Giải pháp căn cơ để giảm nghèo bền vững

CôngThương - Tuy nhiên, theo nhận định của Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm UBDT Sơn Phước Hoan: Việt Nam vẫn đang đứng trước thách thức của tình trạng nghèo và tái nghèo, nhất là trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Khắc phục việc thiếu đất sản xuất, giảm chồng chéo trong chính sách và mở rộng đối tượng đào tạo nghề là những giải pháp cốt lõi để thực hiện mục tiêu giảm nghèo nhanh và bền vững, nhất là đối với đồng bào dân tộc thiểu số.

Giảm chồng chéo trong chính sách

Theo thống kê của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, tỷ lệ hộ nghèo cả nước giảm từ 11,76% năm 2011 xuống còn khoảng 6% năm 2014. Tuy nhiên, có một thực tế là các chương trình, chính sách còn trùng lặp về đối tượng thụ hưởng, chồng chéo trong quản lý, tổ chức thực hiện nên hiệu quả chưa cao. Nhà nước đã ưu tiên nguồn lực đầu tư cho các huyện nghèo, xã thôn bản đặc biệt khó khăn, vùng dân tộc và miền núi, nhưng mức đầu tư, hỗ trợ còn thấp so với nhu cầu thực tế. Chính vì vậy, kết quả giảm nghèo vẫn chưa đồng đều, chưa bền vững. Tỷ lệ hộ nghèo khu vực đồng bào dân tộc thiểu số còn cao, tại 64 huyện nghèo tuy đã giảm mạnh nhưng đến năm 2014 vẫn còn khoảng 34%; chênh lệch giàu nghèo giữa các vùng, nhóm dân cư chưa được thu hẹp, nhất là khu vực miền núi phía Bắc và Tây Nguyên. Bên cạnh đó, các chính sách giảm nghèo hiện hành còn quá nhiều và chồng chéo. Điều này dẫn đến nguồn lực bị phân tán, hiệu quả tác động đến đối tượng thụ hưởng chưa cao. Hơn nữa, việc chậm hướng dẫn, sửa đổi một số chính sách đã gây khó khăn cho các địa phương trong tổ chức thực hiện.

Để giảm chồng chéo trong chính sách về giảm nghèo, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Phạm Thị Hải Chuyền cho biết, Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về giảm nghèo bền vững, thực hiện phân công cho từng ngành rà soát chính sách mình phụ trách. Một trong các giải pháp ưu tiên là tiếp tục tập trung cao cho những vùng khó khăn, tập trung nguồn lực cho các xã nghèo, huyện nghèo để bà con có điều kiện phát huy nội lực; giảm dần chính sách hỗ trợ trực tiếp cho người dân, tăng nguồn vốn vay phát triển sản xuất.

Thời gian tới, vùng đồng bào dân tộc thiểu số sẽ được phân loại, đối tượng hộ nghèo không còn sức lao động sẽ chuyển sang đối tượng bảo trợ xã hội. Các đối tượng mất đất sản xuất, tùy theo mức độ sẽ được phân cấp cho địa phương để trên cơ sở đó đề xuất các nhóm chính sách phù hợp.

Khắc phục thiếu đất, mở rộng đối tượng học nghề

Đánh giá nguyên nhân của tình trạng thiếu đất sản xuất đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Giàng Seo Phử cho rằng, trước hết do nhiều địa phương chưa làm tốt việc phân bổ đất sản xuất; đất bị thu hồi để phục vụ lợi ích công; thiên tai mất mùa; một số địa phương thiếu đất...

Hiện nay, ở nhiều địa phương không còn đất để giải quyết cho đồng bào sản xuất nông nghiệp. Vì thế, Nhà nước có chủ trương đẩy mạnh giao đất, giao rừng, khoán rừng cho đồng bào. Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định 231/2005/QĐ-TTg, thí điểm giao đất, giao rừng cho đồng bào dân tộc thiểu số ở các thôn bản. Đến nay, đã có 5.427 hộ dân được giao 118 nghìn héc-ta.

Theo Chánh Văn phòng quốc gia giảm nghèo - Ngô Trường Thi, trong giai đoạn 2016 - 2020, sẽ ưu tiên nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng và phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, huyện nghèo, xã nghèo, xã biên giới, thôn bản đặc biệt khó khăn... Đặc biệt, sẽ giải quyết cơ bản tình trạng đồng bào dân tộc thiểu số không có đất ở và giải quyết đất sản xuất hoặc chuyển đổi nghề cho ít nhất 80% hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo.

Về các chính sách học nghề đối với học sinh dân tộc thiểu số, Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền cho biết, Quyết định 267/2005/QĐ-TTg về chính sách dạy nghề đối với đồng bào dân tộc thiểu số đã có hiệu quả bước đầu. Tuy nhiên, đối tượng quy định của Quyết định còn hẹp; kinh phí giao cho địa phương tự cân đối nên chương trình để học sinh đi học nghề tại các trường nội trú còn ít. Vì vậy, Bộ đã đề nghị Chính phủ sửa đổi Quyết định 267 theo hướng tất cả con em đồng bào dân tộc thiểu số đi học nghề đều được hưởng chế độ; địa phương nào không cân đối được ngân sách sẽ được Trung ương hỗ trợ thực hiện mục tiêu để đồng bào dân tộc thiểu số nâng cao tri thức, tay nghề...

Việt Long