng Việt Nam

Thống kê mới nhất của Tổng cục Thống kê, 10 tháng năm 2024, kim ngạch xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ đạt 98,4 tỷ USD, tăng 24,2% so với cùng kỳ.
10 tháng, thu ngân sách nhà nước từ xuất nhập khẩu đạt 346.283 tỷ đồng

10 tháng, thu ngân sách nhà nước từ xuất nhập khẩu đạt 346.283 tỷ đồng

Theo Tổng cục Hải quan, số thu ngân sách nhà nước từ hoạt động xuất nhập khẩu trong 10 tháng năm 2024 đạt 346.283 tỷ đồng, tăng 14,5% so với cùng kỳ năm trước.
Khánh Hoà: Kết nối tiêu thụ hàng trăm sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu năm 2024

Khánh Hoà: Kết nối tiêu thụ hàng trăm sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu năm 2024

Hàng trăm sản phẩm thuộc 42 bộ sản phẩm của 32 doanh nghiệp, cơ sở trong tỉnh Khánh Hòa được trưng bày, giới thiệu tại hội nghị kết nối cung - cầu.
Diễn đàn Hợp tác Việt Nam - EU 2024: Nỗ lực thích ứng vì tương lai thịnh vượng bền vững

Diễn đàn Hợp tác Việt Nam - EU 2024: Nỗ lực thích ứng vì tương lai thịnh vượng bền vững

Chiều 7/11, tại TP. Hồ Chí Minh, đã diễn ra Diễn đàn Hợp tác Việt Nam - EU 2024: “Nỗ lực thích ứng vì tương lai thịnh vượng bền vững” do Bộ Công Thương tổ chức.

Tin cùng chuyên mục

10 tháng năm 2024, xuất khẩu hồ tiêu thu về 1,1 tỷ USD

10 tháng năm 2024, xuất khẩu hồ tiêu thu về 1,1 tỷ USD

Tổng kim ngạch xuất khẩu hồ tiêu 10 tháng năm 2024 đạt 1,1 tỷ USD, trong đó, tiêu đen đạt 881,6 triệu USD, tiêu trắng đạt 162,6 triệu USD.
Thương mại hai chiều Việt Nam – Trung Quốc tiến gần mốc 170 tỷ USD sau 10 tháng

Thương mại hai chiều Việt Nam – Trung Quốc tiến gần mốc 170 tỷ USD sau 10 tháng

Báo cáo mới nhất của Tổng cục Thống kê cho thấy, 10 tháng năm 2024, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam – Trung Quốc đạt 168,5 tỷ USD.
Hà Nội: Khai mạc Triển lãm các sản phẩm OCOP, thủ công mỹ nghệ và làng nghề huyện Quốc Oai năm 2024

Hà Nội: Khai mạc Triển lãm các sản phẩm OCOP, thủ công mỹ nghệ và làng nghề huyện Quốc Oai năm 2024

Sáng 7/11, Sở Công Thương Hà Nội phối hợp với UBND huyện Quốc Oai tổ chức Triển lãm các sản phẩm OCOP, thủ công mỹ nghệ và làng nghề huyện Quốc Oai năm 2024.
Gạo Việt, xây dựng thương hiệu bằng chất lượng

Gạo Việt, xây dựng thương hiệu bằng chất lượng

Với việc nâng cao chất lượng, gạo Việt Nam đã xây dựng được thương hiệu, đang khẳng định và giữ thị phần tại thị trường thế giới.
Thương mại điện tử không chỉ phát triển mạnh ở thành phố lớn mà đã vươn tới vùng sâu, vùng xa

Thương mại điện tử không chỉ phát triển mạnh ở thành phố lớn mà đã vươn tới vùng sâu, vùng xa

Bà Lại Việt Anh, Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số: Thương mại điện tử không chỉ phát triển mạnh ở thành phố lớn mà đã tới vùng sâu, vùng xa.
Hơn 400 gian hàng tham gia Hội chợ dược liệu, y dược cổ truyền toàn quốc năm 2024

Hơn 400 gian hàng tham gia Hội chợ dược liệu, y dược cổ truyền toàn quốc năm 2024

Hội chợ dược liệu, y dược cổ truyền và các sản phẩm từ dược liệu toàn quốc năm 2024 quy tụ 425 gian hàng của hơn 300 tổ chức, doanh nghiệp về dược liệu...
Hải Phòng: Tổng kim ngạch hàng hóa xuất nhập khẩu đạt 12,15 tỷ USD trong tháng 10/2024

Hải Phòng: Tổng kim ngạch hàng hóa xuất nhập khẩu đạt 12,15 tỷ USD trong tháng 10/2024

Tháng 10/2024, tổng kim ngạch hàng hóa xuất nhập khẩu làm thủ tục qua Cục Hải quan Hải Phòng đạt 12,15 tỷ USD, tăng 15,73% so với tháng 9/2024.
Hà Nội: Người dân thích thú nếm hương vị quốc tế tại Triển lãm thực phẩm lớn nhất Việt Nam

