Giá dầu khí giảm đáng kể có thể đã cứu vãn nền kinh tế toàn cầu

Giá dầu hiện đang giao dịch trong một phạm vi hẹp quanh mức thấp 80 USD/thùng, giảm từ hơn 100 USD và có thời điểm là 120 USD/thùng vào mùa xuân năm ngoái. Giá khí đốt tự nhiên ở châu Âu đang ở mức thấp nhất trong 18 tháng nhờ tiết kiệm năng lượng, giảm nhu cầu, tồn kho trên mức trung bình và thời tiết ôn hòa hơn trong hầu hết mùa đông năm nay.

Nền kinh tế châu Âu đã tăng trưởng tốt hơn trong những tháng qua so với dự kiến vào mùa thu, cũng do giảm bớt gánh nặng giá năng lượng đối với sản xuất công nghiệp và niềm tin của người tiêu dùng.

Tại Mỹ, bức tranh kinh tế có nhiều sắc thái hơn, nhưng người tiêu dùng đã cảm thấy nhẹ nhõm hơn khi mua xăng trong những tháng gần đây, so với mức cao kỷ lục trên 5 USD cho mỗi gallon xăng thông thường vào đầu mùa lái xe năm ngoái. Khi mùa lái xe mới đến gần, chi tiêu cho xăng dầu có thể thấp hơn nhiều, để lại khoản tiết kiệm để chi tiêu cho các hàng hóa và dịch vụ khác.

Tuy nhiên, các nhà phân tích nói rằng chi tiêu cho các mặt hàng khác có thể tiếp tục khiến lạm phát cao hơn mức mà Cục Dự trữ liên bang (Fed) mong muốn, trong khi tác động thực sự của việc tăng lãi suất đối với tài chính tiêu dùng và thanh toán thế chấp vẫn chưa được cảm nhận đầy đủ. Xem xét những kỳ vọng rằng Fed sẽ không dừng việc tăng lãi suất và thậm chí có thể quay trở lại mức tăng 50 điểm cơ bản ngay sau cuối tháng 3 này – người tiêu dùng vẫn chưa thấy được tác động đầy đủ của lãi suất đối với ý định mua sắm chi tiêu trong năm nay.

Tuy nhiên, giá năng lượng giảm đã giúp ích cho các nền kinh tế ở cả hai bờ Đại Tây Dương trong những tháng gần đây. Neil Shearing, nhà kinh tế trưởng tại Capital Economics ở London, cho biết điều này quan trọng đối với triển vọng kinh tế vĩ mô của châu Âu. Châu Âu, nơi được cho là sẽ rơi vào suy thoái vào quý cuối cùng của năm 2022, đã cố gắng tránh được sự co lại vào cuối năm ngoái.

Các dự báo tạm thời gần đây nhất cho thấy Khu vực đồng tiền chung châu Âu cũng sẽ tránh được suy thoái trong năm nay và xoay sở để đạt được mức tăng trưởng kinh tế nhỏ, cũng nhờ giá năng lượng thấp hơn so với mùa xuân và mùa hè năm 2022 sau cuộc chiến Ukraine và thay đổi lớn trong thương mại năng lượng toàn cầu. Tháng 2, Ủy ban châu Âu đã điều chỉnh giảm nhẹ dự báo lạm phát đối với nền kinh tế EU và điều chỉnh tăng triển vọng tăng trưởng kinh tế cho năm 2023, đồng thời cho rằng nền kinh tế EU sẽ tránh được suy thoái trong năm nay.

Đức, nền kinh tế lớn nhất châu Âu, hiện dự kiến sẽ đạt mức tăng trưởng 0,2%, so với dự báo trước đó là giảm 0,6%, một sự thay đổi đáng kể do giá năng lượng giảm, điều chỉnh dần chuỗi cung ứng và hỗ trợ chính sách cho các hộ gia đình và doanh nghiệp. Ủy viên Kinh tế châu Âu, Paolo Gentiloni, cho biết khi bình luận về Dự báo Kinh tế Mùa đông 2023, rằng nền kinh tế EU bước vào năm 2023 trên nền tảng lành mạnh hơn dự kiến và có vẻ sẽ thoát khỏi suy thoái. Tuy nhiên, Mỹ có thể không tránh khỏi suy thoái khi lãi suất tăng hoàn toàn bắt kịp với hoạt động kinh tế.

Trên toàn cầu, triển vọng tăng trưởng kinh tế năm 2023 đã được cải thiện đáng kể kể từ tháng 12, Fitch Ratings cho biết trong báo cáo Triển vọng Kinh tế Toàn cầu (GEO) mới nhất. Nhưng tác động của việc tăng lãi suất đối với nền kinh tế thực vẫn còn ở phía trước và có khả năng đẩy nền kinh tế Mỹ vào suy thoái vào cuối năm nay.

Trong lần nâng cấp đầu tiên đối với dự báo tăng trưởng toàn cầu trong năm tới kể từ khi xảy ra chiến sự Ukraine, Fitch ghi nhận sự cải thiện trong triển vọng ngắn hạn phản ánh việc mở cửa trở lại của Trung Quốc, sự giảm bớt đáng kể của cuộc khủng hoảng khí đốt tự nhiên ở châu Âu và khả năng phục hồi ngắn hạn đáng ngạc nhiên trong nhu cầu của người tiêu dùng Mỹ.

Tuy nhiên, Fitch cảnh báo rằng tác động trễ của việc Fed và ECB tăng lãi suất sẽ được cảm nhận vào cuối năm nay và năm sau. Brian Coulton, nhà kinh tế trưởng tại Fitch Ratings cho biết, chỉ còn là vấn đề thời gian trước khi tác động của việc tăng lãi suất lên nền kinh tế thực trở nên rõ ràng hơn nhiều.