Khoa học công nghệ tập trung giải quyết 'bài toán' chiến lược quốc gia

Tạo nền móng cho một giai đoạn phát triển đột phá 

Chiều 16/8, Đại hội đại biểu Đảng bộ Bộ Khoa học và Công nghệ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 chính thức khai mạc.

Đại hội có sự tham dự của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng; Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cùng lãnh đạo các Ban Đảng, bộ, ngành Trung ương...

Phát biểu khai mạc Đại hội, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Đại hội Đại biểu Đảng bộ Bộ Khoa học và Công nghệ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 là một dấu mốc lịch sử quan trọng, không chỉ đánh dấu sự kiện tổ chức Đảng trong Bộ được kiện toàn sau hợp nhất, mà còn thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ trong việc đưa khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thực sự trở thành động lực trung tâm cho phát triển đất nước, theo tinh thần của Nghị quyết 57-NQ/TW.

Nhìn lại chặng đường 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Bộ Khoa học và Công nghệ và Đại hội Đảng bộ Bộ Thông tin và Truyền thông, chúng ta có thể báo cáo trước Đại hội, về cơ bản, các chỉ tiêu đặt ra đã được hoàn thành và hoàn thành vượt mức.

Khoa học công nghệ đã có sự chuyển dịch quan trọng hướng tới đổi mới sáng tạo. Hạ tầng bưu chính viễn thông đã chuyển dịch sang hạ tầng số và trở thành hạ tầng của nền kinh tế, hạ tầng chiến lược như hạ tầng điện và giao thông. Ứng dụng công nghệ thông tin đã chuyển dịch thành chuyển đổi số. "3 thay đổi trên đã tạo nền móng cho một giai đoạn phát triển đột phá của đất nước" - Bộ trưởng nói. 

Nhiệm kỳ 2025-2030 là nhiệm kỳ đầu tiên của Bộ Khoa học và Công nghệ hợp nhất; nhiệm kỳ đầu tiên thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; nhiệm kỳ đầu tiên thực hiện toàn diện đổi mới lần hai về khoa học công nghệ và bưu chính viễn thông.

Đồng thời, là nhiệm kỳ đầu tiên bộ ba chiến lược khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số về chung một nhà; nhiệm kỳ đầu tiên, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số nhận sứ mệnh là động lực chính để thực hiện khát vọng Việt Nam đứng dậy trở thành nước phát triển có thu nhập cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Việc hợp nhất hai bộ Bộ Khoa học và Công nghệ và Bộ Thông tin và Truyền thông là để tạo ra sức mạnh cộng hưởng. Việc hợp nhất hai bộ là để xoá đi ranh giới giữa khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, công nghiệp công nghệ số và hạ tầng số. Việc hợp nhất hai Bộ đòi hỏi một cách tiếp cận mới, cách làm mới. Chỉ có như vậy thì việc hợp nhất này mới tạo ra giá trị.

Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tạo thành một hệ sinh thái cộng hưởng, thúc đẩy nhau cùng phát triển và đóng vai trò then chốt trong chiến lược phát triển quốc gia. Khoa học công nghệ cung cấp nền tảng tri thức và công cụ kỹ thuật; đổi mới sáng tạo chuyển hoá tri thức đó thành sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới; chuyển đổi số mở ra không gian triển khai và mở rộng quy mô ứng dụng với tốc độ cao và chi phí thấp.

Đổi mới căn bản là khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phải hướng tới mục tiêu cuối cùng là nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, năng suất lao động, năng lực quản trị quốc gia, tăng trưởng kinh tế, đảm bảo an ninh quốc phòng và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phải đóng góp ít nhất 50% tăng trưởng GDP.

"Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phải tập trung vào giải quyết các bài toán chiến lược quốc gia, như thúc đẩy tăng trưởng hai con số, triển khai hiệu quả mô hình chính quyền hai cấp, nâng cao chất lượng thể chế, chất lượng nguồn nhân lực, hạ tầng, chất lượng dịch vụ công, chất lượng sản phẩm" - Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh. 

