Khi công đoàn chọn đứng về phía những phận người lặng lẽ

Phúc lợi bắt đầu từ những điều nhỏ nhất

Trong không khí trang trọng của Đại hội Công đoàn Công Thương Việt Nam lần thứ V, nhiệm kỳ 2025 - 2030, giữa nhiều tham luận mang tính tổng kết và định hướng, bài phát biểu của bà Ngô Thị Thu Hằng -  Ủy viên Ban Chấp hành Công đoàn Công Thương Việt Nam khóa IV, Chủ tịch Công đoàn Tổng Công ty Giấy Việt Nam đã để lại dấu ấn đặc biệt. Không phải bởi những khẩu hiệu lớn hay con số được xếp đặt, mà bởi cách bà dẫn dắt câu chuyện đi thẳng vào đời sống của người lao động, nơi gian khó hiện hữu mỗi ngày và công đoàn buộc phải trả lời bằng hành động cụ thể.

Bà Hằng cho biết, ngành Giấy Việt Nam mang trong mình những đặc thù rất riêng. Đó là sự giao thoa giữa khối công nghiệp sản xuất với tiếng ồn, nhiệt độ khắc nghiệt, hơi nóng lò hơi, hóa chất và khối lâm nghiệp cùng những người lao động làm việc trong sự cô độc của núi rừng, nắng gió, địa hình hiểm trở. Ở đó, không hiếm những ca làm việc trong nhiệt độ hơn 50 độ C, những bữa cơm dang dở vì sự cố máy móc, hay hình ảnh người thợ rừng gùi từng bao phân, bó cây giống leo dốc trơn trượt để kịp mùa vụ.

Nhưng điều khiến hội trường lắng lại không chỉ là điều kiện lao động khắc nghiệt, mà là những câu chuyện phía sau dây chuyền sản xuất và cánh rừng nguyên liệu. Đó là những mái nhà tranh dột nát, là người mẹ đơn thân dậy từ 3 giờ sáng nấu cháo bán thêm để đủ tiền nuôi con ăn học rồi mới vào ca, là những đứa trẻ chỉ mong được cha mẹ đón sau giờ học, một điều bình dị nhưng đôi khi trở thành xa xỉ vì bệnh tật, mất mát.

Từ những mảnh đời ấy, bà Ngô Thị Thu Hằng đặt ra câu hỏi “Công đoàn ở đâu khi người lao động cần điểm tựa?” Và câu hỏi ấy cũng là thước đo cho toàn bộ hoạt động công đoàn mà bà và tập thể đã theo đuổi trong nhiều năm qua.

Theo bà Hằng, công đoàn không thể chỉ tồn tại trên văn bản hay nghị quyết, mà phải hiện diện trong từng điều kiện làm việc cụ thể. Phúc lợi, vì thế, không phải là những món quà xa xỉ hay khẩu hiệu treo tường, mà là sự thấu cảm bắt đầu từ những nhu cầu rất đời thường của người lao động.

Từ trăn trở ấy, Công đoàn Tổng Công ty Giấy Việt Nam đã chủ động đề xuất và trực tiếp tham gia cải tạo hệ thống nhà tắm, nhà vệ sinh tại các đơn vị sản xuất. Hơn 1,2 tỷ đồng đã được dành cho hạng mục này, trong đó có sự chung tay của quỹ phúc lợi, kinh phí công đoàn và sự hỗ trợ của Công đoàn Công Thương Việt Nam.

Song song với đó là việc lắp đặt 23 hệ thống lọc nước bán công nghiệp với tổng giá trị hơn 300 triệu đồng, đưa nguồn nước sạch, nước nóng - lạnh - ấm đến tận phân xưởng. Với công nhân làm việc trong môi trường nóng bức, một ngụm nước mát không chỉ là giải khát, mà là sự bù đắp sức lực để họ tiếp tục bám máy, bám nghề.

Công đoàn cũng chủ động tổ chức các “Bữa cơm Công đoàn” tự phục vụ vào những tháng cao điểm nắng nóng, bổ sung sữa chua, hoa quả, chè đỗ đen... Những bữa ăn ấy không cầu kỳ, nhưng đủ để người lao động cảm nhận rằng họ không bị bỏ mặc trong những thời điểm khắc nghiệt nhất.

