Hoàn thiện dự thảo Nghị định xử phạt vi phạm trong lĩnh vực điện lực

Rà soát toàn diện, tiếp thu góp ý từ các bộ, ngành, địa phương

Sáng 27/10, Bộ Công Thương tổ chức họp Tổ soạn thảo lần 2 về hồ sơ dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực điện lực và sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả. Phiên họp do Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long chủ trì, với sự tham dự của đại diện nhiều đơn vị trực thuộc bộ, các bộ, ngành liên quan.

Tại cuộc họp, đại diện Cục Điện lực cho biết, thực hiện Quyết định số 2473/QĐ-BCT ngày 3/9/2025 của Bộ Công Thương ban hành kế hoạch triển khai thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính, Cục Điện lực được giao chủ trì phối hợp với Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp và Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và khuyến công (ĐCK) xây dựng Nghị định của Chính phủ dưới hình thức thay thế hoặc sửa đổi, bổ sung.

Thực hiện Quyết định số 2473/QĐ-BCT nêu trên, Cục Điện lực đã trình Lãnh đạo Bộ ký ban hành Quyết định số 2586/QĐ-BCT ngày 17 tháng 9 năm 2025 về việc thành lập Tổ soạn thảo Nghị định của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực điện lực, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, gồm 52 thành viên do Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long là Tổ trưởng, với sự tham gia của 07 Bộ: Tư pháp, Nội vụ, Công an, Xây dựng, Tài chính, Thanh tra Chính phủ, Văn phòng Chính phủ; 05 đơn vị thuộc Bộ: Cục Điện lực, Cục An toàn môi trường, Cục ĐCK, Vụ Pháp chế, Cục Quản lý và phát triển thị trường trong nước; Sở Công Thương Hà Nội; 05 doanh nghiệp: EVN, NSMO, Tổng công ty truyền tải điện quốc gia, Tổng công ty Điện lực miền Bắc, Tổng công ty Điện lực thành phố Hà Nội.

Ngay sau khi thành lập, Tổ soạn thảo đã họp phiên đầu tiên vào ngày 19/9/2025 để thảo luận về nội dung, phạm vi điều chỉnh và kế hoạch hoàn thiện hồ sơ dự thảo Nghị định. Căn cứ biên bản cuộc họp, Cục Điện lực đã gửi lại tài liệu cho các đơn vị phối hợp để tiếp tục hoàn thiện hồ sơ.

Thực hiện quy định tại khoản 2 Điều 27 Nghị định số 78/2025/NĐ-CP, Cục Điện lực đã tiến hành lấy ý kiến góp ý, phản biện xã hội đối với hồ sơ dự thảo Nghị định. Ngày 20/9/2025, Bộ Công Thương đã có Công văn số 7418/BCT-ĐL gửi các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, đề nghị cho ý kiến trước ngày 10/10/2025. Đồng thời, hồ sơ dự thảo cũng được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử Bộ Công Thương để lấy ý kiến công khai trong thời hạn tối thiểu 10 ngày.

Tính đến ngày 24/10/2025, Cục Điện lực đã nhận được 29 văn bản góp ý từ 45 cơ quan, đơn vị, với 204 ý kiến chi tiết. Mặc dù chưa nhận được phản hồi từ một số bộ, ngành và địa phương, Bộ Công Thương đã chủ động gửi công văn lần 2 đề nghị các đơn vị gửi ý kiến nhằm bảo đảm tiến độ hoàn thiện hồ sơ trình Chính phủ.

Tiếp thu, chỉnh lý sâu sát và bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật

Trên cơ sở các ý kiến đóng góp, Cục Điện lực đã phối hợp với các đơn vị liên quan rà soát, tiếp thu và chỉnh lý dự thảo Nghị định theo hướng chặt chẽ, cụ thể và phù hợp với thực tiễn quản lý.

Theo đó, Báo cáo tổng kết thi hành pháp luật và phụ lục rà soát chủ trương, đường lối của Đảng đã được cập nhật đầy đủ, bám sát Mẫu số 08 thuộc Phụ lục IV ban hành kèm theo Nghị định số 187/2025/NĐ-CP. Báo cáo đã bổ sung các khó khăn, vướng mắc trong triển khai văn bản ở địa phương, cùng số liệu về xử phạt trong lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả.

Cục Điện lực cũng đã rà soát và cập nhật các nghị quyết, chủ trương của Đảng liên quan như Nghị quyết số 57-NQ/TW về đổi mới, nâng cao năng lực quản lý nhà nước, Nghị quyết số 70-NQ/TW về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2045… đảm bảo việc thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, định hướng lớn trong lĩnh vực năng lượng.