Giải các "bài toán" thực tiễn Việt Nam

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, tinh thần đổi mới là gắn kết chặt chẽ giữa khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, hình thành hệ sinh thái công nghệ - đổi mới - và dữ liệu, chuyển từ quản lý quá trình sang quản lý mục tiêu và kết quả, lấy doanh nghiệp làm trung tâm của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia, viện trường là nguồn tri thức và nhà nước là kiến tạo và hỗ trợ, kết nối toàn dân, toàn xã hội tham gia vào đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

"Đặt ra mục tiêu cao, đề ra giải pháp lớn, cơ chế chính sách có tính đột phá, bố trí cán bộ có năng lực phù hợp vào các vị trí để triển khai, kế thừa quá khứ, mở ra tương lai mới, giữ gìn sự đoàn kết nhất trí như giữ gìn con ngươi của mắt mình. Đó là những trọng tâm của Đại hội" - Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ nêu rõ.

Một tổ chức muốn phát triển bền vững thì phải có bộ gen di truyền của mình. Giá trị cốt lõi chính là bộ gen. Tiên phong - sáng tạo - đột phá và tận tuỵ - trung dũng - nghĩa tình, là bộ gen được hình thành từ hai lĩnh vực khoa học công nghệ và bưu chính viễn thông qua suốt chặng đường 80 năm qua, chúng ta sẽ không ngừng gìn giữ, vun đắp và lan toả bộ gen đặc trưng của Bộ Khoa học và Công nghệ hợp nhất, đó là tinh thần tiên phong, khát vọng sáng tạo, ý chí đột phá, phụng sự tận tuỵ, bản lĩnh trung dũng và nghĩa tình sâu sắc, để đưa khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thực sự trở thành động lực chính của phát triển đất nước.

Đại hội lần này có trách nhiệm đặc biệt quan trọng: Tổng kết sâu sắc và khách quan nhiệm kỳ vừa qua; đánh giá đúng bối cảnh và yêu cầu phát triển; xác định mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp có tầm chiến lược, có tính đột phá và khả thi. 

Khoa học công nghệ tập trung vào làm chủ các công nghệ và sản phẩm chiến lược. Đổi mới sáng tạo phải đưa khoa học công nghệ chạm vào, thay đổi và giải các bài toán thực tiễn Việt Nam, hình thành tinh thần đổi mới sáng tạo trong toàn dân, đưa đổi mới sáng tạo trở thành lối sống, phong cách sống của mọi người dân, mọi tổ chức, hình thành quốc gia khởi nghiệp dựa trên công nghệ số, dựa trên đổi mới sáng tạo.

Hạ tầng bưu chính chuyển đổi thành hạ tầng logistics và trở thành hạ tầng thiết yếu quốc gia, đảm bảo dòng chảy vật chất bên cạnh dòng chảy dữ liệu. Hạ tầng viễn thông chuyển đổi thành hạ tầng số, phục vụ chuyển đổi số quốc gia, phải đảm bảo phổ cập, băng thông siêu rộng, dung lượng siêu lớn, xanh, mở, thông minh, an toàn và bền vững.

Phát triển công nghiệp công nghệ số thành ngành công nghiệp nền tảng và mũi nhọn, làm chủ công nghệ lõi, bảo đảm chủ quyền số và trở thành động lực dẫn dắt chuyển đổi số quốc gia. Chuyển đổi số toàn dân và toàn diện để phát triển Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.

Tiêu chuẩn là định hướng phát triển quốc gia, quy chuẩn tạo ra hàng rào bảo vệ quốc gia; sở hữu trí tuệ là đòn bẩy để gia tăng tài sản vô hình và năng lực cạnh tranh quốc gia; năng lượng nguyên tử là nền tảng chiến lược bảo đảm an ninh năng lượng và nâng cao trình độ khoa học công nghệ quốc gia.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng tin tưởng, với trí tuệ, kinh nghiệm và tinh thần trách nhiệm cao của các đại biểu, Đại hội Đại biểu lần thứ nhất Đảng bộ Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ thành công tốt đẹp, mở ra một giai đoạn phát triển mới, đột phá và bền vững.