Giải quyết dứt điểm quy hoạch treo, trả lại nhịp phát triển đô thị

Ngày 5/11, Bộ Xây dựng và Ban Chính sách chiến lược Trung ương đồng chủ trì diễn đàn phát triển bền vững đô thị Việt Nam 2025 với chủ đề "Phát triển đô thị Việt Nam thông minh, bền vững và bao trùm".

Định hình hướng đi mới cho hệ thống đô thị

Phát biểu tại phiên toàn thể, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn cho biết, hệ thống đô thị Việt Nam đã và đang phát huy vai trò động lực phát triển trong quá trình xây dựng và phát triển của đất nước. Năm 2022, Bộ Chính trị đã có chỉ đạo rất cụ thể tại Nghị quyết số 06-NQ/TW về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam. Trên cơ sở định hướng chỉ đạo của Nghị quyết số 06-NQ/TW, diễn đàn phát triển bền vững đô thị Việt Nam được tổ chức định kỳ vào tháng 11 hàng năm.

Bên cạnh những thành tựu đạt được, hệ thống đô thị Việt Nam đang phải giải quyết các thách thức lớn hiện nay như tốc độ đô thị hóa nhanh nhưng chưa đồng đều; áp lực về hạ tầng kỹ thuật - xã hội, môi trường và nhà ở; ảnh hưởng ngày càng rõ rệt của biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh; yêu cầu chuyển đổi mô hình phát triển dựa trên đổi mới sáng tạo và dữ liệu số…

Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn nhấn mạnh, năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với nhiều sự kiện trọng đại của đất nước. Đối với công tác phát triển đô thị, đây cũng là thời điểm chuyển mình của đất nước khi chúng ta triển khai thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, chủ trương lớn đã tạo nên sự khởi đầu mới cho việc đổi mới căn bản trong quản trị và phát triển đô thị Việt Nam. Đây cũng là thời điểm đánh dấu chặng đường 10 năm thực hiện mục tiêu thứ 11 về phát triển bền vững trong nỗ lực chung toàn cầu thực hiện 17 mục tiêu phát triển bền vững (SDG).

Do đó, diễn đàn năm nay đã phân tích, thảo luận các kết quả thực hiện nhiệm vụ giải pháp của Nghị quyết 06-NQ/TW, đồng thời là nền tảng đối thoại chính sách quốc gia để các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp và các đối tác quốc tế cùng chia sẻ, trao đổi, tìm giải pháp hướng tới chủ đề trọng tâm của diễn đàn, đó là "phát triển đô thị Việt Nam thông minh, bền vững và bao trùm".

"Bộ Xây dựng mong muốn thông qua diễn đàn sẽ thúc đẩy các chương trình, kế hoạch hợp tác giữa Trung ương với địa phương, giữa các bộ, ngành và các đô thị với các tổ chức, đối tác phát triển. Những sự hợp tác này sẽ thúc đẩy đổi mới, phát triển hệ thống đô thị với cơ chế chính sách thông thoáng, khơi dậy khát vọng đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi từ gia tăng số lượng và quy mô sang trọng tâm về chất lượng, sử dụng hiệu quả nguồn lực, thông minh, ứng phó biến đổi khí hậu, chuyển đổi xanh, liên kết và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững", Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn nhấn mạnh.

Tiếp theo diễn đàn này, Bộ Xây dựng cùng với các bộ, ngành, địa phương sẽ triển khai chương trình phát triển đô thị quốc gia, phát triển đô thị ứng phó biến đổi khí hậu, cải tạo đô thị song song với nhiệm vụ phát triển các đô thị động lực, đô thị sinh thái, đô thị thông minh gắn với các hành lang phát triển ưu tiên.

Gỡ điểm nghẽn quy hoạch

Phát biểu tại diễn đàn, ông Nguyễn Duy Hưng, Phó Trưởng Ban Chính sách chiến lược Trung ương cho hay, thực hiện chủ trương, chính sách về phát triển đô thị của Đảng, Nhà nước, đặc biệt là Nghị quyết số 06-NQ/TW, các cấp, ngành và địa phương đã tập trung hoàn thiện các quy định của pháp luật, các cơ chế, chính sách cho phát triển đô thị; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính.

Thời gian qua, công tác quy hoạch đô thị, nông thôn được chú trọng. Hệ thống đô thị toàn quốc tiếp tục phát triển, hạ tầng được cải thiện rõ rệt, khả năng tiếp cận dịch vụ và chất lượng sống của người dân được nâng lên. Thị trường bất động sản, các loại hình và phân khúc nhà ở phát triển hài hòa hơn. Đề án xây dựng 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội đạt kết quả tích cực. Hệ thống hành chính được tinh gọn, ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong quản lý đô thị được đẩy mạnh.

"Những kết quả trên đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế. xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, an sinh xã hội, tăng cường hội nhập quốc tế, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và nâng cao đời sống của người dân", ông Nguyễn Duy Hưng nhấn mạnh.

Tuy nhiên, Phó Trưởng Ban Chính sách chiến lược Trung ương cũng chỉ ra những hạn chế chưa được khắc phục triệt để của hệ thống đô thị Việt Nam như: quy hoạch thiếu liên kết, đô thị trung tâm chưa tạo được vai trò dẫn dắt, hạ tầng chưa theo kịp tốc độ đô thị hóa. Các vấn đề ùn tắc, ngập úng, rác thải và nước thải chậm được xử lý. Hiện tượng quy hoạch treo, dự án treo kéo dài gây lãng phí nguồn lực và ảnh hưởng trực tiếp đời sống người dân. Khả năng chống chịu trước thiên tai và thời tiết cực đoan còn hạn chế.

Do đó, giai đoạn tới đòi hỏi tư duy quy hoạch mới và cách tiếp cận phát triển đô thị bền vững, bao trùm. Hoàn thiện thể chế cho các đô thị thông minh là nhiệm vụ mang tính đột phá. Quy hoạch cần điều chỉnh tương thích với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp để bảo đảm tính đồng bộ và hiệu quả trong quản lý. Đồng thời, phải phát triển thị trường bất động sản ổn định, giải quyết nhu cầu nhà ở, xử lý tồn đọng kéo dài và tăng tốc ứng dụng khoa học, công nghệ cùng chuyển đổi số.

Diễn đàn phát triển bền vững đô thị Việt Nam 2025 là hoạt động thường niên được tổ chức chào mừng Ngày Đô thị Việt Nam 8/11. Các hoạt động của diễn đàn cũng thiết thực hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam 9/11. Các đơn vị tổ chức mong muốn thông qua diễn đàn sẽ thúc đẩy các chương trình, kế hoạch hợp tác giữa Trung ương với địa phương, giữa các bộ, ngành, đô thị với các tổ chức, đối tác phát triển.