Góc nhìn tích cực về Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục diện mạo mới

Quảng trường khoác “áo mới”

Sau khi tòa nhà Hàm cá mập được phá dỡ, UBND phường Hoàn Kiếm (TP. Hà Nội) đã triển khai mở rộng, chỉnh trang khu vực Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục với diện tích hơn 1,4ha.

Ghi nhận của phóng viên Báo Công Thương ngày 10/9 cho thấy, nơi đây đã thay đổi rõ rệt, không gian rộng rãi, thoáng đãng, tầm nhìn về phía hồ Hoàn Kiếm mở hơn trước.

Ở vị trí từng là Hàm cá mập, phường Hoàn Kiếm đã lắp đặt màn hình LED cỡ lớn để phục vụ tuyên truyền các sự kiện trọng đại, quảng bá văn hóa, du lịch và hình ảnh con người Hà Nội. Trên tuyến phố Đinh Tiên Hoàng, công nhân vẫn tiếp tục phủ bạt thi công, phần lớn diện tích được dành cho người đi bộ, chỉ giữ lại một phần làn đường sát hồ cho ô tô, xe máy lưu thông.

Đáng chú ý, bãi xe trên đường Đinh Tiên Hoàng đã được di dời, mặt đường được trải thảm nhựa, tạo cảnh quan sạch sẽ, văn minh. Những hạng mục này góp phần làm cho quảng trường trở nên thông thoáng, đồng bộ và mang tính kết nối hơn với tuyến phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm.

Góc nhìn tích cực

Quay trở lại lịch sử, khi người Pháp xâm chiếm và khai thác thuộc địa ở Đông Nam Á nói chung và ở Việt Nam nói riêng, quảng trường đã được hình thành và đóng vai trò quan trọng trong hoạt động công cộng của xã hội. Hà Nội có một số quảng trường chính trị, văn hoá, xã hội, có quy mô khá lớn như: Quảng trường Ba Đình, Quảng trường Cách mạng Tháng Tám, Quảng trường Nhà hát lớn, Quảng trường Nhà ga… Đặc biệt Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục là quảng trường lịch sử với không gian mở ra hồ Hoàn Kiếm thơ mộng.

Sự khác biệt của quảng trường ở Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng so với quảng trường châu Âu nằm ở hai khía cạnh. Thứ nhất, về quy mô là không quá lớn, tạo cảm giác thân mật. Thứ hai là phù hợp với điều kiện khí hậu nắng nóng nên có nhiều cây xanh, ghế ngồi, linh hoạt và đa chức năng.

Quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục nằm ở ven hồ Hoàn Kiếm cho dù đã dỡ bỏ tòa nhà Hàm cá mập tạo điều kiện nới rộng không gian quảng trường, tuy nhiên nó vẫn là không gian công cộng không quá quy mô trong tổng thể không gian khu vực này. Đúng như GS. Hoàng Đạo Kính đã nói: “Hà Nội không vĩ đại bởi sự hoành tráng, mà nó đẹp bởi sự khiêm nhường và thân thiện”.

Chính vì vậy, Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục được mềm hoá bởi cây xanh và ghế ngồi, chúng được tạo từ các môđun thống nhất hoá, có thể lắp đặt linh hoạt theo các kịch bản khác nhau, đa dạng, đa chức năng.

Tuy nhiên, thời gian vừa qua, dư luận xã hội có một số ý kiến trái chiều về diện mạo mới của Quảng trường Đồng Kinh Nghĩa Thục. Các ý kiến cho rằng, quảng trường sau cải tạo thiếu bóng cây, không quen mắt, hạ tầng không đồng bộ hay mất đi nét cũ thân thuộc.... Nhưng nếu nhìn rộng hơn, đây là một bước đi cần thiết.

Thứ nhất, Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục vốn là điểm nút giao thông và sinh hoạt cộng đồng quan trọng, lâu nay thường xuyên quá tải. Việc chỉnh trang giúp tạo ra không gian mở, đáp ứng nhu cầu đi bộ, sinh hoạt văn hóa, nghệ thuật, thay vì bị bó hẹp trong khung cảnh chật chội, lộn xộn.

Thứ hai, mô hình quảng trường hiện đại với màn hình LED, hệ thống hạ tầng đồng bộ là xu hướng của các đô thị lớn trên thế giới như Quảng trường Thiên An Môn (Trung Quốc) đến Quảng trường Thời đại (Mỹ). Vì vậy, Thủ đô Hà Nội cũng cần một quảng trường xứng tầm vừa mang tính biểu tượng, vừa là điểm nhấn du lịch quốc tế.

Quan trọng hơn, đây mới chỉ là phân kỳ 1. Các hạng mục hoàn thiện sau này sẽ giúp không gian hài hòa hơn, kết hợp cây xanh, ghế nghỉ và các trang thiết bị đô thị phục vụ cộng đồng.

Theo kế hoạch, trong phân kỳ 2, UBND phường Hoàn Kiếm sẽ nghiên cứu phát triển không gian ngầm của quảng trường, đồng thời chỉnh trang lớp nhà mặt phố xung quanh. Điều này không chỉ làm tăng công năng sử dụng, mà còn góp phần đồng bộ hóa cảnh quan, kỹ thuật, để quảng trường tương xứng với vị thế hồ Hoàn Kiếm là di tích cấp quốc gia đặc biệt.

Ngoài ra, việc bổ sung các trang thiết bị đô thị, thiết kế cảnh quan hiện đại nhưng gần gũi sẽ biến nơi đây thành điểm hẹn văn hóa, nghệ thuật, phục vụ cả người dân lẫn du khách. Khi đó, Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục sẽ thực sự trở thành “cửa ngõ” đón du khách vào phố cổ, kết nối không gian di sản và hiện đại.

Một số hình ảnh Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục trong diện mạo mới: 

Hồ Hoàn Kiếm là hồ nước ngọt tự nhiên nằm ở trung tâm Hà Nội với diện tích khoảng 12ha, chu vi 1,7km. Hồ còn có các tên gọi là hồ Gươm, Lục Thủy (vì nước có màu xanh quanh năm), hồ Thủy Quân (dùng để duyệt thủy binh), hồ Tả Vọng và Hữu Vọng...