Hải Dương tích cực triển khai dự án đường sắt Lào Cai - Hải Phòng

Cầu nối giao thông huyết mạch, thúc đẩy giao thương

Theo Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Hải Dương, dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng là một công trình trọng điểm quốc gia, mang ý nghĩa chiến lược to lớn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nói chung và các địa phương có tuyến đường đi qua nói riêng.

Đường sắt Việt Nam - Ảnh minh họa

Tuyến đường sắt này không chỉ đóng vai trò là cầu nối kinh tế nội địa mà còn là một phần quan trọng trong chiến lược kết nối giao thông giữa Việt Nam và Trung Quốc, góp phần thúc đẩy thương mại, hợp tác kinh tế khu vực và thúc đẩy phát triển kinh tế vùng.

Với chủ trương, đường lối đúng đắn của Đảng và Nhà nước, dự án vừa là cầu nối giao thông huyết mạch, thúc đẩy giao thương, du lịch và đầu tư, vừa là biểu tượng cho khát vọng vươn lên, hội nhập và phát triển của Việt Nam.

Chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 187/2025/QH15 ngày 19/2/2025.

Điểm đầu tại vị trí nối ray qua biên giới (tỉnh Lào Cai), điểm cuối tại ga Lạch Huyện (thành phố Hải Phòng); chiều dài tuyến chính khoảng 390,9 km; đi qua địa phận 9 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương gồm: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng.

Quy mô đầu tư mới toàn tuyến đường đơn, khổ 1.435 mm; vận chuyển chung hành khách, hàng hóa; tốc độ thiết kế 160 km/h đối với tuyến chính. Phạm vi thu hồi đất: thực hiện thu hồi đất theo quy mô quy hoạch (đường đôi đối với tuyến chính).

Trong đó, đoạn đi qua địa bàn tỉnh Hải Dương có chiều dài khoảng 40,96km, đi qua 5 huyện và 19 xã (Cẩm Giàng khoảng 3,05km; Bình Giang khoảng 8,6km; Gia Lộc khoảng 10,5km; Tứ Kỳ khoảng 10,95km; Thanh Hà khoảng 7,86km). Tổng diện tích thu hồi đất khoảng 188 ha, tổng số hộ bị ảnh hưởng khoảng 3296 hộ, trong đó đất nông nghiệp 2798 hộ, đất ở 498 hộ; số hộ tái định cư là 407 hộ; tổng kinh phí giải phóng mặt bằng khoảng 3.893 tỷ đồng.

Tỉnh Hải Dương có 3 ga: Ga Bình Giang (tại xã Hùng Thắng, huyện Bình Giang, diện tích khoảng 10,5ha); Ga Hải Dương Nam (tại thị trấn Gia Lộc, huyện Gia Lộc, diện tích khoảng 11,5ha); Ga Tứ Kỳ (tại xã Chí Minh, huyện Tứ Kỳ, diện tích khoảng 5,3ha).

Theo Công điện số 54/CĐ-TTg ngày 30/4/2025 của Thủ tướng Chính phủ và Thông báo số 213/TB-VPCVP ngày 4/5/2025 của Văn phòng Chính phủ, Kế hoạch số 2281/KH-UBND ngày 8/5/2025 của UBND tỉnh, hoàn thành giải phóng mặt bằng vào tháng 11/2025, đáp ứng kế hoạch khởi công dự án vào ngày 19/12/2025.

Mục tiêu của dự án nhằm xây dựng tuyến đường sắt mới hiện đại, đồng bộ nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải nội địa, liên vận quốc tế giữa Việt Nam và Trung Quốc; tạo động lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững, phát huy lợi thế trên hành lang kinh tế Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, bảo đảm kết nối hiệu quả các mạng lưới đường sắt trong nước và quốc tế, gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; thúc đẩy tiến trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước...

Hải Dương đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng

Cũng theo Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Hải Dương, trách nhiệm của tỉnh Hải Dương đối với dự án đó là: Tổ chức thực hiện triển khai giải phóng mặt bằng, bàn giao đất để thực hiện dự án: Triển khai các dự án tái định cư (lập quy hoạch, đo đạc trích lục đất đai, bồi thường, giải phóng mặt bằng, thu hồi đất để xây dựng khu tái định cư...); thông báo thu hồi đất; kiểm đếm, lập phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng; di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội.

Bản đồ hướng tuyến Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng qua địa phận tỉnh Hải Dương

Đồng thời, chuẩn bị mỏ vật liệu cung cấp cho dự án; bãi đổ chất thải rắn xây dựng và tầng đất mặt của đất chuyên trồng lúa; rà soát quy hoạch vùng phụ cận ga; khai thác quỹ đất và giá trị tăng thêm từ đất vùng lân cận ga đường sắt.

