ESG đóng vai trò như kim chỉ nam giúp các bên liên quan hiểu rõ cách thức doanh nghiệp quản lý các rủi ro cũng như cơ hội ở ba khía cạnh này. Dữ liệu về ESG sẽ giúp các doanh nghiệp tăng tính minh bạch, nắm bắt các rủi ro phi tài chính và cơ hội đối với hoạt động hằng ngày. Tuy nhiên, quá trình thực thi ESG tại doanh nghiệp cũng gặp không ít những khó khăn.
Thách thức lớn đối với doanh nghiệp
Chia sẻ về vấn đề này tại Hội thảo "Thực thi ESG bằng khoa học, công nghệ - Từ dữ liệu tới hành động" diễn ra ngày 26/11, bà Đỗ Thị Thu Phương, Phó trưởng ban, Ban An toàn môi trường và Phát triển bền vững (Tập đoàn Công nghiệp Năng lượng quốc gia Việt Nam - Petrovietnam) cho hay, với quy mô hàng trăm doanh nghiệp thành viên, hơn 1.000 công trình và khoảng 60.000 cán bộ, công nhân viên, bà Phương nhấn mạnh việc thực thi ESG tại tập đoàn này “không hề dễ dàng và chịu tác động từ nhiều yếu tố”.
Theo bà Phương, ngành dầu khí hiện đang đối mặt áp lực lớn về phát thải carbon, rủi ro cao liên quan đến an toàn môi trường và yêu cầu minh bạch ESG ngày càng tăng từ cơ quan quản lý, nhà đầu tư và thị trường năng lượng tái tạo. Đặc biệt, trong bối cảnh các quốc gia đều hướng tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050, áp lực dịch chuyển từ khai thác chế biến nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo trở nên rất lớn đối với các tập đoàn dầu khí.
“Trong điều kiện đó, Petrovietnam buộc phải minh bạch toàn bộ thông tin về ESG, trước yêu cầu từ Chính phủ, nhà đầu tư và cả các dự án mà chúng tôi triển khai ở nước ngoài”, bà nhấn mạnh.

Bà Đỗ Thị Thu Phương, Phó trưởng ban, Ban An toàn môi trường và Phát triển bền vững (Petrovietnam). Ảnh: Mạnh Quân
Theo bà Phương, Petrovietnam xác định tầm nhìn phát triển bền vững xoay quanh ba trụ cột: Môi trường (giảm phát thải và chuyển dịch năng lượng), xã hội (an toàn lao động, phát triển nguồn nhân lực kỹ thuật cao, đóng góp cho cộng đồng thông qua hoạt động an sinh xã hội) và quản trị (minh bạch, số hóa, áp dụng chuẩn mực quốc tế và quản trị dựa trên dữ liệu).
Tuy nhiên, quá trình thực thi ESG vẫn gặp nhiều thách thức như đặc thù là ngành phát thải cao, tài sản cố định lớn khó chuyển đổi nhanh, áp lực song song giữa bảo đảm an ninh năng lượng và giảm phát thải, chi phí đầu tư lớn và dữ liệu ESG còn phân tán, thiếu chuẩn hóa.
Cùng chia sẻ về những thách thức đối với doanh nghiệp khi thực thi ESG, ông Tạ Hữu Thanh, Giám đốc Thương mại, Công ty Cổ phần Hàng không Vietjet cho biết, ngành hàng không đang đối mặt với một số thách thức trong quá trình thực hiện ESG.
Do đặc thù phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch (Jet-A1) với mức phát thải CO2 và NOx cao, việc chuyển sang các loại nhiên liệu thay thế như SAF, điện hóa hay hydro hiện chưa khả thi vì chi phí đắt gấp 2-5 lần so với nhiên liệu truyền thống.
Bên cạnh đó, áp lực cân bằng giữa chi phí và giá vé lớn, bởi việc áp dụng ESG làm chi phí tăng lên, nhưng các hãng hàng không không thể chuyển toàn bộ phần chi phí này sang giá vé.
Ngoài ra, yêu cầu tuân thủ ESG giữa các quốc gia không đồng nhất, buộc các hãng phải đáp ứng nhiều tầng tiêu chuẩn khác nhau. Chi phí dành cho việc báo cáo, kiểm toán và đánh giá ESG cũng cao, tạo thêm gánh nặng về tài chính và nguồn lực cho doanh nghiệp.
Công nghệ là giải pháp chiến lược
Để giải quyết những thách thức từ quá trình thực thi ESG, bà Đỗ Thị Thu Phương cho biết, Petrovietnam đã và đang ứng dụng mạnh mẽ khoa học, công nghệ để chuẩn hóa dữ liệu và tăng tính minh bạch ESG, từ hệ thống cơ sở dữ liệu an toàn - sức khỏe - môi trường và kiểm kê khí nhà kính xây dựng từ năm 2015, đến triển khai ERP giai đoạn 1 với 6 phân hệ nhằm tập trung dữ liệu toàn tập đoàn.
