Khám phá hình tượng hổ trong mỹ thuật cổ Việt Nam

Với trên 30 hiện vật và các tài liệu, hình ảnh chọn lọc, Bảo tàng Lịch sử quốc gia đang trưng bày chuyên đề "Hổ trong mỹ thuật cổ Việt Nam" nhằm giới thiệu tới công chúng những tác phẩm nghệ thuật tạo hình hổ đặc sắc trải dài trên 2.000 năm của lịch sử mỹ thuật Việt Nam nhân dịp Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022.

Đồng thời, thông qua trưng bày chuyên đề, Bảo tàng Lịch sử quốc gia mong muốn giúp công chúng khám phá, tìm hiểu và nhận thức sâu sắc hơn về sưu tập hiện vật, ý nghĩa của hình tượng hổ, một trong những linh vật quan trọng và góp mặt trong 12 con giáp (Thập nhị chi) trong lịch sử, văn hoá Việt Nam.

Khám phá hình tượng hổ trong mỹ thuật cổ Việt Nam

Hình tượng hổ có lịch sử lâu đời trong văn hoá Việt Nam. Các tài liệu liên quan chứng minh, hổ là đối tượng sùng bái và là vật tổ của nhiều bộ tộc từ thời tiền sử. Cách ngày nay trên 2.000 năm, hình tượng hổ bước vào mỹ thuật trên các đồ đồng Đông Sơn, với quan niệm kính sợ và tôn thờ sức mạnh, oai linh của loài vật này.

Cùng với diễn trình lịch sử, văn hoá Việt Nam, hình tượng hổ có những diễn biến và ý nghĩa tương ứng, từ ý nghĩa tâm linh, tôn giáo, tín ngưỡng, biểu tượng vương quyền đến những vật dụng, trang trí đời sống sinh hoạt thường nhật trong dân gian; tạo hình, phong cách, ứng dụng, ý nghĩa của mỗi thời đại cũng tồn tại những khác biệt. Hình tượng hổ đã đồng hành và đóng góp những nét đặc sắc với phức cảm thẩm mỹ vào lịch sử mỹ thuật Việt Nam.

Khám phá hình tượng hổ trong mỹ thuật cổ Việt Nam
Tượng hổ khai quật tại lăng mộ thời Lê - Trịnh (thế kỷ 17-18).

Trưng bày chuyên đề "Hổ trong mỹ thuật cổ Việt Nam" được thể hiện theo niên đại kết hợp loại hình, gồm các nội dung: Hổ trong nghệ thuật thời Đông Sơn; hổ trong nghệ thuật 10 thế kỷ đầu công nguyên; hổ trong nghệ thuật thế kỷ 10-20 đến hổ trong nghệ thuật gốm trên các thạp gốm hoa nâu thời Trần, nổi tiếng với chiếc thạp hoa nâu khắc hình 3 con hổ đuổi nhau tại Bảo tàng Guimet (Paris, Pháp).

Thế kỷ 16 – 18, hổ được thể hiện rõ nét trong trong điêu khắc đình làng, trở thành một thế giới gần gũi, thân quen, không bị lệ thuộc, gò bó về tạo hình, đa dạng về thủ pháp, giản lược về hình thức; thể hiện cái nhìn hồn nhiên, mộc mạc, hóm hỉnh, đầy sức sống của nghệ thuật dân gian truyền thống. Những ngôi đình nổi tiếng trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam như Tây Đằng, Chu Quyến, Nghiêm Xá (Hà Nội), Trùng Hạ (Ninh Bình), đình Chảy (Hà Nam), Thổ Tang (Vĩnh Phúc), Hùng Lô (Phú Thọ) đều có chạm khắc những đề tài có liên quan đến hổ.

Hổ trong điêu khắc đình làng thường không phải là các tác phẩm độc lập mà thường tham gia vào các hoạt cảnh như: hổ chạy theo chân Đinh Bộ Lĩnh trong cảnh mả táng hàm rồng, người cưỡi hổ (đình Chu Quyến), người cầm giáo đâm hổ (đình Tây Đằng), người đánh hổ, người và voi săn hổ (đình Chảy), hổ cày ruộng (đình Hùng Lô), người cầm súng bắn hổ (đình Hạ Hiệp)...

