Hà Nội dẫn đầu về chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương

28 địa phương tăng thứ hạng so với PII 2023

Chiều 30/12/2024, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố kết quả triển khai Bộ chỉ số Đổi mới sáng tạo cấp địa phương năm 2024 (tiếng Anh - Provincial Innovation Index, viết tắt là PII) trong khuôn khổ Hội nghị tổng kết công tác năm 2024 và triển khai nhiệm vụ công tác năm 2025 của ngành khoa học và công nghệ.

Hội nghị có sự tham gia của Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn, lãnh đạo các bộ, cơ quan, Lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ, các đơn vị trực thuộc bộ, lãnh đạo các Sở Khoa học và Công nghệ cả nước.

Theo kết quả phân tích, đánh giá PII 2024, Hà Nội tiếp tục là địa phương có điểm số cao nhất, đạt 60.76 điểm, xếp hạng 1 và Cao Bằng tiếp tục là địa phương có điểm số thấp nhất, đạt 23.95 điểm, xếp hạng 63.

Ngoài Hà Nội và Cao Bằng, còn có 6 địa phương khác không thay đổi thứ hạng so với PII 2023 (tổng có 8 địa phương không thay đổi thứ hạng) gồm: Thành phố Hồ Chí Minh (xếp hạng 2), Hải Phòng (xếp hạng 3), Bình Dương (xếp hạng 8), Long An (xếp hạng 12), Hậu Giang (xếp hạng 32), Đắk Nông (xếp hạng 54).

Có 28 địa phương tăng thứ hạng so với PII 2023, trong đó có 9 địa phương tăng 1 bậc, 3 địa phương tăng 2 bậc, 4 địa phương tăng 3 bậc, 3 địa phương tăng 4 bậc, 2 địa phương tăng 6 bậc, 2 địa phương tăng 7 bậc, 1 địa phương tăng 8 bậc, 1 địa phương tăng 12 bậc và 3 địa phương tăng 15 bậc.

Có 27 địa phương giảm thứ hạng so với PII 2023, trong đó có 4 địa phương giảm 1 bậc, 6 địa phương giảm 2 bậc, 3 địa phương giảm 3 bậc, 1 địa phương giảm 4 bậc, 3 địa phương giảm 5 bậc, 3 địa phương giảm 6 bậc, 4 địa phương giảm 8 bậc, 3 địa phương giảm 12 bậc.

Trong 10 địa phương dẫn đầu PII 2024, có 9 địa phương thuộc nhóm 10 địa phương dẫn đầu PII 2023, 1 địa phương (Bắc Ninh) rời xuống nhóm thứ hai, xếp hạng trong khoảng từ 11 đến 30.

Trong nhóm các địa phương có thứ hạng từ 11 đến 30 trong PII 2023 (gồm 20 địa phương), có 1 địa phương lên nhóm 10 địa phương dẫn đầu (Bắc Giang), 3 địa phương xuống nhóm từ 31 đến 50 (Đồng Tháp, Tiền Giang, Vĩnh Long), 16 địa phương còn lại có thay đổi thứ hạng nhưng vẫn trong nhóm 30 địa phương dẫn đầu PII 2024.

Trong nhóm các địa phương có thứ hạng từ 31 đến 50 trong PII 2023 (gồm 20 địa phương), có 4 địa phương lên nhóm 30 địa phương dẫn đầu, 2 địa phương xuống nhóm 13 địa phương đứng cuối, và 14 địa phương còn lại có thay đổi thứ hạng nhưng vẫn trong nhóm 31-50 địa phương PII 2024.

Trong nhóm các địa phương đứng cuối PII 2023 (gồm 13 địa phương xếp hạng từ 51 đến 63), có 2 địa phương lên nhóm 31-50 địa phương dẫn đầu PII 2024, 11 địa phương còn lại có thay đổi thứ hạng nhưng vẫn trong nhóm cuối PII 2024.

