Học giả Nguyễn Đình Đầu, cánh hạc đã bay về trời

Học giả Nguyễn Đình Đầu với những công trình nghiên cứu đầy tâm huyết và công phu đã vĩnh biệt chúng ta ở tuổi 104.
Học giả Nguyễn Đình Đầu: Ký ức tuổi hai mươi của Bí thư Bộ trưởng Bộ Kinh tế đầu tiên Học giả Nguyễn Đình Đầu hé lộ nhiều bí mật qua ghi chép 'Đôi điều giãi bày' Học giả Nguyễn Đình Đầu qua đời, hưởng thọ 104 tuổi

Học giả Nguyễn Đình Đầu đi xa nhưng những tư liệu quý giá do học giả cung cấp đã giúp những người làm Báo Công Thương hình dung rõ nét về thuở lập quốc, kiến quốc từ mùa thu năm 1945, gắn liền với sự hình thành và phát triển của ngành Công Thương, trong đó có sự ra đời của tờ tin Mặt trận Kinh tế - tiền thân của Báo Công Thương ngày nay.

Trưa 20/9/2024, giữa lúc đang soạn tài liệu cho một bài báo mới, chiếc smartphone của tôi bỗng nảy lên rồi đầu sóng bên kia là giọng của một người bạn thông báo: “Anh ơi, cụ Nguyễn Đình Đầu đã đi rồi”…

Tôi lặng đi mất chục giây. Có lẽ nào, lẽ nào… khi mới chỉ cách đây vài tháng, cụ Nguyễn Đình Đầu tại ngôi nhà ở quận 1, TP. Hồ Chí Minh trong một sáng ngập nắng đã dành những khoảng thời gian quý giá của tuổi ngoại bách niên để tiếp chuyện đoàn nhà báo của Báo Công Thương từ Hà Nội vào nhân dịp kỷ niệm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước 30/4.

Dẫu vẫn biết “người già như chuối chín cây”, lòng mỗi chúng tôi, trong đoàn nhà báo hôm ấy, không khỏi trào dâng nỗi nhớ tiếc cụ khi cụ hẹn có dịp và sức khoẻ cho phép sẽ lại tiếp chuyện. Và cả ý tưởng mà cụ bảo là sẽ có một cuộc “bàn giao tài liệu” nữa.

Vậy mà những câu chuyện như cụ nói đã mãi mãi theo cụ nhẹ cánh hạc về trời.

Một con người đã sống qua hai thế kỷ, một chứng nhân những sự kiện bi hùng của đất nước suốt thế kỷ XX, một học giả luôn đau đáu nỗi niềm ghi hình đất nước, một ông lão hơn trăm tuổi vẫn lướt web, sử dụng máy tính thuần thục và nếu có dịp luôn như một cuốn phim tua chậm với bao hình ảnh, ngôn từ vô cùng sắc nét trong chia sẻ với mọi người.

Thời gian đã đưa cụ Nguyễn Đình Đầu là người đến từ hôm qua nhưng những cuốn sách, tư liệu mà cụ đã tận hiến trong cả cuộc đời có lẽ không chỉ thuộc về hôm nay mà chắc rằng còn cho cả ngày mai.

Học giả Nguyễn Đình Đầu, cánh hạc đã bay về trời
Học giả Nguyễn Đình Đầu (1920 - 2024)

Sinh năm 1920 tại Hà Nội, năm 1941, cụ tốt nghiệp trường Bách Nghệ (Hà Nội), sau đó làm trưởng một xưởng công nghệ. Sau Cách mạng Tháng Tám, khi Chính phủ lâm thời thành lập, cụ được chỉ định làm Bí thư cho Bộ trưởng Bộ Quốc dân Kinh tế Nguyễn Mạnh Hà. Năm 1951, sang Pháp học tại Đại học Công giáo Paris, tốt nghiệp cử nhân năm 1953.