Đặc biệt, là hổ trong tranh dân gian Hàng Trống nổi tiếng với tranh ngũ hổ thể hiện sức mạnh, oai linh, được tôn thờ. Màu sắc trong tranh hổ Hàng Trống khá lộng lẫy uy nghi nhưng cũng không kém phần hài hòa, độc đáo. Việc dựa trên nguyên lý ngũ hành để phối màu càng giúp bức tranh có nhiều ý nghĩa. Đường nét và cách tạo hình khỏe khoắn mang tính ước lệ cao được thể hiện theo lối đơn tuyến bình đồ, không theo quy luật xa gần của thị giác, các hình khối được sắp xếp nổi bật nhưng không kém phần uyển chuyển. Kết hợp cùng các hoạ tiết như mây ngũ sắc, cờ, kiếm, tinh tú... tạo thành một tổng thể uy nghiêm, hài hoà, cân bằng theo thẩm mỹ dân gian.

Khám phá hình tượng hổ trong mỹ thuật cổ Việt Nam
Hổ trong tranh dân gian Hàng Trống

Bên cạnh đó, công chúng còn có dịp tìm hiểu hổ trong mỹ thuật thời Nguyễn, thế kỷ 19 – 20. Đây là thời kỳ để lại nhiều di sản mỹ thuật phong phú với những hình tượng trang trí đa dạng. Trong đó, hình tượng hổ - biểu trưng cho sức mạnh được sử dụng khá phố biến, như trang trí trên các tấm bổ tử phẩm phục võ quan, trên các bức trướng, tranh thêu, trên đồ gỗ chạm khảm, đồ ngọc, đồ pháp lam, bình phong trong các di tích đền, miếu...

Hình tượng hổ dưới thời Nguyễn được thể hiện đa sắc, đa dạng, từ cung đình cho đến dân gian, từ các biểu tượng tôn giáo, tín ngưỡng đến đời sống sinh hoạt thường nhật, góp những nét đặc sắc vào lịch sử mỹ thuật Việt Nam.

Trưng bày "Hổ trong mỹ thuật cổ Việt Nam" mở cửa đến hết tháng 8/2022.

Hoa Quỳnh
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Sắp diễn ra Hội nghị đại biểu nhà văn lão thành Việt Nam lần thứ nhất

Sắp diễn ra Hội nghị đại biểu nhà văn lão thành Việt Nam lần thứ nhất

Hội nghị đại biểu nhà văn lão thành Việt Nam lần thứ nhất sẽ diễn ra từ ngày 30/9-1/10/2023 tại Hải Phòng để nhìn lại những thành tựu 35 năm đổi mới văn học.
Video: Những trận đấu hấp dẫn và trận chung kết Hội chọi trâu Đồ Sơn năm 2023

Video: Những trận đấu hấp dẫn và trận chung kết Hội chọi trâu Đồ Sơn năm 2023

Các kháp đấu của Hội chọi trâu Đồ Sơn năm 2023 diễn ra hết sức hấp dẫn với những màn đối đầu gay cấn giữa các "ông trâu".
Hội chọi trâu Đồ Sơn năm 2023: “Ông trâu” số 03 vô địch

Hội chọi trâu Đồ Sơn năm 2023: “Ông trâu” số 03 vô địch

Sau những trận đấu căng thẳng, Hội chọi trâu Đồ Sơn năm 2023 đã tìm ra nhà vô địch đó là “ông trâu” số 03. Chủ trâu là ông Lưu Đình Nam, phường Vạn Hương.
Nhiều hoạt động Trung thu hấp dẫn tại bảo tàng Dân tộc học Việt Nam

Nhiều hoạt động Trung thu hấp dẫn tại bảo tàng Dân tộc học Việt Nam

Đến với Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, các bạn nhỏ có cơ hội khám phá tìm hiểu chương trình Trung thu với chủ đề "Em yêu Trung thu - Em yêu khoa học".
Vở opera

Vở opera ''Công nữ Anio'' tái hiện mối lương duyên Việt Nam - Nhật Bản

Hoàng Thái tử Akishino và Công nương Kiko đã có buổi thưởng thức vở opera"Công nữ Anio" tái hiện mối lương duyên Việt Nam-Nhật Bản.

