Khi nào Quảng Nam, Quảng Ngãi có nhà ở xã hội?

“Trắng” nhà ở xã hội

Tại Quyết định số 444/QĐ-TTg ngày 27/2/2025 giao chỉ tiêu hoàn thành nhà ở xã hội trong năm 2025 và các năm tiếp theo đến năm 2030, Thủ tướng Chính phủ giao chỉ tiêu nhà ở xã hội các địa phương phải hoàn thành giai đoạn 2025 - 2030 là 995.445 căn hộ.

Trong đó, đối với các địa phương miền Trung, mỗi địa phương cần hoàn thành hàng chục nghìn nhà ở xã hội cho công nhân, lao động, người có thu nhập thấp.

Cụ thể, đến năm 2030, tỉnh Quảng Nam phải hoàn thành 19.600 nhà ở xã hội. Cụ thể, năm 2025, tỉnh phải hoàn thành gần 1.200 căn, giai đoạn 2026 – 2030 mỗi năm phải hoàn thành hơn 3.000 – 4.000 căn nhà ở xã hội. Còn tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2030 phải hoàn thành 6.300 căn nhà ở xã hội.

Nhưng đến nay, cả tỉnh Quảng Nam, tỉnh Quảng Ngãi đều chưa có dự án nhà ở xã hội nào hoàn thành.

Tại tỉnh Quảng Ngãi, hiện có khoảng hơn 50.000 lao động các địa phương khác đến làm việc tại Khu kinh tế Dung Quất và các khu công nghiệp trên địa bàn (như Khu công nghiệp VSIP, Khu công nghiệp Tịnh Phong…). Mặc dù nhu cầu về nhà ở cho đối tượng là công nhân, người lao động rất lớn, tuy nhiên, đến nay trên địa bàn tỉnh vẫn chưa có dự án nhà ở xã hội nào hoàn thành.

Tương tự, tại tỉnh Quảng Nam hiện có 14 khu công nghiệp đang hoạt động với hàng trăm nghìn công nhân, người lao động, trong đó, có nhiều lao động ngoại tỉnh. Nhưng đến nay, ngoại trừ 200 căn nhà ở công nhân của Công ty Panko Tam Thăng (không được tính là dự án nhà ở xã hội) hoàn thiện thì vẫn chưa có dự án nhà ở xã hội, nhà ở dành cho người thu nhập thấp nào hoàn thành.

Vì sao nhà đầu tư chưa mặn mà xây dựng nhà ở xã hội?

Trên địa bàn tỉnh Quảng Nam hiện có 3 dự án nhà ở thu nhập thấp dành cho công nhân, người lao động đã kéo dài nhiều năm nhưng chưa hoàn thành, kéo dài nhiều năm. Theo ông Lê Văn Dũng - Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam, các dự án nhà ở xã hội, nhà ở thu nhập thấp gặp khó do vướng quy trình thủ tục đất đai; nhà đầu tư chưa "mặn mà" với các dự án nhà ở xã hội do vốn đầu tư cao, thu hồi vốn chậm, lợi thuận thấp mà thủ tục nhiều. Bên cạnh đó, điều kiện thu nhập của công nhân lao động hiện nay vẫn chưa đủ để sở hữu các dự án nhà ở xã hội.

Thông tin tại Hội nghị đẩy mạnh tín dụng ngân hàng, góp phần tăng trưởng kinh tế Khu vực 9 (gồm 5 địa phương từ tỉnh Quảng Trị đến tỉnh Quảng Ngãi) do Ngân hàng Nhà nước tổ chức tại TP. Đà Nẵng mới đây, ông Lê Anh Xuân – Giám đốc Ngân hàng Nhà nước khu vực 9 - cho biết, trên địa bàn khu vực, có 4 dự án nhà ở xã hội được hỗ trợ vay vốn Chương trình cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ theo Nghị quyết 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 của Chính phủ (Chương trình tín dụng 145.000 tỷ đồng của 9 ngân hàng thương mại). Tất cả 4 dự án này đều ở TP. Đà Nẵng.

Trong đó, đến tháng 1/2025, ngân hàng thương mại đã giải ngân cho chủ đầu tư và người mua nhà tại 1 dự án với tổng doanh số giải ngân đạt 285,3 tỷ đồng (giải ngân cho chủ đầu tư 270 tỷ đồng, cho người mua nhà 15,3 tỷ đồng) tại dự án Bàu Tràm Lakeside.

Theo ông Lê Anh Xuân, việc giải ngân chương trình tín dụng về nhà ở xã hội còn thấp là do nguồn cung nhà ở xã hội còn hạn chế, một số dự án chưa giải phóng xong mặt bằng, chưa hoàn thiện chủ trương đầu tư,...; khả năng trả nợ của khách hàng vay chưa cao, các khách hàng ưu tiên nhu cầu trang trải cuộc sống hơn là dành nguồn lực cho mua nhà; đa số người dân có thu nhập thấp hoặc công việc trong các khu công nghiệp không có nhu cầu ở dài hạn nên không có nhu cầu nhà ở xã hội, chỉ có nhu cầu thuê nhà ở xã hội.

Đề xuất có chương trình tín dụng lãi suất thấp, ổn định để thu hút đầu tư xây dựng nhà ở xã hội

Để gỡ khó và thu hút đầu tư vào các dự án nhà ở xã hội, cuối năm 2024, tỉnh Quảng Nam đã ban hành Nghị quyết quy định cơ chế hỗ trợ thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội trên địa bàn đến năm 2030. Trong đó, dự kiến sẽ hỗ trợ khoảng 416 tỷ đồng cho các nhà đầu tư trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư (hỗ trợ 100%). Ngoài ra, tỉnh còn hỗ trợ 100% phí, lệ phí thực hiện thủ tục đầu tư; 50% kinh phí đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật trong phạm vi dự án.

Tỉnh Quảng Ngãi cũng đang dự kiến hỗ trợ tối đa mỗi dự án xây dựng nhà ở xã hội 10 tỷ đồng và 100% chi phí giải phóng mặt bằng.

Tuy nhiên, ngoài sự hỗ trợ từ phía các địa phương, doanh nghiệp cũng kiến nghị về vấn đề lãi suất cho vay khi đầu tư dự án bất động sản nhà ở xã hội.

Ông Trần Quốc Bảo – Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Quảng Nam - cho rằng, hiện nay, doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội (không kèm nhà ở thương mại) chỉ lãi khoảng 10%. Nhưng riêng lãi suất vay của ngân hàng thương mại đã hơn 8%, thấp hơn là Ngân hàng Chính sách 5 - 6% kèm điều kiện cho vay khắt khe, trong khi đó, doanh nghiệp còn phải chịu nhiều biến động về giá thành vật liệu xây dựng và chi phí nhân công thực tế tăng cao, tổng các yếu tố này lại thì đầu tư nhà ở xã hội không có lời. “Đề nghị gói cho vay nhà ở xã hội thì chỉ nên để lãi suất ưu đãi 4,5 - 5% mới có cơ sở thực tế để nhà đầu tư vay đầu tư xây dựng nhà ở xã hội”, ông Trần Quốc Bảo đề xuất.