Giá củi tăng và lo ngại trộm cắp: Chuyện hiếm thấy ở châu Âu do khủng hoảng năng lượng

Cuộc khủng hoảng năng lượng của châu Âu, do Nga cắt giảm dòng khí đốt tự nhiên trong cuộc chiến chống Ukraine, đã buộc một số người phải chuyển sang các nguồn sưởi ấm rẻ hơn như củi khi thời tiết trở nên lạnh hơn. Nhưng khi ngày càng có nhiều người tích trữ và đốt gỗ, giá cả đã tăng vọt, tình trạng thiếu hụt và trộm cắp đã được báo cáo, và những trò gian lận đang nổi lên. Những người làm rừng đang đặt các thiết bị GPS vào các bản ghi để theo dõi các trữ lượng có giá trị, và lo ngại đang gia tăng về tác động môi trường của việc gia tăng ô nhiễm không khí và chặt cây.

Tại Cộng hòa Moldova thuộc Liên Xô cũ, các nhà lãnh đạo lo ngại rằng mùa đông năm nay có thể gây thiệt hại cho nhiều người dân vì chi phí điện và nhiệt cao, với giá khí đốt tự nhiên của châu Âu gần gấp ba lần so với đầu năm 2021 mặc dù đã giảm từ mức cao kỷ lục hồi tháng 8. Quốc gia nghèo nhất châu Âu với nguyện vọng thân phương Tây nhưng một phần lãnh thổ do quân đội Nga kiểm soát, gần đây đã chứng kiến ​​tập đoàn năng lượng khổng lồ Gazprom của Nga cắt giảm 30% nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên và đe dọa cắt giảm nhiều hơn nữa.

Các khu rừng của Séc, vốn chỉ bán gỗ cho tiêu dùng gia đình, đã phải hạn chế số lượng củi bán cho các cá nhân để ngăn chặn việc mua bán đầu cơ. Tại Ba Lan, nhu cầu về củi nhỏ từ các khu rừng quốc doanh đã tăng 46% và củi lớn hơn đã tăng 42% vào cuối tháng 8 so với một năm trước đó. Điều này thậm chí còn xảy ra trước mùa thu, khi nhu cầu về củi cao nhất.

Michal Gzowski, phát ngôn viên của Cơ quan Rừng quốc gia Ba Lan cho biết, sự quan tâm ngày càng tăng đối với củi ở các rừng bởi vì ngày nay đây là loại nhiên liệu rẻ nhất. Củi nhỏ có lẽ là vật liệu sưởi ấm rẻ nhất ở các nước EU. Nạn trộm củi, vốn luôn tồn tại ở một mức độ nào đó, đang gia tăng.

Để ngăn chặn hành vi trộm cắp, sở lâm nghiệp ở bang North Rhine-Westphalia của Đức đang thử nghiệm giấu thiết bị theo dõi GPS trong các khúc gỗ. Không có sự bùng phát đột ngột của các vụ trộm quy mô lớn, nhưng việc tăng giá gần đây đã làm dấy lên lo ngại từ các chủ lô rừng nhỏ, những người có thể phải đối mặt với thiệt hại lớn nếu một chồng gỗ bị tráo.

Những người làm rừng ở vùng Hessen lân cận đã sử dụng thiết bị theo dõi GPS từ năm 2013 và nói rằng họ đã có thể giải quyết một số vụ trộm theo cách đó. Cảnh sát Áo vừa cảnh báo về sự gia tăng đáng kể của những kẻ lừa đảo tuyên bố bán củi và viên nén gỗ trực tuyến, trong khi một số công ty trên khắp đất nước đã bị đột kích vì nghi ngờ họ tham gia gian lận giá cả.

Viện Nghiên cứu Pellet của Đức cũng cảnh báo người mua nên cẩn thận với những người bán hàng giả, những người yêu cầu thanh toán trước và sau đó biến mất. Cơ quan thống kê của Đức cho biết giá củi và viên nén gỗ làm từ mùn cưa có thể được sử dụng trong hệ thống sưởi tại nhà trung tâm đã tăng hơn 85% trong tháng 8 so với một năm trước đó. Giá gỗ viên/tấn đã giảm 2,6% trong tháng 10 nhưng vẫn cao hơn gần 200% so với một năm trước.

Mặc dù vậy, sưởi ấm bằng viên nén vẫn rẻ hơn so với khí đốt tự nhiên đối với những loại được trang bị để đốt chúng. Khí đốt tiêu tốn 20,9 cent cho mỗi kilowatt giờ nhiệt, trong khi viên gỗ có giá 14,88 cent.

Tại Vương quốc Anh, giá củi cũng đang tăng. Nic Snell, Giám đốc điều hành của Certainly Wood, cho biết đã chứng kiến ​​sự gia tăng lớn về nhu cầu khi chi phí năng lượng tăng lên, đây là công ty tự nhận mình là nhà cung cấp củi lớn nhất ở Vương quốc Anh bán khoảng 20.000 tấn gỗ mỗi năm.

Snell ước tính rằng gỗ cứng sấy khô của công ty này đắt hơn năm ngoái từ 15% đến 20% và “có thể đắt hơn khi thời tiết lạnh hơn”. Nhu cầu về củi có nguồn gốc trong nước đã được thúc đẩy bởi gỗ nhập khẩu đắt hơn từ các nước như Latvia và Lithuania. Chi phí vận chuyển, chủ yếu là nhiên liệu, đã đẩy giá nhập khẩu, trước đây rẻ hơn gỗ của Anh nhưng nay đắt hơn.

Ở Đan Mạch, nhu cầu về bếp đốt bằng củi đang tăng lên cùng với củi. Trang web bán hàng của Đan Mạch DBA cho biết các lượt tìm kiếm viên nén gỗ đã bùng nổ hơn 1.300% trong năm qua. Chính phủ và các nhà bảo vệ môi trường đã cảnh báo những người Đan Mạch có kế hoạch đốt củi phải cân nhắc những rủi ro: lửa có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe, trong khi khói góp phần gây ô nhiễm.

Ngoài ra còn có tác động xấu đến môi trường của việc chặt nhiều cây hơn. Egzona Shala, người đứng đầu một tổ chức môi trường ở Kosovo, nơi giá điện đã tăng vọt, cho biết việc chặt phá cây rừng ở đó đã tăng lên đáng kể. Nhóm đã theo dõi các khu rừng ở các khu vực miền núi và đã phát hiện ra những người chặt cây trái phép vào lúc 5 giờ sáng trong một số trường hợp. Củi sau đó được bán quanh thủ đô. Thường những cây bị chặt là cây non. Các khu rừng đang bị phá rừng bừa bãi mà không có bất kỳ tiêu chí và sự kiểm soát nào.