Phần Tờ trình dự thảo Nghị định được bổ sung thêm các số liệu xử lý vi phạm hành chính tại địa phương, các đơn vị trực thuộc Bộ, đồng thời gộp phụ lục về phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng để thống nhất theo quy định pháp luật.

Với Bảng so sánh thuyết minh, Cục đã làm rõ cơ sở pháp lý cho từng nội dung về trách nhiệm, nghĩa vụ và điều cấm; đồng thời đảm bảo tính logic, dễ hiểu trong việc phân nhóm hành vi vi phạm. Việc xác định mức phạt tiền được điều chỉnh phù hợp với tính chất, mức độ vi phạm; phân định rõ thẩm quyền xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Đặc biệt, các hành vi vi phạm được cập nhật, mở rộng để bao quát đầy đủ các hoạt động trong lĩnh vực điện lực và sử dụng năng lượng, gồm: vận hành hệ thống điện, cấp phép phát điện, truyền tải, phân phối, mua bán điện, an toàn đập - hồ chứa thủy điện, bảo vệ môi trường năng lượng, kiểm toán năng lượng và tiêu chuẩn hiệu suất năng lượng tối thiểu.

Bên cạnh đó, dự thảo cũng loại bỏ các quy định trùng lặp hoặc vượt quá phạm vi điều chỉnh của Nghị định, đồng thời cập nhật, chuẩn hóa kỹ thuật soạn thảo văn bản nhằm đảm bảo tính chính xác và khả thi khi ban hành.

Làm rõ thẩm quyền và phạm vi điều chỉnh, bảo đảm thực thi hiệu quả

Trong quá trình tiếp thu, Cục Điện lực đã giải trình chi tiết đối với các góp ý từ các cơ quan, địa phương. Trong đó, đối với ý kiến liên quan đến địa phương, Cục Điện lực cho biết Sở Công Thương là cơ quan chuyên môn tham mưu cho Chủ tịch UBND tỉnh trong việc kiểm tra, xác minh và ra quyết định xử phạt. Việc quy định cơ chế phối hợp giữa Sở Công Thương và các đơn vị điện lực đã được nêu tại Điều 17 Luật Tổ chức chính quyền địa phương, nên không thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định này.

Một số góp ý đề nghị bổ sung nội dung đã được quy định tại Luật Xử lý vi phạm hành chính và các nghị định hướng dẫn như: chấp hành, cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt, lập biên bản, xử phạt điện tử… nên Bộ Công Thương không quy định lại. Các nội dung này sẽ thực hiện theo quy định hiện hành.

Về thẩm quyền xử phạt, các chức danh đã được xác định rõ trong quy định pháp luật, do đó không cần tách thành điều riêng để tránh trùng lặp, khó theo dõi.

Đối với đề xuất mở rộng hành vi xử phạt sang các lĩnh vực khác như xây dựng, phòng cháy chữa cháy, quy hoạch… Bộ Công Thương cho rằng đây là phạm vi của các pháp luật chuyên ngành, không thuộc Nghị định này. Một số hành vi đã được dự thảo Nghị định quy định hoặc diễn đạt theo hướng tương đương nên không tiếp thu.

Đồng thời, việc bổ sung thẩm quyền xử phạt cho lực lượng thanh tra cấp tỉnh, thành phố hoặc Thanh tra Chính phủ là không có cơ sở pháp lý, do Nghị định 189/2025/NĐ-CP không quy định thẩm quyền này. Các ý kiến đề xuất khác liên quan đến thẩm quyền xử phạt của một số chức danh cũng không được tiếp thu vì không phù hợp với phạm vi hành vi vi phạm được quy định trong dự thảo Nghị định.

Sau khi lắng nghe các ý kiến góp ý trực tiếp từ các đơn vị và địa phương, phát biểu kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long nhấn mạnh yêu cầu hoàn thiện hồ sơ dự thảo Nghị định cần bám sát thực tiễn quản lý nhà nước, bảo đảm tính khả thi, đồng bộ và minh bạch. Qua đó, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực điện lực và sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả.

Việc ban hành Nghị định mới được kỳ vọng sẽ tạo hành lang pháp lý thống nhất, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm, đồng thời nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực năng lượng.

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long yêu cầu Tổ soạn thảo tổng hợp đầy đủ các ý kiến góp ý của đại biểu tại cuộc họp, làm cơ sở để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Nghị định, bảo đảm thống nhất, chặt chẽ và phù hợp với quy định của pháp luật.