Tin cùng chuyên mục

Bảo tồn, phát huy giá trị Mộc bản Triều Nguyễn

Bảo tồn, phát huy giá trị Mộc bản Triều Nguyễn

Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV, thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng vừa tổ chức triển lãm Mộc bản Triều Nguyễn và sự kiện “Hành trình di sản trong thời đại số”.
Trực tiếp Lễ hội Chọi trâu Đồ Sơn năm 2023

Trực tiếp Lễ hội Chọi trâu Đồ Sơn năm 2023

Sáng nay, ngày 23/9, 16 ông trâu đại diện 6 phường trên địa bàn quận Đồ Sơn sẽ tham gia tranh tài tại Lễ hội Chọi trâu Đồ Sơn 2023.
Những lý giải độc đáo về nguồn gốc và ý nghĩa cao đẹp của Lễ hội Chọi trâu Đồ Sơn

Những lý giải độc đáo về nguồn gốc và ý nghĩa cao đẹp của Lễ hội Chọi trâu Đồ Sơn

Lễ hội Chọi trâu Đồ Sơn, Hải Phòng được đánh giá là một trong những lễ hội đặc sắc nhất của cư dân miền biển gắn liền việc thờ cúng thuỷ thần.
Đẩy mạnh hợp tác nội dung Việt Nam – Hàn Quốc

Đẩy mạnh hợp tác nội dung Việt Nam – Hàn Quốc

Hội thảo biz-matching trực tuyến 2023 lần thứ 3 do KOCCA VIETNAM tổ chức nhằm hỗ trợ hợp tác nội dung Việt – Hàn và giúp doanh nghiệp Hàn Quốc tiến vào Việt Nam
Nữ doanh nhân Đồng Nai đăng quang Hoa hậu Doanh nhân Đất Việt 2023

Nữ doanh nhân Đồng Nai đăng quang Hoa hậu Doanh nhân Đất Việt 2023

Doanh nhân gốc Đồng Nai đăng quang cuộc thi Hoa hậu Doanh nhân Đất Việt 2023. Danh hiệu Á hậu 1 thuộc về doanh nhân Nguyễn Thị Trúc Linh.
Trưng bày 28 bức ảnh về vịnh Hạ Long tại hang Đầu Gỗ

Trưng bày 28 bức ảnh về vịnh Hạ Long tại hang Đầu Gỗ

Từ ngày 18/9, du khách tới hang Đầu Gỗ trên vịnh Hạ Long có thể chiêm ngưỡng những bức ảnh về vịnh Hạ Long.
Nghệ nhân Nguyễn Văn Quyền: Thắp lửa hồi sinh đồ chơi Trung thu truyền thống

Nghệ nhân Nguyễn Văn Quyền: Thắp lửa hồi sinh đồ chơi Trung thu truyền thống

Trong dòng đời sôi động, tràn lan những đồ chơi ngoại nhập, Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Văn Quyền vẫn thầm lặng giữ lửa nghề, hồi sinh đồ chơi Trung thu truyền thống
UNESCO công nhận Vịnh Hạ Long và Quần đảo Cát Bà là di sản thiên nhiên thế giới

UNESCO công nhận Vịnh Hạ Long và Quần đảo Cát Bà là di sản thiên nhiên thế giới

UNESCO công nhận Vịnh Hạ Long và Quần đảo Cát Bà là di sản thiên nhiên thế giới, đồng thời trở thành di sản thế giới liên tỉnh, thành phố đầu tiên ở Việt Nam.
Trao 97 giải thưởng Giải báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển văn hoá, thể thao và du lịch”

Trao 97 giải thưởng Giải báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển văn hoá, thể thao và du lịch”

Lễ trao Giải báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển văn hoá, thể thao và du lịch” lần thứ nhất đã diễn ra tại Nhà hát Lớn Hà Nội, tối ngày 13/9/2023.
Tối nay diễn ra Lễ trao Giải báo chí “Vì sự nghiệp phát triển văn hóa, thể thao và du lịch”

Tối nay diễn ra Lễ trao Giải báo chí “Vì sự nghiệp phát triển văn hóa, thể thao và du lịch”