Chăm lo sức khỏe được coi là trụ cột trong hoạt động phúc lợi. Ngoài khám sức khỏe định kỳ, bệnh nghề nghiệp, Công đoàn đã phối hợp với các đơn vị chuyên môn, bệnh viện tổ chức tư vấn, khám miễn phí cho hàng trăm lao động trực tiếp; tổ chức điều dưỡng phục hồi sức khỏe cho người lao động có sức khỏe loại 2, 3. Đồng thời, các thiết chế văn hóa, thể thao từng bước được đầu tư, từ các câu lạc bộ thể thao đến không gian sinh hoạt chung, nhằm nâng cao đời sống tinh thần.

Đáng chú ý, trong 3 năm qua, Công đoàn Tổng Công ty Giấy Việt Nam đã ký kết 3 thỏa ước lao động tập thể với nhiều điều khoản có lợi hơn cho người lao động, như nâng mức ăn ca, tổ chức căng tin công đoàn giá ưu đãi. Những con số tưởng như khô khan ấy, thực chất phản ánh vai trò đại diện ngày càng rõ nét của tổ chức Công đoàn trong thương lượng và bảo vệ quyền lợi đoàn viên.

Công đoàn là mái nhà và là người kiến tạo tương lai

Không chỉ dừng ở nơi làm việc, công đoàn còn hiện diện trong đời sống gia đình của người lao động. Những chuyến thăm hỏi công nhân trực ca đêm giao thừa, những suất quà Tết nghĩa tình, học bổng cho con em đoàn viên, những “Mái ấm Công đoàn” dựng lên giữa vùng sâu, vùng xa… tất cả tạo nên một sợi dây gắn kết bền chặt.

Trong 3 năm, hơn 2.000 lượt người lao động có hoàn cảnh khó khăn đã được hỗ trợ với tổng kinh phí 1,4 tỷ đồng; 7 mái ấm công đoàn được xây dựng, giúp nhiều gia đình ổn định chỗ ở, yên tâm gắn bó với nghề. Với bà Ngô Thị Thu Hằng, đó không chỉ là hoạt động an sinh, mà là lời cam kết: công đoàn luôn đồng hành cùng người lao động, cả trong lúc khó khăn nhất.

Tuy nhiên, bà Hằng thẳng thắn chỉ ra khoảng cách số giữa khối công nghiệp và khối lâm nghiệp, nơi nhiều người lao động còn thiếu hạ tầng, thiếu kỹ năng tiếp cận công nghệ.

Trước thực tế đó, công đoàn không đứng ngoài quan sát, mà chủ động trở thành “người kiến tạo”. Các lớp đào tạo “cầm tay chỉ việc” được tổ chức, giúp công nhân lâm nghiệp sử dụng điện thoại thông minh để báo cáo hiện trạng rừng, kiểm tra chế độ, quyền lợi. Công đoàn cũng tham gia giám sát quá trình số hóa quản trị nhân sự, tiền lương, đảm bảo mọi đóng góp của người lao động được ghi nhận công bằng, minh bạch.

Theo bà Hằng, chuyển đổi số chỉ thực sự có ý nghĩa khi không ai bị bỏ lại phía sau, dù là công nhân xeo giấy trong nhà máy hay người thợ trồng rừng nơi đỉnh núi xa xôi. Công đoàn, trong bối cảnh đó, phải trở thành “nhịp cầu số”, giúp người lao động tiếp cận phương thức làm việc mới và bảo vệ quyền lợi của mình trong môi trường số hóa.

Từ thực tiễn hoạt động, bà Ngô Thị Thu Hằng rút ra ba điều cốt lõi: phải thấu cảm sâu sắc thì chính sách mới đúng; phải đồng hành cùng chuyên môn thì nguồn lực mới mạnh; phải chủ động đón đầu công nghệ thì vị thế công đoàn mới vững.

Khi được hỏi điều gì khiến bà Ngô Thị Thu Hằng gắn bó với công việc công đoàn, bà trả lời chậm rãi: “Vì tôi tin rằng, nếu người lao động được chăm lo và tôn trọng, họ sẽ có thêm sức mạnh để đi cùng doanh nghiệp”.