Khối lượng xuất khẩu cà phê giảm nhưng kim ngạch dự báo vẫn đạt tương đương năm 2022

Thống kê từ Sở Giao dịch hàng hoá Việt Nam (MXV), thị trường cà phê là điểm sáng đáng chú ý trong tuần. Trong đó, giá Arabica bật tăng mạnh hơn 6%, trong khi giá Robusta phục hồi 0,18% so với tham chiếu. Theo MXV, xuất khẩu cà phê tại Brazil bất ngờ giảm trong tháng 9 tại Brazil kết hợp cùng việc đồng Real mạnh lên đã hỗ trợ giá.

Theo Hiệp hội Những nhà Xuất khẩu Cà phê Brazil (CECAFE), Brazil đã xuất đi 3,02 triệu bao cà phê nhân, thấp hơn mức 3,16 triệu bao trong cùng kỳ năm 2022, cũng như mức 3,47 triệu bao trong tháng 8. Trong đó, xuất khẩu cà phê Arabica ở mức 2,4 triệu bao, giảm mạnh khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước. Giá Arabica giảm về mức thấp là nguyên nhân chính khiến hoạt động xuất khẩu yếu đi.

Xuất khẩu cà phê tăng khá mạnh trong tuần vừa qua

Đồng thời, đồng Real của Brazil mạnh lên đã kéo theo tỷ giá USD/Brazil giảm 1,24% trong tuần qua. Chênh lệch tỷ giá thu hẹp dần đã phần nào hạn chế nhu cầu bán cà phê của nông dân Brazil.

Giá cà phê chứng kiến đà tăng kỷ lục trong niên vụ vừa qua do nguồn cung Robusta thế giới thiếu hụt trong bối cảnh các nước chịu động bởi hình thái thời tiết El Nino. Cùng lúc đó, tình hình kinh tế khó khăn khiến nhu cầu người tiêu dùng chuyển sang dùng hạt Robusta thay vì Arabica do có giá rẻ hơn.

Tổ chức Cà phê Quốc tế (ICO) dự báo thâm hụt cà phê toàn cầu trong niên vụ 2022/2023 vào khoảng 7,3 triệu bao. Trong đó, sản lượng Robusta dự kiến giảm 2,1% xuống còn 72,7 triệu bao, trong khi Arabica tăng 4,6% lên 98,6 triệu bao.

Xuất khẩu cà phê của Việt Nam niên vụ 2022-2023 được lợi về giá

Theo Cục Xuất khẩu nhập khẩu – Bộ Công Thương, tháng 9/2023, giá xuất khẩu bình quân cà phê của Việt Nam đạt 3.151 USD/tấn, tăng 3,2% so với tháng 8/2023 và tăng 29,6% so với tháng 9/2022. Lũy kế 9 tháng đầu năm 2023, giá xuất khẩu bình quân cà phê ước đạt mức 2.499 USD/tấn, tăng 9,9% so với cùng kỳ năm 2022.

Xét theo từng chủng loại cà phê xuất khẩu trong tháng 9/2023, có thể thấy chủ yếu vẫn là cà phê Robusta với khoảng 34 ngàn tấn, kim ngạch gần 82,5 triệu USD, còn cà phê nhân Arabica chỉ xuất khẩu được 881 tấn, với kim ngạch gần 3,5 triệu USD, cà phê nhân đã khử cafein trên 2.700 tấn, kim ngạch khoảng 12,8 triệu USD.

Cà phê rang xay và hòa tan xuất khẩu khoảng 8,8 ngàn tấn (chưa quy đổi ra cà phê nhân), kim ngạch khoảng 57,6 triệu USD, (trong đó, lượng cà phê rang xay và hòa tan chiếm khoảng 18,6% và kim ngạch chiếm khoảng 36,8% tổng các loại cà phê xuất khẩu).

Trong tháng 9/2023, có chưa đến 50 doanh nghiệp xuất khẩu cà phê nhân, trong đó 10 doanh nghiệp dẫn đầu về khối lượng xuất khẩu cà phê nhân, là: Công ty TNHH NKG Việt Nam, Công ty TNHH Cofco International Việt Nam, Công ty TNHH Thương mại và Chế biến Louis Dreyfus Company Việt Nam, Công ty TNHH Tuấn Lộc Commodities và Công ty Cổ phần Tập đoàn Intimex…

Các doanh nghiệp FDI chiếm thị phần khoảng 70,5% tổng khối lượng xuất khẩu cà phê nhân và chiếm khoảng 69,0% giá trị kim ngạch; trong khi đó, các doanh nghiệp ngoài hiệp hội chiếm thị phần khoảng 26,2% về khối lượng và chiếm khoảng 33,2% về kim ngạch.

Nhóm 10 doanh nghiệp lớn xuất khẩu cà phê rang xay, hòa tan trong tháng 9/2023, gồm: NESTLÉ Việt Nam, Tập đoàn Trung Nguyên (chi nhánh Sài Gòn), OUTSPAN Việt Nam, Cà phê Ngon và TATA Coffee Việt Nam… Trong đó, các doanh nghiệp FDI chiếm thị phần khoảng 58,3% trong tổng khối lượng xuất khẩu cà phê rang xay, hòa tan trong tháng 9 và chiếm khoảng 64,4% về kim ngạch, còn các doanh nghiệp ngoài hiệp hội chiếm thị phần khoảng 84,5% về khối lượng và khoảng 84,1% kim ngạch.

Việt Nam qua vụ thu hoạch đã lâu nên lượng cà phê xuất khẩu trong tháng 10/2023 chắc chắn sẽ thấp, đến tháng 11 mới bắt đầu thu hoạch vụ cà phê mới, nên lượng cà phê xuất khẩu trong các tháng cuối năm cũng sẽ thấp hơn năm ngoái.

Nhờ được lợi về giá, dự báo, vào vụ thu hoạch năm nay, nếu doanh nghiệp xuất khẩu tốt thì kim ngạch xuất khẩu cà phê có thể đạt bằng năm 2022 (năm 2022, kim ngạch xuất khẩu đạt trên 4,06 tỷ USD) nhưng khối lượng sẽ giảm trên dưới 10%.