Thời gian này, cụ Nguyễn Đình Đầu cùng các nhà trí thức Hoàng Xuân Hãn, Nguyễn Mạnh Hà, Nguyễn Ngọc Bích tham gia vận động phong trào kêu gọi Chính phủ Pháp đàm phán với Chính phủ Hồ Chí Minh; năm 1954, cùng các trí thức nói trên sang Thụy Sĩ ủng hộ phái đoàn do Phạm Văn Đồng dẫn đầu dự hiệp định Genève.

Đầu năm 1955, cụ về nước làm giáo sư sử địa tại Trường trung học Nguyễn Bá Tòng, Sài Gòn (trường Bùi Thị Xuân ngày nay). Những năm 1960, cụ bắt đầu công bố các công trình nghiên cứu của mình trên báo chí miền Nam và được giới nghiên cứu công nhận là một học giả uy tín. Bên cạnh đó cụ cũng là người tích cực đấu tranh cho hoà bình.

Từ năm 1975 đến nay, cụ vẫn tiếp tục nghiên cứu và công bố các công trình nghiên cứu về sử địa, đặc biệt trong đó có công trình nghiên cứu về vấn đề chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông.

Ít ai ngờ (mà có lẽ với cụ Nguyễn Đình Đầu cũng vậy), khoảng thời gian ngắn mấy tháng làm Bí thư cho Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hà trong Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà sau ngày 2/9/1945 lại sống dậy rõ ràng vẹn nguyên trong cụ sau ngót 80 năm. Cứ như một mối lương duyên với Báo Công Thương, tờ báo trong vai trò là Cơ quan ngôn luận của Bộ Công Thương mà tiền thân của Bộ là Bộ Quốc dân Kinh tế đã làm thức dậy quãng thời gian trai trẻ sôi nổi của học giả Nguyễn Đình Đầu, cũng là những năm tháng đầy sục sôi của buổi bình minh lịch sử đất nước.

Có lẽ là điều cần thiết khi nhắc lại đôi tư liệu lịch sử ở đây. Tư liệu lưu trữ được tìm thấy cho biết, ngày 2/10/1945 theo Nghị định số 08/BKT-VP của Bộ Quốc dân Kinh tế do Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hà ký về việc quy định bộ máy của Bộ, có nội dung quy định về Phòng 3 – Phòng Kinh tế tập san thuộc các phòng sự vụ. Phòng 3 có nhiệm vụ xuất bản Việt Nam kinh tế tập san – cơ quan báo chí đầu tiên của Bộ Quôc dân Kinh tế- tiền thân của Báo Công Thương ngày nay.

Và đến nay, ngày 2/10/1945 chính thức được chọn là Ngày truyền thống của Báo Công Thương, một cơ quan báo chí ra đời ngay ở những ngày đầu mới lập nước, thể hiện tầm nhìn của lãnh tụ thiên tài Hồ Chí Minh về vai trò của báo chí như công cụ chuyển tải mọi chính sách của Chính phủ đến với quốc dân đồng bào, để tỏ cho thấy chính sách ấy thực sự vì một tương lai mới của đất nước, của tất cả người dân con Lạc cháu Hồng từ nay đã là công dân của một nước Việt Nam mới, hoàn toàn độc lập, tự do.

Vẫn còn đây những lời tâm sự, những dòng hồi ức mà cụ vui vẻ nhận mình là “người của Bộ Công Thương” khi chia sẻ với nhà báo Nguyễn Văn Minh - Tổng Biên tập Báo Công Thương - tại buổi làm việc tháng 4/2024: “Cụ nói với tôi mà như nói với chính mình: “Kinh tế nói cho cùng là cái đường sống của dân tộc, có trước thì mới có sau. Dân tộc nào cũng thế. Tôi không ngờ từ cái chuyện kinh tế đã đưa tôi đến sau này nghiên cứu kinh tế như là cuộc sống của tôi. Nó thực sự tự nhiên vì lúc đầu có tình cảm thôi, nhưng mà không khí nó đưa đến những chuyện như thế, hôm qua đọc tờ Báo Công Thương các anh chị gởi tôi thấy lạ như khám phá lại mình, được sống trong không khí mình từng sống, thật là đáng quý lắm. Hôm nay, anh đến đây nhắc lại và hỏi những chuyện cũ thời Bộ Quốc dân Kinh tế như truyền thêm động lực cho tôi, tôi rất cảm kích… Động lực cá nhân đối với tôi như thế là nhỏ bé nhưng nếu trong xã hội, mọi người đều có động lực tự thân trong công việc, sẽ gây được sức mạnh vô bờ bến!”.

