Góp ý Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng: Tạo nền tảng đẩy mạnh phát triển công nghiệp văn hóa

Đánh giá thực trạng đều sát với thực tiễn

Tham gia phát biểu thảo luận ở Tổ về dự thảo Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa - đoàn Hải Phòng đánh giá cao dự thảo các văn kiện trình Đại hội Đảng thứ XIV và cho rằng các dự thảo đã được chuẩn bị hết sức công phu, nghiêm túc, các đánh giá thực trạng đều sát với thực tiễn và phương hướng mục tiêu đề ra cho nhiệm kỳ tiếp theo là phù hợp và khả thi.

Về đánh giá thực trạng, đại biểu đề nghị bổ sung đánh giá về lĩnh vực phát triển văn hóa, ở trang 11. Dự thảo đã nêu nhiều nội dung, tuy nhiên, chưa có đánh giá về thực trạng hệ thống thiết chế văn hóa ở cơ sở hiện nay.

Chúng tôi cho rằng, các thiết chế văn hóa có vị trí, vai trò quan trọng trong phát triển bền vững đất nước, bởi đây là nơi tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao; phản ánh diện mạo văn hóa của cộng đồng, quốc gia, chất lượng cuộc sống, nhu cầu hưởng thụ các giá trị vật chất và tinh thần của nhân dân. 

Hiện nay, việc xây dựng, phát triển các thiết chế văn hóa, thể thao còn gặp nhiều khó khăn, còn ít công trình văn hóa có quy mô lớn, hiện đại, đủ điều kiện để tổ chức các sự kiện tầm cỡ quốc tế.

Ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, công tác quy hoạch đất để xây dựng thiết chế văn hóa, thể thao gặp nhiều khó khăn, nhiều thiết chế chưa bảo đảm yêu cầu về vị trí, quy mô, cơ sở vật chất, kỹ thuật.

Bên cạnh đó, việc không còn quỹ đất hoặc quỹ đất không tập trung cũng tạo ra khó khăn cho nhiều địa phương trong việc mở rộng hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao, nhất là đối với một số đơn vị hành chính cấp xã và thôn, tổ dân phố sau sáp nhập. Ngân sách nhà nước đầu tư cho xây dựng, quản lý thiết chế văn hóa, thể thao còn thấp, phân tán, chưa đáp ứng yêu cầu.

Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa đã được xây dựng và quyết định chủ trương đầu tư, nhưng sẽ phải tiếp tục điều chỉnh cho phù hợp với việc tổ chức chính quyền địa phương hai cấp.

Chính vì vậy, cần phải ghi nhận những hạn chế trong việc phát triển các thiết chế văn hóa ở cơ sở để xác định mục tiêu, nhiệm vụ trong giai đoạn tới. Xây dựng, củng cố, hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa ở cơ sở theo hướng lấy người dân làm trung tâm và làm nền tảng cho việc đầy mạnh phát triển công nghiệp văn hóa.

Hoàn thiện quy hoạch mạng lưới thiết chế văn hóa

Theo đại biểu Quốc hội, giai đoạn sắp xếp các đơn vị hành chính hiện nay là một cơ hội rất thuận lợi để cả nước rà soát lại thực trạng và hoàn thiện quy hoạch mạng lưới thiết chế văn hóa, từ đó, đầu tư xây dựng, phát triển thiết chế văn hóa, thể thao; bảo đảm tối đa quyền tiếp cận và nhu cầu sáng tạo, hưởng thụ văn hóa của các tầng lớp nhân dân, trong đó có các công trình văn hóa lớn, xứng tầm với thời đại Hồ Chí Minh và công cuộc đổi mới của đất nước.

Đồng thời, đáp ứng yêu cầu tổ chức các sự kiện văn hóa, thể thao tầm cỡ quốc tế, và có một hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở phù hợp với không gian văn hoá bản địa, kết hợp được với các thiết chế văn hoá truyền thống mang dấu ấn lịch sử văn hoá của địa phương, phù hợp với nhu cầu, phong tục, tập quán địa phương, truyền thống văn hóa của dân tộc

Tại mục VIII, trang 32 về quản lý phát triển xã hội bền vững; bảo đảm tiến bộ, công bằng xã hội, chăm lo đời sống nhân dân, đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa cho rằng, dự thảo Văn kiện đã đề cập khá toàn diện đến các đối tượng thuộc nhóm yếu thế, dễ bị tổn thương, trong đó có đề cập đến việc trao quyền cho phụ nữ, chăm sóc, bảo vệ người cao tuổi và trẻ em, nhất là trẻ em gái.

Đại biểu đề nghị bổ sung thêm nội dung: "chú trọng phát triển toàn diện trẻ em" vào mục này vì các lý do sau: Nghiên cứu về chính sách chăm sóc, giáo dục, bảo vệ trẻ em của Đảng và Nhà nước ta trong 40 năm đổi mới, chúng tôi đã nhận thức rất rõ và đánh giá cao sự phát triển của chính sách trong lĩnh vực này.

Đó là sự chuyển hướng từ tập trung chăm sóc, bảo vệ đối với đối tượng trẻ em yếu thế, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt sang chính sách vừa tiếp tục chăm sóc, bảo vệ nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, vừa hướng tới sự phát triển toàn diện của gần 25 triệu trẻ em trên phạm vi cả nước và bảo đảm quyền trẻ em trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.

"Đây là chính sách hết sức nhân văn và phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội ở nước ta trong giai đoạn hiện nay" - nữ đại biểu Quốc hội đoàn Hải Phòng nói.

Đó là vừa bảo đảm các chính sách an sinh xã hội cho trẻ em khuyết tật, trẻ em mồ côi, không nơi nương tựa, trẻ em thuộc hộ nghèo, trẻ em dân tộc thiểu số, trẻ em bị xâm hại, bạo lực, tai nạn, thương tích.

Đồng thời, vừa bảo đảm quyền của trẻ em trong học tập, sinh hoạt văn hóa, vui chơi, bảo đảm sức khỏe thể chất và tâm thần, rèn luyện, phát triển tài năng và bảo đảm trẻ em được tham gia vào việc xây dựng các chính sách có liên quan đến trẻ em.

Đây là những chủ trương, chính sách đã được ban hành và đang từng bước được triển khai thực hiện. Vì vậy, rất cần phải được tiếp tục khẳng định trong Văn kiện để tiếp tục đầu tư nguồn lực, triển khai có hiệu quả trong giai đoạn tiếp theo.

Đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa - đoàn Hải Phòng đánh giá cao những đổi mới trong cách thức xây dựng và nội dung của các văn kiện, trong đó có việc hợp nhất 3 văn kiện như thường lệ vào chung một báo cáo chính trị trình Đại hội.