Hà Nội lập lộ trình xử lý chợ cóc, chợ tạm và cơ sở giết mổ nhỏ lẻ

Sáng 22/8, UBND TP. Hà Nội họp với các sở, ngành, địa phương và các doanh nghiệp, cơ sở giết mổ có liên quan nhằm giải quyết dứt điểm tình trạng “chợ cóc, chợ tạm” và các cơ sở giết mổ nhỏ lẻ không đảm bảo điều kiện an toàn thực phẩm, mỹ quan đô thị.

Tránh tình trạng “siết chỗ nọ, phình chỗ kia”

Phát biểu khai mạc cuộc họp, ông Nguyễn Mạnh Quyền, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội, nhấn mạnh việc kiểm soát giết mổ theo từng khu vực, địa bàn là cần thiết để đảm bảo nguồn gốc, xuất xứ và chất lượng sản phẩm trước khi đưa ra thị trường.

Trước diễn biến phức tạp của dịch tả lợn châu Phi, thành phố đã triển khai các chỉ đạo bước đầu, bao gồm thành lập các điểm giết mổ tập trung tạm thời, với sản phẩm ra thị trường phải được kiểm tra và đóng dấu xác nhận. Việc tập trung giết mổ giúp phân tách rõ ràng giữa lợn có dịch bệnh và lợn an toàn, hạn chế nguy cơ lây lan dịch bệnh.

Đây là giải pháp tạm thời, đồng thời các địa phương sẽ hoàn thiện trình tự, thủ tục để đầu tư, phát triển cơ sở giết mổ tập trung theo quy định. Với các khu vực chưa có trong quy hoạch, thành phố sẽ hình thành các khu giết mổ tạm thời, nhằm định hướng và cập nhật vào quy hoạch xã, phường trong năm nay - phương châm “chủ trương đi trước quy hoạch”.

Ông Nguyễn Mạnh Quyền đề nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường nắm vững chủ trương để triển khai chính xác, đồng thời các địa phương cần thúc đẩy tiến độ nhằm sớm hoàn thiện mạng lưới cơ sở giết mổ tập trung trên toàn thành phố. Khi mạng lưới hoàn thiện, bước tiếp theo là thu hút nhà đầu tư xây dựng các dự án giết mổ tự động hoặc bán tự động. Để đạt được mục tiêu này, cơ chế, chính sách hiện hành cần được rà soát, điều chỉnh hướng vào thực tiễn và đáp ứng nhu cầu nhà đầu tư.

Trong giai đoạn khởi động, doanh nghiệp sẽ trao đổi các yêu cầu, kỳ vọng và phương án đầu tư, bao gồm thời gian hoàn vốn và khả năng sinh lời. Trên cơ sở đó, sở, ngành và địa phương sẽ tham mưu, thống nhất cơ chế hỗ trợ trình HĐND thành phố, đảm bảo dự án triển khai nhanh chóng và hiệu quả. Đồng thời, các cơ sở giết mổ nhỏ lẻ phải được siết chặt quản lý, cùng với kiểm soát các kênh phân phối sản phẩm ngoài cơ sở tập trung. Khi cầu tập trung vào cơ sở đạt chuẩn, các đơn vị nhỏ lẻ sẽ tự điều chỉnh, giúp quản lý hiệu quả toàn ngành.

Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội nhấn mạnh, đây là vấn đề mang tính xã hội, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống dân cư, đặc biệt là nhóm yếu thế. Do đó, triển khai phải kết hợp tuyên truyền, nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận và áp dụng chế tài quản lý, đồng thời đảm bảo quyền lợi người dân, tránh tình trạng “siết chỗ nọ, phình chỗ kia”.

Về phương pháp thực hiện, ông Nguyễn Mạnh Quyền đề nghị, các nội dung xác định phải thực hiện dứt khoát, đến nơi đến chốn; các cơ quan chuyên môn, đặc biệt là Sở Công Thương, Sở Nông nghiệp và Môi trường và Văn phòng điều phối chung, cần theo dõi, tổng hợp sát sao và thành lập đoàn kiểm tra thường xuyên để giám sát tiến độ và hiệu quả triển khai.

Liên quan đến vấn đề chợ cóc, chợ tạm, ông Nguyễn Mạnh Quyền đề nghị Sở Công Thương Hà Nội phối hợp với các địa phương để rà soát, phân loại, xây dựng kế hoạch xử lý cụ thể. Ví dụ, tiến độ giải tỏa chợ cóc có thể được lập lộ trình rõ ràng: Lần đầu giải tỏa 10 điểm, sau đó 30 điểm và cuối cùng hoàn thành số còn lại. Việc này cần thực hiện theo kế hoạch chi tiết, với thời gian và tiến độ rõ ràng.

