Fed hạ lãi suất, tài chính toàn cầu phản ứng ra sao?

Fed chia rẽ trong định hướng chính sách, lãi suất được hạ lần thứ ba liên tiếp

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vừa quyết định hạ lãi suất cơ bản thêm 0,25 điểm phần trăm, đúng như kỳ vọng của giới đầu tư, nhằm ngăn chặn đà suy yếu của thị trường việc làm. Sau đợt điều chỉnh này, lãi suất điều hành của Mỹ hiện nằm trong khoảng 3,75-4,00%. Tuy nhiên, thông điệp đi kèm lại khiến thị trường có phần bất an. Chủ tịch Jerome Powell cho biết đây có thể là lần cắt giảm cuối cùng trong năm 2025.

Phát biểu tại cuộc họp báo vào rạng sáng 30/10 (giờ Việt Nam) sau hai ngày làm việc của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC), ông Powell thừa nhận Fed đang đối mặt với “bức tranh mờ” về nền kinh tế khi chính phủ liên bang vẫn trong tình trạng ngừng hoạt động, khiến các cơ quan không thể thu thập và công bố dữ liệu kinh tế quan trọng. 

“Khi bạn lái xe trong sương mù, bạn sẽ làm gì? Bạn sẽ giảm tốc”, ông ví von, cho rằng Fed cần hành động thận trọng hơn khi thiếu thông tin đầu vào tin cậy.

Tình trạng ngừng hoạt động của chính phủ Mỹ kéo dài sang tháng thứ hai do nhiều bất đồng tại Quốc hội. Điều này khiến nhiều báo cáo về việc làm, lạm phát và sản xuất công nghiệp, những căn cứ then chốt để hoạch định chính sách tiền tệ - bị đình trệ. Powell thừa nhận sự thiếu hụt dữ liệu này “có thể ảnh hưởng đến các cuộc họp chính sách tiếp theo”, trong đó có cuộc họp vào tháng 12.

Bên cạnh khó khăn về dữ liệu, Fed cũng đang đối mặt với sự chia rẽ nội bộ sâu sắc. Một số thành viên cho rằng nên tiếp tục nới lỏng để hỗ trợ thị trường lao động, trong khi những người khác cảnh báo nguy cơ lạm phát có thể quay trở lại. “Ngày càng có nhiều ý kiến cho rằng nên tạm dừng chu kỳ cắt giảm, ít nhất trong một giai đoạn", ông Powell thừa nhận.

Theo dữ liệu của Fed chi nhánh St. Louis, cuộc họp lần này ghi nhận hai phiếu phản đối theo hai hướng khác nhau, Thống đốc Stephen Miran muốn hạ lãi suất mạnh tay hơn, trong khi Chủ tịch Fed chi nhánh Kansas City Jeffrey Schmid phản đối việc giảm lãi suất do lo ngại áp lực giá cả. 

Đây là lần thứ ba kể từ năm 1990 mà các thành viên Fed bất đồng quan điểm theo hai hướng trái ngược, một dấu hiệu cho thấy sự chia rẽ sâu sắc về triển vọng nền kinh tế Mỹ.

Chủ tịch FED Jerome Powell cho rằng việc giảm nhẹ lãi suất sẽ giúp hỗ trợ thị trường lao động đang dần hạ nhiệt mà không làm tổn hại đến ổn định giá cả. Ông khẳng định Fed “không đi theo một lộ trình định sẵn” và sẽ tiếp tục điều chỉnh chính sách tùy theo diễn biến thực tế.

Theo Chủ tịch Fed, mức lãi suất hiện nay vẫn mang tính “hơi kiềm chế”, giúp hạ nhiệt lạm phát. Ông dự đoán giá cả có thể tăng tạm thời trong những tháng tới do tác động từ thuế nhập khẩu mới mà chính quyền Trump áp dụng, nhưng xu hướng chung sẽ giảm về gần mục tiêu 2% vào năm sau.

“Chúng tôi muốn kết thúc chu kỳ này khi thị trường lao động vẫn mạnh và lạm phát ổn định quanh mức 2%”, Chủ tịch Fed thông tin. 

Do ảnh hưởng của việc chính phủ ngừng hoạt động, Fed phải dựa trên dữ liệu cũ từ tháng 8, báo cáo việc làm cuối cùng được công bố trước khi các cơ quan đóng cửa. Tuy nhiên, theo Powell, các chỉ số hiện có vẫn cho thấy nền kinh tế đang tăng trưởng ở mức “vừa phải”, với người tiêu dùng thu nhập thấp chịu áp lực trong khi nhóm thu nhập cao vẫn chi tiêu mạnh.