Những dòng hồi ức của học giả Nguyễn Đình Đầu cả trong khoảng thời gian ngắn làm Bí thư cho Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hà cũng như cả về mấy mươi năm sau này đã được cụ gửi gắm, chia sẻ với Báo Công Thương. Trong câu chuyện với cụ - một nhân chứng hiếm hoi đến từ những ngày đầu của Bộ Công Thương, của Báo Công Thương, chúng giống như những giai điệu được ngân bởi những hợp âm mở trong bản giao hưởng của chứng nhân để gửi gắm những tiếng chuông lịch sử của một thời đầy lưu luyến, đầy biến động. Chúng chẳng hề cũ kỹ hay bị lớp bụi thời gian bao phủ. Sau tất thảy những biến động ấy, vẫn vẹn nguyên tình yêu của một công dân với Tổ quốc cùng sự nặng lòng với lịch sử để hai chữ Việt Nam dù ở đâu, khi nào vẫn mãi toả sáng.

Nay cụ như một cánh hạc bay đi, xin cụ mãi an giấc. Và những gì cụ đã chia sẻ trong các câu chuyện của mình xin hãy là những ngọn nến thắp sáng tâm tưởng những người làm Báo Công Thương, của tất cả chúng ta. Ở một nơi xa, hẳn đó cũng là mong muốn không gì hơn của học giả Nguyễn Đình Đầu.

Quang Lộc
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Báo Công Thương

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Kết quả bóng đá, bảng xếp hạng Cúp C1 châu Âu (Champions League 2024/2025) mới nhất ngày 28/11

Kết quả bóng đá, bảng xếp hạng Cúp C1 châu Âu (Champions League 2024/2025) mới nhất ngày 28/11

Báo Công Thương cập nhật kết quả bóng đá, bảng xếp hạng Cúp C1 châu Âu (Champions League 2024/2025) mới nhất sau lượt trận diễn ra lúc rạng sáng 28/11.
Nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Tottenham và AS Roma, 3h00 ngày 29/11, Europa League 2024/2025

Nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Tottenham và AS Roma, 3h00 ngày 29/11, Europa League 2024/2025

Báo Công Thương nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Tottenham và AS Roma tại vòng phân hạng Europa League 2024/2025 diễn ra lúc 3h00 ngày 29/11.
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 28/11, rạng sáng 29/11: MU, Tottenham cùng xuất binh tại Europa League 2024/2025

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 28/11, rạng sáng 29/11: MU, Tottenham cùng xuất binh tại Europa League 2024/2025

Báo Công Thương cập nhật lịch thi đấu bóng đá hôm nay 28/11, rạng sáng 29/11 tâm điểm là các trận đấu tại Europa League 2024/2025.
Vẫn nhớ

Vẫn nhớ 'Đây A Nốp' trong phim 'Trên từng cây số'

Yêu lắm cơ gương mặt đẹp trai rất trí tuệ của Đây A Nốp, nhân vật tình báo luôn có nguy hiểm vây quanh vẫn điềm tĩnh tùy cơ ứng biến trong 'Trên từng cây số'.
Kết quả bóng đá, bảng xếp hạng Cúp C1 châu Âu (Champions League 2024/2025) mới nhất

Kết quả bóng đá, bảng xếp hạng Cúp C1 châu Âu (Champions League 2024/2025) mới nhất

Báo Công Thương cập nhật kết quả bóng đá, bảng xếp hạng Cúp C1 châu Âu (Champions League 2024/2025) mới nhất sau lượt trận diễn ra lúc rạng sáng 27/11.