Tương tự, đối với các cơ sở giết mổ, cần hoàn thiện từng bước: Từ những cơ sở đã có quy hoạch đến những khu vực chưa có, xây dựng lộ trình triển khai cụ thể, đảm bảo vừa thực hiện, vừa kiểm soát hiệu quả. Đồng thời, công tác tuyên truyền, vận động, phối hợp với báo chí và các cơ quan chuyên môn cần được tăng cường để tạo sự đồng thuận trong cộng đồng.

Chợ tự phát và cơ sở giết mổ, thách thức quản lý và an toàn thực phẩm

Theo Sở Công Thương Hà Nội, đến thời điểm này đã có 36 đơn vị có báo cáo hiện còn 167 điểm kinh doanh tự phát tại 36 đơn vị, tập trung nhiều ở Từ Liêm, Giảng Võ, Hà Đông, Tam Hưng, Bạch Mai… Trong khi 49 đơn vị không còn điểm tự phát, vẫn còn 41 phường, xã chưa gửi báo cáo. Các điểm kinh doanh tự phát gây ùn tắc, mất trật tự và mỹ quan đô thị.

Nguyên nhân chính là thói quen mua sắm lâu đời, chi phí chợ cao, lực lượng quản lý hạn chế và tốc độ đô thị hóa nhanh. Nhiều điểm sau khi bị giải tỏa lại di chuyển sang phường khác, tạo vòng luẩn quẩn trong quản lý.

Về cơ sở giết mổ, theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, hiện thành phố có 8 cơ sở công nghiệp, 8 cơ sở tập trung và 13 cơ sở quy mô nhỏ. Tuy nhiên, chỉ một số cơ sở hoạt động thường xuyên, với công suất thực tế thấp hơn thiết kế, đặc biệt cơ sở nhỏ gặp khó về đầu tư, đất đai và thủ tục.

Giết mổ thủ công vẫn phổ biến, với 601 cơ sở không phép, không được giám sát. Các địa phương có số lượng lớn gồm: Đại Xuyên, Vĩnh Thanh (trâu, bò), Trần Phú, Yên Lãng, Mê Linh (lợn) và Bình Minh, Vân Đình, Chương Dương (gia cầm).

Tại hội nghị, bà Nguyễn Thị Lan, Công ty CP Thương mại Lan Vinh, cho biết, cơ sở giết mổ gia cầm của đơn vị chỉ đạt 2.000-3.000 con/ca trong khi công suất thiết kế 10.000 con. Doanh nghiệp kiến nghị được tiếp tục sử dụng mặt bằng hiện tại và siết chặt quản lý các cơ sở nhỏ lẻ, chợ cóc, chợ tạm để đảm bảo nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm và cạnh tranh công bằng.

Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền nhấn mạnh, doanh nghiệp cần tự đánh giá cơ sở giết mổ của mình có phù hợp với quy hoạch của thành phố hay không; nếu không, phải chủ động tìm vị trí mới để ổn định sản xuất, kinh doanh.

Ông cũng đề nghị các ngành liên quan quy hoạch các điểm chăn nuôi tập trung. Với đàn gia súc lớn như trâu, bò, lợn, chăn nuôi rải rác không được khuyến khích; chỉ được phép tại các khu vực đã quy hoạch nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường. Thành phố cũng khuyến nghị liên kết với các tỉnh có diện tích đồng ruộng rộng để xây dựng mô hình chăn nuôi hiện đại, khép kín, vệ sinh và có biện pháp cách ly dịch bệnh.

Các mô hình này nên đi kèm việc thành lập hợp tác xã chăn nuôi, cung cấp giống cho nông dân, hướng dẫn quy trình chăn nuôi chuẩn và xây dựng khu giết mổ tập trung ngay tại khu chăn nuôi. Đồng thời, sản phẩm đầu ra cần được bao tiêu và đưa vào các kênh phân phối chính thức, đảm bảo đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân Thủ đô.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, hệ thống phân phối gồm 29 trung tâm thương mại, 130 siêu thị, 455 chợ, khoảng 2.000 cửa hàng tiện ích. Chợ, chợ truyền thống vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong kênh phân phối sản phẩm sau giết mổ đến người tiêu dùng, điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm còn nhiều hạn chế.