Hà Nội: Người dân thích thú nếm hương vị quốc tế tại Triển lãm thực phẩm lớn nhất Việt Nam

Tại triển lãm quốc tế Vietfood & Beverage - Propack Vietnam 2024, khách tham quan được nếm nhiều hương vị quốc tế từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Đông Nam Á.
Nền tảng hợp cộng thương mại truyền thống và thương mại điện tử: Giải pháp HKDO cho hộ kinh doanh Việt Nam

Nền tảng hợp cộng thương mại truyền thống và thương mại điện tử: Giải pháp HKDO cho hộ kinh doanh Việt Nam

Nền tảng HKDO được thiết kế để kết hợp các lợi ích của thương mại truyền thống với sức mạnh của thương mại điện tử.
Xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang Canada tăng trở lại

Xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang Canada tăng trở lại

Tính đến ngày 15/10/2024, xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang thị trường Canada đạt 32 triệu USD, tăng 10% so với cùng kỳ năm 2023.
Ngày 21/11 diễn ra sự kiện ‘Thương mại điện tử thúc đẩy phát triển kinh tế số ngành Công Thương 2024’

Ngày 21/11 diễn ra sự kiện ‘Thương mại điện tử thúc đẩy phát triển kinh tế số ngành Công Thương 2024’

Sự kiện quốc gia về Thương mại điện tử thúc đẩy phát triển kinh tế số ngành Công Thương 2024 dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 21/11, tại Hà Nội.
Khai mạc Triển lãm kết nối giao thương, giới thiệu sản phẩm công nghệ số thành phố Hà Nội 2024

Khai mạc Triển lãm kết nối giao thương, giới thiệu sản phẩm công nghệ số thành phố Hà Nội 2024

Sáng 6/11, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại, Du lịch TP. Hà Nội đã khai mạc Triển lãm kết nối giao thương, giới thiệu sản phẩm công nghệ số Hà Nội 2024.
Xuất nhập khẩu hàng hoá 10 tháng năm 2024: Xuất khẩu tăng mạnh

Xuất nhập khẩu hàng hoá 10 tháng năm 2024: Xuất khẩu tăng mạnh

Theo báo cáo mới nhất của Tổng cục Thống kê, kim ngạch xuất nhập khẩu 10 tháng đầu năm gần đạt con số 650 tỷ USD. Đáng chú ý, xuất khẩu hàng hoá tăng 14,9%.
Mời tham dự Hội nghị Kết nối giao thương giữa doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp châu Mỹ

Mời tham dự Hội nghị Kết nối giao thương giữa doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp châu Mỹ

Hội nghị Kết nối giao thương giữa doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp châu Mỹ sẽ được tổ chức vào ngày 13/11, tại TP. Hồ Chí Minh.
Đoàn doanh nghiệp Việt tham gia Hội chợ Nhập khẩu quốc tế Trung Quốc lần thứ 7

Đoàn doanh nghiệp Việt tham gia Hội chợ Nhập khẩu quốc tế Trung Quốc lần thứ 7

Đoàn đại biểu của Bộ Công Thương do Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân làm Trưởng đoàn đã tham dự Lễ Khai mạc Hội chợ và Diễn đàn kinh tế quốc tế Hồng Kiều 2024.
Những lưu ý khi doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường châu Á

Những lưu ý khi doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường châu Á

Chiều 5/11, Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) tổ chức Hội thảo Xúc tiến thương mại sang thị trường châu Á.
Hải Phòng: Hơn 300 người tham gia lớp tập huấn quy định pháp luật về thương mại điện tử

Hải Phòng: Hơn 300 người tham gia lớp tập huấn quy định pháp luật về thương mại điện tử

Sở Công Thương Hải Phòng, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số - Bộ Công Thương phối hợp tổ chức lớp tập huấn, đào tạo quy định pháp luật về thương mại điện tử.
Doanh nghiệp Việt Nam đạt Thương hiệu quốc gia: Tiên phong bước vào kỷ nguyên xanh

Doanh nghiệp Việt Nam đạt Thương hiệu quốc gia: Tiên phong bước vào kỷ nguyên xanh

Với chủ đề “Vươn mình tiến vào kỷ nguyên xanh", các doanh nghiệp đạt Thương hiệu quốc gia cam kết mạnh mẽ giúp Việt Nam hướng tới phát triển xanh, bền vững.
Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông xử phạt ShopeePay 25 triệu đồng

Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông xử phạt ShopeePay 25 triệu đồng

Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông vừa ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty ShopeePay 25 triệu đồng.
Mộc Châu Milk lần thứ 2 vinh dự được công nhận Thương hiệu Quốc gia Việt Nam năm 2024

Mộc Châu Milk lần thứ 2 vinh dự được công nhận Thương hiệu Quốc gia Việt Nam năm 2024

Công ty Cổ phần Giống bò sữa Mộc Châu (Mộc Châu Milk) tiếp tục vinh dự được công nhận đạt Thương hiệu quốc gia năm 2024.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động