Tin cùng chuyên mục

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 27/11 và sáng 28/11: Liverpool và Real Madrid so tài tại Champions League 2024/2025

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 27/11 và sáng 28/11: Liverpool và Real Madrid so tài tại Champions League 2024/2025

Báo Công Thương cập nhật lịch thi đấu bóng đá hôm nay 27/11 và sáng 28/11, tâm điểm là màn so tài giữa Liverpool và Real Madrid tại Champions League 2024/2025.
Hà Nam chính thức công bố biểu trưng du lịch

Hà Nam chính thức công bố biểu trưng du lịch

Sáng 26/11, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Nam chính thức công bố biểu trưng (logo) du lịch Hà Nam.
Nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Aston Villa và Juventus, 03h00 ngày 28/11, Champions League 2024/2025

Nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Aston Villa và Juventus, 03h00 ngày 28/11, Champions League 2024/2025

Báo Công Thương nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Aston Villa và Juventus tại vòng phân hạng Champions League 2024/2025 (Cúp C1) diễn ra lúc 03h00 ngày 28/11.
Nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Liverpool và Real Madrid, 03h00 ngày 28/11, Champions League 2024/2025

Nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Liverpool và Real Madrid, 03h00 ngày 28/11, Champions League 2024/2025

Báo Công Thương nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Liverpool và Real Madrid tại Champions League 2024/2025 (Cúp C1) sẽ diễn ra lúc 03h00 ngày 28/11.
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 26/11, rạng sáng 27/11: Nhiều màn so tài rực lửa tại Champions League 2024/2025

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 26/11, rạng sáng 27/11: Nhiều màn so tài rực lửa tại Champions League 2024/2025

Báo Công Thương cập nhật lịch thi đấu bóng đá hôm nay 26/11, rạng sáng 27/11 diễn ra nhiều màn so tài rực lửa tại Champions League 2024/2025.
Du khách sắp được thưởng thức “phở số” tại Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội

Du khách sắp được thưởng thức “phở số” tại Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội

Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội năm 2024 với chủ đề “Hà Nội kết nối năm châu” sẽ diễn ra từ 29/11 đến hết ngày 1/12/2024 tại Công viên Thống Nhất.
Việt Nam lần thứ 5 được vinh danh Điểm đến Di sản hàng đầu thế giới năm 2024

Việt Nam lần thứ 5 được vinh danh Điểm đến Di sản hàng đầu thế giới năm 2024

Việt Nam lần thứ 5 được vinh danh Điểm đến Di sản hàng đầu thế giới năm 2024 do Tổ chức Giải thưởng thế giới World Travel Awards công bố.
Nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Barcelona và Brest, 03h00 ngày 27/11, Champions League 2024/2025

Nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Barcelona và Brest, 03h00 ngày 27/11, Champions League 2024/2025

Báo Công Thương nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Barcelona và Brest tại vòng phân hạng Champions League 2024/2025 diễn ra lúc 03h00 ngày 27/11.
Nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Sporting Lisbon và Arsenal, 3h00 ngày 27/11, Champions League 2024/2025

Nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Sporting Lisbon và Arsenal, 3h00 ngày 27/11, Champions League 2024/2025

Báo Công Thương nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Sporting Lisbon và Arsenal tại giải Champions League 2024/2025 (Cúp C1) sẽ diễn ra lúc 3h00 ngày 27/11.
Nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Man City và Feyenoord, 3h00 ngày 27/11, Champions League 2024/2025

Nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Man City và Feyenoord, 3h00 ngày 27/11, Champions League 2024/2025

Báo Công Thương nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Man City và Feyenoord trong khuôn khổ Champions League 2024/2025 (Cúp C1) sẽ diễn ra lúc 3h00 ngày 27/11.
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 25/11, rạng sáng 26/11: Newcastle và West Ham, Al-Gharafa và Al Nassr

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 25/11, rạng sáng 26/11: Newcastle và West Ham, Al-Gharafa và Al Nassr

