Đồng bào Chăm ở Ninh Thuận hiện theo hai tôn giáo chính là Bà-la-môn và Bà-ni. Với khoảng gần 40.000 người, đồng bào Chăm cư trú rải rác ở 16 làng, chủ yếu là ở huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận. Không chỉ có trang phục, ngôn ngữ riêng, đồng bào Chăm Ninh Thuận còn có bề dày truyền thống văn hóa hết sức đa dạng, độc đáo. Đặc biệt là hệ thống lễ hội dân gian phong phú, giàu bản sắc.
Lễ hội là dịp để đồng bào Chăm tri ân các vị thần, tưởng nhớ tổ tiên và cùng vui chơi, ca hát |
Nhắc đến người Chăm ở Ninh Thuận, không thể nhắc đến các đền tháp Chăm gồm: Quần thể tháp Hòa Lai, tháp Pô Klong Garai và tháp Po Rome. Nhờ kiến trúc, nghệ thuật điêu khắc độc đáo, hệ thống đền tháp Chăm đã trở thành điểm đến không thể thiếu với du khách khi dừng chân tại Ninh Thuận.
Phụ nữ Chăm ở Làng dệt Mỹ Nghiệp cùng nhau duy trì nghề dệt truyền thống của làng |
Trong cái nắng rực rỡ của vùng gió cát, dừng chân bên những ngôi tháp nhuốm màu thời gian, du khách sẽ có cơ hội được nghe các thuyết minh – cũng chính là những cô gái Chăm bản địa – trò chuyện về sự hình thành của những ngôi tháp, về chế độ mẫu hệ của người Chăm và sự khác nhau giữa người Chăm Bà-la-môn và Chăm Bà-ni.
Lễ hội Ka tê được tổ chức tháng 9 hàng năm tại chân tháp Pô Klong Garai |
Những năm gần đây, với mục tiêu đưa du lịch Ninh Thuận thành ngành kinh tế mũi nhọn; trong đó, ưu tiên đầu tư phát triển du lịch cộng đồng…, tỉnh Ninh Thuận đã dành khoản đầu tư nhất định để hỗ trợ các làng đồng bào Chăm làm du lịch. Nhờ đó, đến nay, đồng bào Chăm ở làng gốm Bàu Trúc và làng dệt Mỹ Nghiệp không chỉ duy trì được nghề truyền thống, mà còn phát triển kinh tế nhờ tham gia các hoạt động du lịch. Trong đó, tại làng gốm Bàu Trúc có tuổi đời trên 500 năm, du khách sẽ không khỏi ngạc nhiên khi được chứng kiến, tham gia chế tác gốm hoàn toàn thủ công, với kỹ thuật “nặn bằng tay, xoay bằng hông” rất độc đáo. Cách làng gốm không xa, những người phụ nữ Chăm tại làng dệt Mỹ Nghiệp, lại giúp du khách hiểu hơn về sự kỳ công để có được những tấm ga, chăn, khăn, túi xách, quần áo, ba lô, cà vạt xinh xắn từ những tấm vải có hoa văn đặc trưng của dân tộc Chăm...
Từ bàn tay khéo léo, nghệ nhân Làng gốm Bàu Trúc cho ra lò nhiều sản phẩm gốm độc đáo |
Và những trải nghiệm về đời sống và văn hóa độc đáo của đồng bào Chăm sẽ là ấn tượng khó quên đối với những du khách từng đặt chân đến mảnh đất Ninh Thuận gió cát.