Kết quả PII phù hợp, tương đồng với thực trạng kinh tế - xã hội

Chỉ số PII được xây dựng bám sát khung và phương pháp đo lường đổi mới sáng tạo của chỉ số đổi mới sáng tạo (GII). Theo đó, đổi mới sáng tạo được hiểu theo nghĩa rộng, bao gồm cả việc đưa ra thị trường sản phẩm mới hoặc được nâng cấp đáng kể so với những sản phẩm doanh nghiệp đang làm và áp dụng quy trình mới, hoặc cải tiến đáng kể vào hoạt động của tổ chức, doanh nghiệp. Đổi mới sáng tạo không chỉ bao gồm những đổi mới nhờ vào hoạt động nghiên cứu phát triển chuyên nghiệp mà còn bao gồm những đổi mới nhỏ có trong mọi mặt đời sống, là giải pháp sáng tạo, tái sử dụng những công nghệ, tri thức đã có theo cách mới.

Khung chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương năm 2024 có 52 chỉ số, chia làm 7 trụ cột, như sau: 5 trụ cột đầu vào phản ánh những yếu tố tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, bao gồm: Thể chế; vốn con người và nghiên cứu và phát triển; cơ sở hạ tầng; trình độ phát triển của thị trường; trình độ phát triển của doanh nghiệp. 2 trụ cột đầu ra phản ánh kết quả tác động của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo vào phát triển kinh tế - xã hội, bao gồm: Sản phẩm tri thức, sáng tạo và công nghệ; tác động.

Kết quả đánh giá cho thấy sự phù hợp, tương đồng giữa kết quả PII 2024 với thực trạng phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương. Các địa phương thuộc nhóm dẫn đầu là các địa phương có điều kiện tự nhiên và địa lý thuận lợi (tập trung ở các vùng Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Hồng), có ngành công nghiệp - xây dựng, dịch vụ chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu kinh tế, tập trung nhiều khu công nghiệp, có cơ sở hạ tầng phát triển và có hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo mạnh mẽ.

Ngược lại, các địa phương thuộc nhóm cuối là các địa phương còn hạn chế trong phát triển kinh tế - xã hội, có vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên chưa thuận lợi cho phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo vào phát triển kinh tế - xã hội (tập trung ở các vùng Tây Nguyên, Trung du và miền núi phía Bắc).

Trong báo cáo PII 2024, mỗi địa phương đều có một bảng thông tin tổng hợp trình bày chi tiết số liệu theo từng chỉ số (52 chỉ số), nhóm chỉ số (16 nhóm) và trụ cột (7 trụ cột), bên cạnh đó cũng trình bày 5 điểm mạnh, 5 điểm còn yếu của mỗi địa phương. Trên cơ sở các thông tin chi tiết này, các cấp lãnh đạo có căn cứ khoa học và thực tiễn để xác định, lựa chọn các định hướng, giải pháp phù hợp cho phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của địa phương mình.

Dữ liệu phục vụ xây dựng PII 2024 được thu thập từ hai nguồn chính. Nguồn thứ nhất từ số liệu thống kê, quản lý nhà nước được công bố chính thức từ các Bộ, cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức ở trung ương (có 39/52 chỉ số) và nguồn thứ hai do các địa phương thu thập và cung cấp - kèm theo các tài liệu minh chứng (có 13/52 chỉ số). Đối với các địa phương, Bộ Khoa học và Công nghệ đã xây dựng tài liệu hướng dẫn và tổ chức các buổi tập huấn cho các địa phương về thu thập và cung cấp dữ liệu, tài liệu minh chứng liên quan.

Trong giai đoạn xử lý, phân tích dữ liệu, tính toán chỉ số PII của 63 địa phương năm 2024, Bộ Khoa học và Công nghệ đã thực hiện theo các chuẩn mực quốc tế được công nhận rộng rãi và sử dụng gói phần mềm phân tích tổng hợp chuyên dụng. Thiết kế tổng thể của chỉ số PII, độ tin cậy của dữ liệu, kỹ thuật tính toán được thực hiện đảm bảo theo quy trình, phương pháp đã được chuyên gia quốc tế độc lập công nhận từ năm 2023.