Báo Công Thương cập nhật lịch thi đấu bóng đá hôm nay 25/11, rạng sáng 26/11, tâm điểm là 2 trận đấu: Newcastle và West Ham, Al-Gharafa và Al Nassr.
Nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Newcastle và West Ham, 3h00 ngày 26/11, vòng 12 Ngoại hạng Anh

Nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Newcastle và West Ham, 3h00 ngày 26/11, vòng 12 Ngoại hạng Anh

Báo Công Thương nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Newcastle và West Ham tại vòng 12 Ngoại hạng Anh sẽ diễn ra lúc 3h00 ngày 26/11.
Khai mạc Festival Ninh Bình lần thứ 3:

Khai mạc Festival Ninh Bình lần thứ 3: 'Dòng chảy di sản'

Tối 24/11, tại Quảng trường Đinh Tiên Hoàng Đế, tỉnh Ninh Bình đã tổ chức Lễ khai mạc Festival Ninh Bình lần thứ 3, năm 2024 với chủ đề 'Dòng chảy di sản'.
Lai Châu: Đặc sắc các hoạt động thể thao, văn hóa dân tộc tại lễ hội PuTaLeng

Lai Châu: Đặc sắc các hoạt động thể thao, văn hóa dân tộc tại lễ hội PuTaLeng

Lễ hội PuTaLeng (huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu) lần thứ I, năm 2024 diễn ra từ ngày 22 - 24/11 có nhiều hoạt động thể thao, văn hóa nghệ thuật đặc sắc...
10 năm Quần thể danh thắng Tràng An là di sản thế giới - Bài 4: Sứ mệnh mới

10 năm Quần thể danh thắng Tràng An là di sản thế giới - Bài 4: Sứ mệnh mới

Quần thể danh thắng Tràng An thực hiện thêm sứ mệnh mới là 'trái tim' của 'Đô thị di sản thiên niên kỷ', góp phần bảo tồn, phát huy giá trị văn hoá của dân tộc.
Sắp diễn ra lễ hội hoa hướng dương lớn nhất TP. Hồ Chí Minh tại Vạn Phúc City

Sắp diễn ra lễ hội hoa hướng dương lớn nhất TP. Hồ Chí Minh tại Vạn Phúc City

Lễ hội hoa hướng dương lớn nhất tại TP. Hồ Chí Minh sẽ được tổ chức tại Vạn Phúc City với nhiều hoạt động vô cùng hấp dẫn và độc đáo.
Nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Southampton và Liverpool, 21h00 ngày 24/11, Ngoại hạng Anh

Nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Southampton và Liverpool, 21h00 ngày 24/11, Ngoại hạng Anh

Báo Công Thương nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Southampton và Liverpool tại vòng 12 giải Ngoại hạng Anh sẽ diễn ra lúc 21h00 ngày 24/11.
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 24/11, rạng sáng 25/11: Ipswich Town và MU,  Southampton và Liverpool tại Ngoại hạng Anh

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 24/11, rạng sáng 25/11: Ipswich Town và MU, Southampton và Liverpool tại Ngoại hạng Anh

Báo Công Thương cập nhật lịch thi đấu bóng đá hôm nay 24/11, rạng sáng 25/11, tâm điểm là 2 trận đấu: Ipswich Town và MU, Southampton và Liverpool.
Khai mạc Triển lãm mỹ thuật Sắc quê 2 của họa sĩ Quỳnh Thơm

Khai mạc Triển lãm mỹ thuật Sắc quê 2 của họa sĩ Quỳnh Thơm

Chiều 23/11, tại Nhà Triển lãm số 16 Ngô Quyền, Quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) đã diễn ra lễ khai mạc triển lãm mỹ thuật Sắc quê 2 của họa sĩ Quỳnh Thơm.
Thừa Thiên Huế: Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế là Di sản tư liệu thế giới

Thừa Thiên Huế: Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế là Di sản tư liệu thế giới

Tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức lễ đón nhận bằng của UNESCO công nhận di sản “Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế” là Di sản tư liệu thế giới.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động