“Petrovietnam đang sử dụng các giải pháp công nghệ để giải quyết những điểm nghẽn trong thu thập - chuẩn hóa dữ liệu ESG, hướng tới giám sát và đo lường phát thải, an toàn theo dữ liệu thực; từ đó dự báo và đưa ra quyết định điều chỉnh chiến lược, sản xuất kinh doanh kịp thời. Một trong những giải pháp đạt hiệu quả cao là hệ thống cơ sở dữ liệu an toàn môi trường. Chúng tôi đã thống nhất cách thức khai báo dữ liệu và đang hướng tới kiểm soát toàn bộ thông tin này theo thời gian thực, phục vụ phân tích, đánh giá, dự báo và ra quyết định”, bà Phương nói.
Trong định hướng dài hạn, bà Petrovietnam đặt mục tiêu hoàn thiện hệ thống ERP và chuẩn hóa toàn bộ dữ liệu ESG để phục vụ dự báo, phát triển nhà máy thông minh và ra quyết định dựa trên dữ liệu. Dẫn ví dụ tại Nhà máy Đạm Cà Mau, bà Phương cho biết, đơn vị này đã áp dụng công nghệ để chuẩn hóa dữ liệu ESG và hiện vận hành gần như tự động từ khâu lựa chọn nhà cung ứng đến điều phối quy trình sản xuất.
"Trước đây, số liệu báo cáo từ công ty mẹ đến các đơn vị thành viên thường phân mảnh, mỗi nơi một kiểu. Đến nay, Petrovietnam đã xây dựng bộ chỉ số phát triển bền vững theo 6 nhóm và xây dựng module báo cáo ESG nhằm thống nhất dữ liệu toàn tập đoàn", bà nói.
Bà Phương khẳng định, ESG được Petrovietnam coi là chiến lược phát triển bền vững, là động lực nâng cấp quản trị doanh nghiệp. Công nghệ đóng vai trò trung tâm, giúp Tập đoàn đo lường, dự báo, tối ưu và minh bạch hóa trong thực thi ESG, qua đó biến các cam kết thành hành động cụ thể, hướng tới một tương lai năng lượng xanh và bền vững cho Việt Nam.

Nhiều doanh nghiệp đã ứng dụng công nghệ như một giải pháp quan trọng để thực thi ESG có hiệu quả. Ảnh minh hoạ
Còn về phía Vietjet, ông Tạ Hữu Thanh cho biết, việc ứng dụng công nghệ và tích hợp ESG đã tối ưu hoạt động thương mại, tiết kiệm chi phí và gia tăng giá trị doanh nghiệp. Để tăng cường hiệu quả thực thi ESG, Vietjet sẽ nâng cao tính minh bạch cũng như trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, góp phần lan tỏa tinh thần sống xanh - làm xanh trong cộng đồng.
Vietjet cũng đặt trọng tâm vào việc khai thác và sử dụng dữ liệu trong sản xuất - kinh doanh để nâng cao hiệu quả vận hành. Hãng đã thử nghiệm trên một số chuyến bay việc sử dụng các loại nguyên liệu mới như vật liệu nhẹ, thân thiện và bền vững nhằm giảm trọng lượng, tiết kiệm nhiên liệu và giảm phát thải.
“Từ rất sớm, giai đoạn 2007-2010, Vietjet đã triển khai mô hình hàng không giá rẻ với việc bỏ hoàn toàn vé giấy, chuyển sang vé điện tử, góp phần tiết kiệm tài nguyên, giảm chi phí và giảm lượng rác thải ra môi trường.
Bên cạnh đó, hãng đẩy mạnh số hóa trải nghiệm hành khách. Khách hàng có thể mua vé, làm thủ tục online, tương tác với tiếp viên qua ứng dụng; đồng thời việc cân, đo hành lý được thực hiện minh bạch theo đúng quy định nhằm tránh xung đột và tối ưu thời gian. Tại nhiều quốc gia như Úc, hành khách hoàn toàn có thể tự check-in trực tuyến và Vietjet cũng đang áp dụng các quy trình tương tự để tạo nên hành trình thuận tiện nhất cho khách hàng”, ông Tạ Hữu Thanh cho hay.
Đại diện Vietjet cho biết, đơn vị sẽ chính thức vận hành tại nhà ga T1 - sân bay Tân Sơn Nhất, nơi hãng tiếp tục áp dụng các giải pháp công nghệ tiên tiến nhằm mang đến quy trình thông minh, thuận tiện và thân thiện hơn với hành khách.
Theo Sáng kiến báo cáo toàn cầu (Global Reporting Initiative) ESG là viết tắt của Environmental (Môi trường), Social (Xã hội) và Governance (Quản trị) - là bộ tiêu chuẩn về môi trường, xã hội và quản trị doanh nghiệp trong quá trình vận hành.