Tối nay (13/9/2023), Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch tổ chức Lễ trao Giải báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển văn hóa, thể thao và du lịch” lần thứ nhất.
Nghệ nhân Hoàng Choóng đam mê, tâm huyết với đồ chơi dân gian sư tử mèo

Nghệ nhân Hoàng Choóng đam mê, tâm huyết với đồ chơi dân gian sư tử mèo

Đam mê và tâm huyết, nghệ nhân Hoàng Choóng vẫn ngày đêm làm ra những chiếc đầu sư tử mèo với mong muốn giữ gìn nét văn hóa truyền thống cho đời sau.
Bức phù điêu John McCain bên hồ Trúc Bạch: Bắc cầu hữu nghị, hướng về tương lai

Bức phù điêu John McCain bên hồ Trúc Bạch: Bắc cầu hữu nghị, hướng về tương lai

Bức phù điêu John McCain bên hồ Trúc Bạch, quận Ba Đình, Hà Nội khắc họa hình ảnh chiếc máy bay do phi công John McCain điều khiển bị bắn rơi năm 1967.
Vinh danh nghệ sĩ trên "Bức tường danh vọng" của điện ảnh Việt Nam

Vinh danh nghệ sĩ trên "Bức tường danh vọng" của điện ảnh Việt Nam

"Bức tường danh vọng" tại Nhà hát Đó (TP Nha Trang) có 433 ngôi sao, vinh danh những cá nhân, tập thể có đóng góp xuất sắc cho nền điện ảnh Việt Nam.
“Đi tìm thung lũng Mig”: Cuốn sách tôn vinh những phi công anh hùng của Không quân Việt Nam

“Đi tìm thung lũng Mig”: Cuốn sách tôn vinh những phi công anh hùng của Không quân Việt Nam

Cuốn “Đi tìm thung lũng Mig” ngày 9/9/2023 ra mắt bạn đọc cả nước để tri ân và tôn vinh những phi công anh hùng của Không quân Việt Nam.
Nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến “thắp sáng” đồ chơi Trung thu

Nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến “thắp sáng” đồ chơi Trung thu

Bằng đôi bàn tay tài hoa, khéo léo cùng óc sáng tạo nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến đã biến những cây nứa, tờ giấy màu thành đồ chơi Trung thu truyền thống hấp dẫn.
Khai mạc ngày hội Văn hóa các dân tộc miền Trung lần thứ 4

Khai mạc ngày hội Văn hóa các dân tộc miền Trung lần thứ 4

Tối 8/9, tại thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định, Ngày hội Văn hóa các dân tộc miền Trung lần thứ 4 - năm 2023 chính thức khai mạc.
Triển lãm "Chơi": Tết Trung thu - một cái Tết đặc biệt

Triển lãm "Chơi": Tết Trung thu - một cái Tết đặc biệt

Triển lãm "Chơi" trưng bày trên 70 tác phẩm mỹ thuật của 13 họa sỹ nhóm G39 có chủ đề về mùa trăng, mùa Thu, Tết Trung thu - một cái Tết đặc biệt.
Sắp diễn ra Lễ hội Vương quốc Anh tại Hà Nội

Sắp diễn ra Lễ hội Vương quốc Anh tại Hà Nội

Trong hai ngày 9-10/9/2023, Đại sứ quán Anh tại Việt Nam sẽ tổ chức Lễ hội Vương quốc Anh tại Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục, Hà Nội.
Vui Tết Độc lập tại Làng Văn hóa cùng chợ phiên vùng cao

Vui Tết Độc lập tại Làng Văn hóa cùng chợ phiên vùng cao

Đến với Làng Văn hóa trong những ngày Quốc khánh 2/9, du khách được khám phá, trải nghiệm không gian văn hóa đặc trưng của chợ phiên vùng cao vui Tết Độc lập.
Những di tích đặc biệt ghi đậm dấu ấn Bác Hồ trên đất Cố đô Huế

Những di tích đặc biệt ghi đậm dấu ấn Bác Hồ trên đất Cố đô Huế

Sinh thời, Bác Hồ cùng gia đình có thời gian gần 10 năm sinh sống, lao động và học tập tại Cố đô Huế - từ năm 1895-1901 và từ năm 1906-1909.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động