Hộ kinh doanh trước Nghị định 70/2025: Cơ hội từ chuyển đổi số

Điểm tên 3 khó khăn mà hộ kinh doanh phải đối mặt

Nghị định 70/2025 của Chính phủ, có hiệu lực từ ngày 1/5/2026, mang đến nhiều điểm mới trong quản lý thuế, đồng thời đặt ra không ít thách thức cho các hộ kinh doanh.
Trao đổi về vấn đề này, bà Nguyễn Hồng Trang, Phó Chủ tịch UBND phường Hoàn Kiếm, cho biết, thời gian qua, phường đã triển khai các hoạt động hỗ trợ người dân trong việc kê khai và nộp thuế điện tử. Tuy nhiên, các hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ trên địa bàn vẫn gặp nhiều khó khăn, chủ yếu xuất phát từ chính nội tại của từng hộ.

Khó khăn đầu tiên liên quan đến tư tưởng và tâm lý, nhiều hộ kinh doanh còn e ngại tính công khai, minh bạch, đồng nghĩa với việc chịu sự giám sát chặt chẽ hơn từ cơ quan thuế.
Khó khăn thứ hai là chi phí, bởi khi nghĩ đến chuyển đổi số, hóa đơn điện tử và chứng từ điện tử, nhiều hộ lo ngại khoản chi đầu tư ban đầu cho máy móc, trang thiết bị và phần mềm, mà chưa nhận thấy tầm quan trọng cốt lõi của việc chuẩn hóa dữ liệu trong hoạt động kinh doanh. Trong khi đó, minh bạch hóa thông tin giúp quản lý dễ dàng hơn, thuận tiện hơn và mở rộng cơ hội tiếp cận khách hàng, từ đó tăng doanh thu.

Khó khăn thứ ba là việc ứng dụng công nghệ: Nhiều hộ kinh doanh truyền thống còn hạn chế về kỹ năng số, trong khi một số hộ trẻ, năng động, thành thạo kinh doanh online hay livestream, dù doanh thu tốt, vẫn chưa chuyển đổi hoàn toàn việc quản lý sổ sách, chứng từ từ thủ công sang số hóa.

Liên quan đến vấn đề này, bà Lê Yến, Giám đốc Công ty Tư vấn Thuế Hà Nội, chia sẻ rằng trong suốt quá trình đồng hành cùng các hộ kinh doanh, bà nhận thấy không có cuộc đổi mới nào mà không gặp khó khăn. Việc kinh doanh theo thói quen hàng chục năm, từ khi kinh tế tư nhân phát triển năm 1999 với mô hình hộ gia đình, đã hình thành các cách ghi chép và quản lý truyền thống, chủ yếu thủ công hoặc sơ sài. Khi nghe đến hóa đơn điện tử hay kết nối máy tính tiền, nhiều hộ vẫn bỡ ngỡ, chưa nắm rõ quy trình, dẫn đến khó tiếp cận và triển khai chuyển đổi số.

Đối với những hộ kinh doanh lớn tuổi, thậm chí trên 70 tuổi, việc tiếp cận công nghệ ban đầu rất khó khăn, nhiều trường hợp phải nhờ con cháu hỗ trợ kê khai và thao tác trên phần mềm. Ngược lại, các hộ trẻ, thành thạo công nghệ, việc áp dụng hệ thống hóa đơn điện tử và phần mềm bán hàng trở nên đơn giản và nhanh chóng.

Bà Lê Yến nhấn mạnh, những vướng mắc ban đầu chỉ là giai đoạn làm quen. Về lâu dài, ứng dụng công nghệ sẽ giúp các hộ kinh doanh quản trị tốt hơn, giảm lao động thủ công, nâng cao hiệu quả thống kê, phân tích và kiểm soát doanh thu, đồng thời chuẩn bị nền tảng cho quá trình chuyển đổi số toàn diện.

Chuẩn hóa hệ thống và ứng dụng công nghệ để quản lý minh bạch

Để ứng dụng công nghệ hiệu quả, các hộ kinh doanh cần thiết lập hệ thống quản trị từ dòng tiền, dòng hàng hóa đến hóa đơn điện tử, chứng từ. Khi hệ thống được thiết lập đúng cách, chỉ sau khoảng 6 tháng vận hành, các hộ sẽ quen dần và tận dụng tối đa lợi ích của chuyển đổi số.

Bà Lê Yến, nhấn mạnh, nếu tổ chức hệ thống bài bản, việc quản lý trở nên đơn giản; ngược lại, mã hàng dễ lộn xộn, dòng tiền và tài khoản cá nhân lẫn lộn với tài khoản hộ kinh doanh, việc theo dõi công nợ, hàng hóa và doanh thu sẽ gặp khó khăn. Do đó, bước đầu tiên là chuẩn hóa hệ thống: danh mục hàng hóa và khách hàng cần được sắp xếp rõ ràng.

Cũng theo bà Lê Yến, theo dự thảo Luật Quản lý Thuế, mỗi hộ kinh doanh sẽ phải đăng ký tài khoản riêng, thay vì dùng chung tài khoản cá nhân như hiện nay, nhằm đảm bảo minh bạch và thuận tiện trong quản lý tài chính. Việc chuyển đổi số gần như giúp mỗi hộ được “định danh” giống như căn cước công dân, tức có hệ thống nhận diện và quản lý thống nhất. Thực tế cho thấy, công tác chuyển đổi số đang được triển khai tích cực trên nhiều lĩnh vực, không chỉ riêng hộ kinh doanh.

