Hàng loạt cơ sở kinh doanh “cầu cứu” miễn giảm giá mặt bằng

Các cơ sở kinh doanh “kêu cứu”

Diễn biến phức tạp từ đại dịch viêm phổi cấp Covid-19 đã làm ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động của hàng loạt cơ sở kinh doanh tại Hà Nội cũng như nhiều tỉnh thành khác. Doanh thu sụt giảm, thậm chí thua lỗ trong khi vẫn phải trả tiền nhà, tiền ngân hàng, lương công nhân viên...khiến nhiều cơ sở kinh doanh lâm vào cảnh nợ chồng nợ, không trụ nổi, hoặc phá sản.

Anh Đào Văn Toàn, Giám đốc Công ty cổ phần Toàn Phát, hiện có 2 cơ sở kinh doanh hệ thống hạ tầng camera tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh cho biết: “Hàng tháng tiền thuê mặt bằng, lương nhân viên, tiền lãi ngân hàng...đơn vị phải chi trả gần 400 triệu đồng. Từ ra Tết, hoạt động kinh doanh của công ty rất khó khăn do doanh thu sụt giảm, nợ không thể thu hồi, trong khi chi phí không giảm khiến nợ chồng nợ. Nếu kéo dài thêm vài tháng nữa thì chúng tôi rất khó cầm cự. Chúng tôi vừa làm đơn kiến nghị chủ nhà miễn, giảm giá thuê mặt bằng, tuy nhiên chưa được chủ nhà đồng ý”.

Để “tự cứu mình”, nhiều người đã “cầu cứu” trên các trang mạng xã hội bằng rất nhiều status mong muốn được các chủ nhà chia sẻ khó khăn và mong được Chính phủ có chính sách hỗ trợ. Những nội dung này đã thu hút được rất nhiều sự quan tâm, chia sẻ của cộng đồng mạng.

Ngày 30/3, anh Nguyễn Huy Thịnh, chủ salon ô tô Cường Anh, cùng 8 chủ cơ sở kinh doanh khác đã làm đơn kiến nghị tập thể về việc miễn giảm giá mặt bằng gửi các chủ nhà. Cụ thể trong đơn, các đơn vị kinh doanh đề xuất từ ngày 1/4/2020 đến 1/7/2020 được miễn giảm 50% tiền thuê mặt bằng. Và từ 1/7/2020 đến hết năm 2020 tiền thuê mặt bằng được giảm 30%.

“Với tình hình hiện tại chúng tôi đang rất khó khăn. Mấy anh em chúng tôi vừa làm đơn kiến nghị mong chủ nhà miễn giảm bớt tiền thuê nhà cho anh em. Như bản thân tôi, hiện có 3 salon ô tô với chi phí mặt bằng phải trả hàng tháng khoảng 150 triệu đồng và tiền lãi ngân hàng gần 300 triệu, lương nhân viên vẫn phải chi trả 50%. Nếu không được ngân hàng hỗ trợ, chủ nhà miễn giảm tiền thuê, tình trạng này tiếp tục kéo dài thì doanh nghiệp của tôi phá sản là điều dễ xảy ra”, anh Thịnh trải lòng.

Cũng theo anh Thịnh, sau khi đưa đơn kiến nghị, chủ nhà hứa sẽ cân nhắc, tùy vào tình hình thị trường chung sẽ đưa ra câu trả lời. "Nếu trường hợp chủ nhà vẫn cương quyết không miễn giảm, các anh sẽ tiếp tục kiến nghị lên UBND TP. Hà Nội và Văn phòng Chính phủ nhờ xem xét tạo điều kiện giúp đỡ các doanh nghiệp trong giai đoạn khó khăn này', anh Thịnh cho biết thêm.

Hàng loạt cơ sở kinh doanh đóng cửa phòng chống dịch Covid-19

Điều kiện để các cơ sở kinh doanh được miễn, giảm

Xoay quanh vấn đề nhiều hàng quán phải đóng cửa do dịch Covid-19, nhiều câu hỏi đặt ra rằng liệu người thuê nhà có được bảo vệ quyền lợi, được giảm hoặc miễn một phần tiền thuê mặt bằng? Bàn về vấn đề này ở góc độ pháp lý, luật sư Trần Xuân Tiền, Trưởng Văn phòng luật sư Đồng Đội, Đoàn luật sư TP. Hà Nội đã có những phân tích về cách bảo vệ quyền lợi cho người thuê nhà. Cụ thể, theo hợp đồng thuê mặt bằng thông thường có điều khoản “bất khả kháng”.