Lạm phát tính theo chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE), thước đo mà Fed sử dụng, đã tăng từ 2,3% hồi tháng 4 lên khoảng 2,7% vào tháng 8, thấp hơn so với dự báo ban đầu. Dù vậy, Fed vẫn dự kiến PCE có thể đạt mức 3% vào cuối năm nay.

Đồng USD tăng, kỳ vọng cắt giảm lãi suất giảm mạnh

Ngay sau cuộc họp của Fed, thị trường tài chính toàn cầu phản ứng nhanh chóng. Nhà đầu tư nhận định phát biểu thận trọng của ông Powell có nghĩa là chu kỳ cắt giảm lãi suất đang tạm dừng, ít nhất trong ngắn hạn.

Đồng USD tăng giá trên diện rộng trong phiên giao dịch sáng thứ Năm (30/10), khi giới giao dịch cắt giảm kỳ vọng về một đợt giảm lãi suất nữa vào tháng 12. Chỉ số DXY đo sức mạnh đồng bạc xanh so với rổ tiền tệ lớn tăng nhẹ, trong khi đồng yên Nhật Bản tiếp tục neo quanh mức thấp nhất trong tám tháng.

Diễn biến này diễn ra ngay trước hai sự kiện lớn có thể ảnh hưởng mạnh tới thị trường: Quyết định chính sách của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) và cuộc gặp giữa Tổng thống Donald Trump với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, nơi hai nhà lãnh đạo được kỳ vọng sẽ tìm cách hạ nhiệt căng thẳng thương mại.

Tại châu Âu, đồng bảng Anh giao dịch ở mức 1,3195 USD, nhích lên nhẹ sau khi rơi xuống đáy 5 tháng rưỡi ở phiên trước đó. Đồng euro tăng 0,03% lên 1,1604 USD, phục hồi phần nào sau khi mất 0,43% trong đêm.

Trước cuộc họp tuần này, thị trường gần như tin chắc Fed sẽ tiếp tục hạ thêm 0,25 điểm phần trăm trong tháng 12. Tuy nhiên, sau phát biểu của Powell, xác suất này đã giảm xuống còn khoảng 68%, theo dữ liệu từ CME FedWatch.

Các chuyên gia của Oxford Economics nhận định việc Fed tạm dừng cắt giảm lãi suất là hợp lý trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ đang phát đi tín hiệu trái chiều. “Đầu tư doanh nghiệp tăng trở lại, tiêu dùng ở tầng lớp trung lưu và giàu vẫn vững, nhưng việc làm mới chưa phục hồi như kỳ vọng”, ông Michael Pearce, Phó Kinh tế trưởng Mỹ của Oxford Economics, bình luận.

Ngoài việc điều chỉnh lãi suất, Fed cũng thông báo sẽ tái khởi động quy mô nhỏ hoạt động mua trái phiếu kho bạc để đảm bảo thanh khoản trên thị trường tiền tệ, đồng thời dừng thu hẹp bảng cân đối kế toán từ ngày 1/12. Tổng tài sản của Fed, hiện khoảng 6,61 nghìn tỷ USD, sẽ được giữ ổn định bằng cách tái đầu tư các khoản trái phiếu và chứng khoán thế chấp đáo hạn sang tín phiếu kho bạc ngắn hạn.

Giới đầu tư nhìn nhận động thái này như một “van an toàn” giúp thị trường tiền tệ tránh căng thẳng thanh khoản vào cuối năm, đồng thời gửi tín hiệu rằng Fed vẫn sẵn sàng can thiệp nếu điều kiện tài chính xấu đi.

Trong khi đó, các nhà quan sát cho rằng chính sách của Fed hiện nay đang chịu tác động kép: vừa phải ứng phó với rủi ro suy yếu việc làm, vừa tránh để lạm phát quay lại. “Fed đang bước đi trên dây, nếu đi quá nhanh có thể làm kinh tế hạ cánh cứng, nhưng nếu quá chậm, lạm phát sẽ quay lại”, một nhà phân tích tại Bloomberg Economics nhận định.

Với thông điệp rõ ràng từ ông Powell, giới phân tích cho rằng khả năng Fed tiếp tục hạ lãi suất trong năm nay đang mờ dần. Chu kỳ nới lỏng tiền tệ của Mỹ có thể tạm dừng, ít nhất cho đến khi dữ liệu kinh tế mới, đặc biệt là báo cáo việc làm và lạm phát, được công bố trở lại sau khi chính phủ mở cửa hoạt động.

Nếu không có biến động lớn, nhiều khả năng mức lãi suất 3,75- 4,00% sẽ được giữ nguyên đến đầu năm 2026. Trong khi Fed chờ xem liệu nền kinh tế Mỹ có thể duy trì tăng trưởng vừa phải mà không rơi vào suy thoái.