Trước ba nhóm khó khăn của hộ kinh doanh, chính quyền quận Hoàn Kiếm đã phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế để hỗ trợ các hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ. Với thời hạn chuyển đổi phương pháp kê khai đến ngày 1/5/2026, khoảng thời gian còn lại không nhiều, trong khi số lượng hộ cần chuyển đổi rất lớn. Đây là bài toán quan trọng để quận tìm ra các hướng tiếp cận hiệu quả, giúp người dân nắm bắt và tự nguyện thực hiện chính sách mới.

Cũng theo bà Nguyễn Hồng Trang, UBND phường Hoàn Kiếm đã xây dựng kế hoạch triển khai Nghị định 70/2025. Tháng 10 tới, phường sẽ tiến hành đồng bộ chuyển đổi số cho các hộ kinh doanh, dựa trên kinh nghiệm triển khai tuyến phố không dùng tiền mặt trước đây. Qua thực tế, việc triển khai theo tuyến phố chưa đủ, bởi nhiều hộ kinh doanh bán hàng online hoặc ở các vị trí khuất, không chỉ tập trung trên mặt tiền. Do đó, phường áp dụng mô hình hỗ trợ theo ngành nghề kinh doanh.

Trước tiên, phối hợp với Hiệp hội Du lịch để triển khai 100% hộ kinh doanh và doanh nghiệp trong lĩnh vực du lịch, sau đó mở rộng sang các ngành khác. Bên cạnh đó, phường tăng cường tuyên truyền để các hộ hiểu rõ vai trò và lợi ích của chuyển đổi số, đồng thời giới thiệu các doanh nghiệp cung cấp giải pháp công nghệ uy tín, giúp người dân tránh rủi ro khi hợp tác với đơn vị không đáng tin cậy.

"Vai trò của chính quyền là đồng hành, hỗ trợ và làm cầu nối, đảm bảo quá trình chuyển đổi số diễn ra hiệu quả. Các doanh nghiệp công nghệ sẽ cung cấp giải pháp, hỗ trợ trực tiếp hộ kinh doanh trong việc ứng dụng hóa đơn điện tử, quản lý doanh thu và vận hành kinh doanh", bà Trang nói.

Nhiều hộ kinh doanh vẫn băn khoăn về quá trình chuyển đổi. Bà Yến cho biết, khó khăn chính bao gồm: Hàng tồn kho cũ chưa có hóa đơn chứng từ, doanh thu khai khoán thấp nhưng kê khai thực tế tăng đột biến và lo ngại về công nghệ, chưa nắm rõ cách cài đặt, quản lý hóa đơn điện tử.

Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để các hộ kinh doanh tận dụng chuyển đổi số toàn diện. Hóa đơn điện tử giúp quản lý dòng tiền, hàng hóa và doanh thu minh bạch, đồng thời mở ra cơ hội kinh doanh trên các nền tảng thương mại điện tử. Bản chất của hóa đơn điện tử là bước đầu của chuyển đổi số, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, minh bạch giữa các hộ kinh doanh cùng ngành nghề.

Bà Yến khẳng định, khó khăn ban đầu là điều tất yếu, nhưng về lâu dài, chuyển đổi số sẽ mang lại lợi ích rõ ràng cho các hộ kinh doanh và là bước quan trọng trong tiến trình chuyển đổi số toàn quốc.

Chợ Đồng Xuân triển khai app quản lý miễn phí, thúc đẩy chuyển đổi số cho 2.500 hộ kinh doanh

Ông Nguyễn Song Tùng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty CP Đồng Xuân, cho hay, nhấn mạnh, chuyển đổi số đã trở thành xu hướng tất yếu. Nhằm hỗ trợ hiệu quả công tác quản lý và vận hành, Công ty Cổ phần Đồng Xuân đã chủ động đầu tư kinh phí xây dựng phần mềm quản lý dành riêng cho các hộ kinh doanh. Phần mềm này được thiết kế dưới dạng app và được cung cấp miễn phí cho các hộ. Đây là một bước đi quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, minh bạch thông tin và đồng hành cùng người kinh doanh.

Hiện tại, toàn bộ dữ liệu về hợp đồng, phương thức thanh toán và thông tin của 2.500 hộ kinh doanh tại chợ đã được cập nhật vào hệ thống. Ngày 25/5/2025, app sẽ bắt đầu chạy thử, với mục tiêu triển khai đầy đủ từ 1/10/2025 cho 2.500 hộ kinh doanh tại chợ, cùng khoảng 500 hộ tại chợ đêm và tuyến phố đi bộ.

Công ty sẽ phối hợp cùng lực lượng quản lý ngành và đội ngũ kỹ thuật để hướng dẫn các hộ sử dụng app thành thạo, với mục tiêu đến hết năm 2025, 75% hộ kinh doanh vận hành thuần thục nền tảng số, và đến năm 2027, đạt 90- 100%.

Việc chuyển đổi số tại chợ Đồng Xuân không chỉ là ứng dụng công nghệ mà còn là thay đổi trong tư duy quản lý, cách phục vụ, phối hợp giữa cơ quan quản lý và doanh nghiệp, đồng thời nâng cao sự hưởng ứng của cộng đồng hộ kinh doanh, hướng tới mục tiêu phát triển thương mại hiện đại, minh bạch và hiệu quả.