Theo đó, tính đến ngày 23/5/2025, tỉnh Hải Dương đã thành lập ban chỉ đạo, tổ công tác, ban hành kế hoạch triển khai. Tỉnh xác định số lượng hộ tái định cư là 407 hộ; triển khai 8 dự án tái định cư, tổng diện tích 28,86 ha, khái toán kinh phí đầu tư 350 tỷ đồng.

Dự kiến khởi công dự án tái định cư tháng 9/2025, hoàn thành tháng 11/2025 (trong đó, huyện Cẩm Giàng 40 hộ/1 dự án/2 ha, huyện Bình Giang 75 hộ/01 dự án/4,76 ha, huyện Gia Lộc 99 hộ/2 dự án/5,4 ha, huyện Tứ Kỳ 92 hộ/2 dự án/8,9 ha, huyện Thanh Hà 101 hộ/2 dự án/7,8 ha).

Mặt khác, cơ bản hoàn thành công tác đo đạc, lập hồ sơ thu hồi đất tuyến chính trên địa bàn 19 xã, thị trấn của 5 huyện; đang xác định nguồn gốc đất, dự kiến hoàn thành trong tháng 5/2025.

Ngay sau khi Ban Quản lý dự án đường sắt bàn giao cọc mốc giải phóng mặt bằng ngoài thực địa, sẽ hoàn thiện hồ sơ, thông báo thu hồi đất, ký kết kiểm đếm khối lượng, lập và trình phê duyệt phương án giải phóng mặt bằng.

Đặc biệt, đã hoàn thành rà soát các công trình hạ tầng giao thông, nông nghiệp, cấp điện bị ảnh hưởng, gồm: 76 công trình điện với chi phí di chuyển, hoàn trả khoảng 46,24 tỷ đồng; 124 công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn với chi phí di chuyển, hoàn trả khoảng 300 tỷ đồng; có khoảng 44 vị trí giao cắt với cao tốc, quốc lộ, đường tỉnh, đường huyện (2 cao tốc, 04 quốc lộ hiện trạng, 08 đường tỉnh, 30 đường huyện), việc thi công kết nối hoàn trả nằm trong xây lắp của dự án.

Đã xác định nguồn trữ lượng vật liệu có thể cung cấp cho dự án, gồm: 19 khu vực đất, đá đồi làm vật liệu san lấp trữ lượng khoảng khoảng 62 triệu m3; 3 khu vực đất, cát bãi bồi làm vật liệu san lấp có trữ lượng 1,2 triệu m3; 14 triệu m3 đá vôi; 1 triệu tấn tro xỉ phục vụ san lấp.

Ngoài ra, đã rà soát quy hoạch vùng phụ cận ga Hải Dương Nam để cập nhật vào đồ án điều chỉnh quy hoạch chung thị trấn Gia Lộc; đang triển khai thực hiện rà soát quy hoạch vùng phụ cận ga (TOD) và khai thác quỹ đất và giá trị tăng thêm từ đất vùng lân cận ga đường sắt.

Bí thư Tỉnh ủy Hải Duong Trần Đức Thắng chủ trì cuộc họp Ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng

Tại cuộc họp của Ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng tỉnh Hải Dương mới đây, Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương Trần Đức Thắng đánh giá cao sự chủ động, tích cực vào cuộc của các sở, ngành và địa phương trong triển khai các phần việc liên quan đến dự án. Đặc biệt, trong quá trình triển khai có phát sinh một số khó khăn, vướng mắc, song các cơ quan, đơn vị liên quan đã chủ động xử lý, kịp thời báo cáo tỉnh chỉ đạo giải quyết.

Để bảo đảm hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng dự án trong tháng 11/2025, Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương yêu cầu các địa phương cần khẩn trương xác định ranh giới giải phóng mặt bằng dự án, phấn đấu hoàn thành cắm mốc giới giải phóng mặt bằng trước ngày 10/6/2025.

Ông Trần Đức Thắng cũng yêu cầu 5 huyện có tuyến đường đi qua tăng cường tuyên truyền, vận động người dân chấp hành nghiêm quy định, không để xảy ra tình trạng xây dựng trái phép trong phạm vi quy hoạch, gây khó khăn cho công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng và ảnh hưởng đến quyền lợi của chính người dân.

UBND tỉnh Hải Dương quan tâm chỉ đạo khẩn trương công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư trên địa bàn. “Trong bối cảnh thực hiện việc chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương từ 3 cấp xuống còn 2 cấp, khối lượng công việc lớn, các cấp, ngành, địa phương cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả trong tổ chức thực hiện dự án” - Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương nhấn mạnh.