Theo Khoản 1, Điều 156, Bộ luật Dân sự 2015 định nghĩa sự kiện bất khả kháng “là sự kiện xảy ra một cách khách quan không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép".

Theo đó, đối với dịch Covid-19 đã được Bộ Y tế bổ sung vào danh mục các bệnh truyền nhiễm nhóm A, là những bệnh truyền nhiễm đặc biệt nguy hiểm, có khả năng lây truyền rất nhanh, phát tán rộng và tỉ lệ tử vong cao hoặc chưa rõ tác nhân gây bệnh. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 173/QĐ-TTg về việc công bố dịch truyền nhiễm tại Việt Nam. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng đã tuyên bố Covid-19 là "đại dịch toàn cầu".

Đơn đề nghị giảm giá thuê mặt bằng của nhiều cơ sở kinh doanh trên địa bàn Hà Nội

Việc tạm ngưng các hoạt động kinh doanh của tất cả các cơ sở tập trung đông người trừ các cửa hàng bán những mặt hàng thiết yếu cũng nằm trong văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Điều này đã “trực tiếp” làm mất khả năng kinh doanh của các chủ cơ sở.

Do đó, theo quan điểm của luật sư Trần Xuân Tiền, căn cứ theo Bộ luật Dân sự 2015 là có cơ sở pháp lý để xác định dịch bệnh Covid-19 tại Việt Nam là sự kiện bất khả kháng để giải quyết hậu quả của các hợp đồng thuê mà các bên đã có thỏa thuận. Vì vậy, theo luật sư Tiền, để bên thuê bảo vệ quyền lợi của mình, họ cần thu thập chứng cứ chứng minh là đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép nhưng không thể khắc phục được để thỏa mãn điều kiện của sự kiện bất khả kháng (sử dụng các hình thức khuyến mại, PR…).

Bên cạnh đó, bên thuê phải thống kê lại số liệu doanh thu trước khi xảy ra dịch bệnh và những thiệt hại phải gánh chịu kể từ khi xảy ra đại dịch. Ngoài ra, bên thuê nên chủ động thông báo với bên cho thuê về những khó khăn trong tình hình hiện tại, về ảnh hưởng của đại dịch đến việc kinh doanh không như mong muốn và từ đó khó có thể thực hiện nghĩa vụ trả tiền thuê mặt bằng theo hợp đồng, về những thiệt hại phải gánh chịu khi xảy ra đại dịch, từ đó đàm phán và đề xuất miễn, giảm tiền thuê mặt bằng trong thời gian xảy ra đại dịch toàn cầu Covid-19.

Tuy nhiên, theo quan điểm cá nhân của luật sư Trần Xuân Tiền: “Trong tình hình cả nước khó khăn chung như hiện nay, và để tránh những hành động pháp lý không cần thiết thì cả bên cho thuê và bên thuê nhà cần có sự đồng cảm, chia sẻ khó khăn trong lúc dịch bệnh. “Việc dân sự cốt ở đôi bên”, đây là một trong những nguyên tắc cơ bản và quan trọng nhất trong Bộ luật Dân sự hiện hành. Sự lan tỏa những tấm gương điển hình tương thân tương ái trong cộng đồng. Chính sự quyết tâm, đồng lòng của toàn hệ thống chính trị và người dân là chìa khóa giúp chúng ta vượt qua đại dịch này”.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM - cũng cho biết: “Trong tình hình hiện nay, mỗi cá nhân, doanh nghiệp cần chung tay chia sẻ khó khăn là cần thiết. Hiệp hội cũng đã có khuyến nghị tới lãnh đạo các tập đoàn và doanh nghiệp bất động sản một số giải pháp. Trong đó có việc cần phải thực hiện các phương thức hỗ trợ đối tác thuê nhà, thuê mặt bằng, như giảm giá cho thuê, giãn tiến độ trả tiền thuê, miễn tiền thuê trong một thời gian; xem xét giảm giá bán nhà, tăng chiết khấu... để cùng chia sẻ khó khăn với các cơ sở kinh doanh, doanh nghiệp vượt qua giai đoạn đầy khó khăn và thách thức hiện nay”.