IMF dự báo nhu cầu dầu sẽ đạt đỉnh vào khoảng năm 2040

Theo đó, IMF cho rằng, điều này có thể có tác động quan trọng đối với các nước xuất khẩu dầu, chủ yếu là ở Trung Đông. Các quốc gia này có thể bị cạn kiệt tài chính trong 15 năm tới nếu các cải cách lớn không được thực hiện. Sự tăng trưởng của nhu cầu dầu toàn cầu sẽ giảm tốc đáng kể và mức độ có thể đạt đỉnh trong hai thập kỷ tới.

Ảnh minh họa

IMF phân tích về sự phát triển của thị trường dầu mỏ trong quá khứ cho thấy, xu hướng giảm mạnh và bền vững trong nhu cầu dầu mỏ toàn cầu, sau khi tính đến thu nhập và tăng trưởng dân số. Điều này phản ánh một loạt các yếu tố chẳng hạn như cải thiện lâu dài về hiệu quả năng lượng và thay thế từ dầu mỏ, các xu hướng cho đến nay đã bị ẩn bởi những tác động của việc phát triển kinh tế và tăng dân số.

Tăng trưởng nhu cầu khí đốt tự nhiên toàn cầu cũng dự kiến ​​sẽ chậm lại, mặc dù dự kiến ​​sẽ vẫn tích cực trong những thập kỷ tới. IMF không phải là tổ chức quốc tế đầu tiên đưa ra dự đoán về sự sụt giảm nhu cầu dầu toàn cầu. Vào cuối năm 2019, Cơ quan Năng lượng quốc tế đã dự báo rằng, tăng trưởng dân số vẫn là động lực chính cho nhu cầu dầu mỏ và có thể đạt đỉnh vào những năm 2030. Ả Rập Saudi, nhà sản xuất dầu mỏ lớn thứ hai trên thế giới sau Mỹ và trước Nga, là nền tảng của nguồn cung dầu trong tương lai. Sẽ có nhu cầu gia tăng ít nhất trong thập kỷ tới đối với các sản phẩm dầu, và điều này sẽ củng cố vai trò của các nước này như là các đối tác nền tảng trên thị trường toàn cầu, nhà cung cấp đáng tin cậy nhất và lớn nhất trên thị trường.

Dự đoán và chuẩn bị cho những gì tiếp theo sẽ rất quan trọng đối với các khu vực xuất khẩu dầu, bao gồm cả các quốc gia thuộc Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC), nơi tập trung các nhà xuất khẩu dầu lớn nhất, sản xuất hơn 1/5 nguồn cung dầu toàn cầu. Các nhà sản xuất dầu như Ả Rập Saudi đang tìm cách đa dạng hóa nền kinh tế khỏi sự phụ thuộc vào dầu, nhưng, như IMF lưu ý, hàng hóa vẫn rất quan trọng.

IMF cho biết, mặc dù tầm quan trọng của các lĩnh vực phi dầu mỏ đã tăng lên trong những thập kỷ gần đây, nhưng phần nhiều trong số đó vẫn dựa vào nhu cầu sử dụng dầu dưới hình thức chi tiêu công cho doanh thu từ dầu mỏ hoặc chi tiêu tư nhân của sự giàu có từ dầu mỏ. Cú sốc giá dầu năm 2014-2015 đáng chú ý là làm chậm sự tăng trưởng phi dầu mỏ ở hầu hết khu vực, là một lời nhắc nhở rõ ràng về sự phụ thuộc này.

Nhận thức được thách thức này, các nước GCC đều đang thực hiện các chương trình nhằm đa dạng hóa nền kinh tế cũng như nguồn thu từ tài chính và bên ngoài từ dầu mỏ. Thành công của các chương trình này sẽ là trọng tâm để đạt được sự tăng trưởng mạnh mẽ và bền vững trong những năm tới. IMF cho biết, nhu cầu dầu mỏ trên toàn cầu chậm lại gây ra thách thức về tính bền vững tài chính đáng kể cho khu vực GCC.

Sự suy giảm doanh thu từ dầu mỏ (kể từ năm 2014) đã gây ra một giai đoạn cải cách mạnh mẽ, bao gồm cả hợp nhất tài chính lớn. Tuy nhiên, hiệu quả của doanh thu hydrocarbon thấp hơn vẫn chưa được bù đắp hoàn toàn. Và kết quả thâm hụt tài khóa đã làm giảm sự giàu có tài chính ròng của khu vực trong giai đoạn 2014-2018. Một con đường giảm tốc kéo dài trong tăng trưởng doanh thu hydrocarbon sẽ thêm vào sự suy giảm này.

IMF cho rằng, nhu cầu chính sách tài khóa được đưa ra bởi thách thức này là lớn hơn và cấp bách hơn khi so sánh với các kế hoạch hiện tại của các quốc gia. Tất cả các nước GCC đã nhận ra tính chất lâu dài của thách thức và đã lên kế hoạch điều chỉnh tài khóa liên tục trong bối cảnh tầm nhìn chiến lược dài hạn rộng lớn hơn. Tuy nhiên, tốc độ và quy mô dự kiến ​​của các hợp nhất này ở hầu hết các quốc gia có thể không đủ để ổn định sự giàu có của họ. Các điều chỉnh này cần phải được tăng tốc và duy trì trong một thời gian dài, phù hợp với xu hướng dự kiến ​​của doanh thu hydrocarbon.

Quá trình chuyển đổi tài chính dài hạn sẽ đòi hỏi những cải cách trên phạm vi rộng, việc tiếp tục đa dạng hóa kinh tế sẽ rất quan trọng nhưng sẽ không đủ. Các quốc gia cũng sẽ cần tăng cường nỗ lực để tăng doanh thu tài chính phi dầu mỏ, giảm chi tiêu của chính phủ và ưu tiên tiết kiệm tài chính khi lợi nhuận kinh tế từ đầu tư công thấp.