EU cam kết tăng gấp đôi chương trình viện trợ quân sự cho Ukraine

Phát biểu khi bắt đầu chuyến công du kéo dài hai ngày tới Kiev, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, nhắc lại rằng EU đặt mục tiêu áp dụng gói biện pháp trừng phạt thứ mười chống lại Nga trước ngày 24/2, ngày kỷ niệm một năm xảy ra chiến sự. Chuyến thăm Ukraine lần này có 15 ủy viên EU, lần đầu tiên có nhiều quan chức EU đến thăm một vùng chiến sự như vậy.

Với lời hứa “tiếp tục gia tăng áp lực”, bà Von der Leyen cũng nhắc lại rằng EU sẽ áp trần giá các sản phẩm xăng dầu của Nga, như một phần trong kế hoạch rộng lớn hơn của G7 nhằm hạn chế nguồn thu từ dầu mỏ dành cho cỗ máy chiến tranh của Điện Kremlin. G7 và EU đã thống nhất mức giá trần đối với dầu thô có hiệu lực vào tháng 12 năm ngoái và theo bà Von der Leyen, Nga tổn thất 160 triệu euro mỗi ngày. 27 quốc gia thành viên của EU vẫn chưa đồng ý về mức trần giá dầu mới nhất. Các cuộc thảo luận tiếp tục về đề xuất đặt mức trần ở mức 100 USD một thùng đối với các sản phẩm xăng dầu cao cấp và 45 USD một thùng đối với các sản phẩm giảm giá. Một nguồn tin ngoại giao cho biết họ tin tưởng về một thỏa thuận đạt được trước ngày 5/2, thời hạn đã thỏa thuận.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Von der Leyen cho biết, làm việc với các công tố viên Ukraine, EU cũng dự định thành lập một trung tâm quốc tế để truy tố tội ác chiến tranh Ukraine đặt tại The Hague. Mục đích của trung tâm này là thu thập và lưu trữ bằng chứng, cho bất kỳ phiên tòa nào trong tương lai, cho dù phiên tòa đó diễn ra thông qua một tòa án đặc biệt hay một số cách khác.

Riêng người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU, Josep Borrell, đã công bố ý định của các quốc gia thành viên EU là huấn luyện thêm 15.000 binh sĩ Ukraine vào năm 2023, tăng gấp đôi chương trình huấn luyện 15.000 binh sĩ hiện có được đưa ra vào tháng 10 năm ngoái. Kế hoạch trị giá 45 triệu euro này đi kèm với 500 triệu euro vũ khí do EU tài trợ cho Ukraine được công bố ngày 2/2, nâng tổng số hỗ trợ từ khối theo cơ sở hòa bình châu Âu lên 3,6 tỷ euro.

Vào đêm trước chuyến thăm của EU tới Kiev, Ukraine cho biết Nga đang lên kế hoạch cho một cuộc tấn công quân sự lớn để kỷ niệm một năm cuộc chiến. Trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình Pháp, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov, cảnh báo rằng Nga có thể huy động nửa triệu quân. Đề cập đến đợt tổng động viên 300.000 lính nghĩa vụ của Nga vào tháng 9 năm ngoái, ông nói rằng những con số ở biên giới cho thấy con số thực có thể lên tới gần 500.000.

Các quan chức địa phương cho biết ngày 2/2, hai tên lửa của Nga đã tấn công TP. Kramatorsk phía đông, gây thương vong cho dân thường. Hai người thiệt mạng do pháo kích của Nga ở khu vực phía nam Kherson. Những cuộc tấn công này diễn ra sau một cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga vào một tòa nhà dân cư ở Kramatorsk vào tối ngày 1/2, khiến ít nhất 3 người thiệt mạng và 20 người khác bị thương. Bà Von der Leyen và ông Borrell đã đến Kiev trong tình trạng an ninh chặt chẽ để gặp chính phủ Ukraine, cùng với 14 ủy viên EU khác.

Chuyến thăm mang tính biểu tượng này không chỉ nhằm mục đích thể hiện sự ủng hộ mà còn là sự khích lệ khi Ukraine gia nhập EU với tốc độ chưa từng có. Chính phủ Ukraine đã bày tỏ hy vọng gia nhập EU trong vòng hai năm, nhưng hầu hết các quốc gia thành viên cho rằng quá trình này sẽ mất nhiều năm, nếu không muốn nói là hàng chục năm. Bà Von der Leyen sẽ ở lại Kiev ngày 3/2 để tham dự hội nghị thượng đỉnh EU-Ukraine, lần đầu tiên kể từ xảy ra cuộc chiến.

Trong rất nhiều thông báo, bà Von der Leyen cho biết EU sẽ cung cấp cho Ukraine 35 triệu bóng đèn LED, 2.400 máy phát điện trên tổng số 3.000 máy đã được giao và hứa tài trợ cho các tấm pin mặt trời để cung cấp năng lượng cho các tòa nhà công cộng của đất nước. Theo các quan chức Brussels, các tổ chức EU và 27 quốc gia thành viên đã hỗ trợ Ukraine trị giá 50 tỷ euro, cộng với 10 tỷ euro cho 8 triệu người tị nạn chạy sang châu Âu. EU cũng muốn đẩy nhanh quá trình hội nhập của Ukraine vào thị trường chung của mình và giúp nước này chuyển đổi sang năng lượng xanh.

Các quan chức EU đang hợp tác chặt chẽ với các đối tác Ukraine về gói trừng phạt thứ 10 của khối đối với Nga, dự kiến bao gồm vũ khí và công nghệ được tìm thấy trên chiến trường đã bị bỏ sót trong các vòng trước. Với nền kinh tế Nga đã bị trừng phạt nặng nề, các nhà ngoại giao không mong đợi một sự mở rộng lớn của các hạn chế kinh tế; các lĩnh vực sinh lợi như xuất khẩu kim cương của Nga và công nghiệp hạt nhân có thể sẽ không bị ảnh hưởng.

EU cũng đang nghiên cứu câu hỏi đầy rủi ro về mặt pháp lý về cách họ có thể sử dụng tài sản của Nga để giúp chi trả cho chi phí tái thiết Ukraine ngày càng tăng, theo ước tính của Ngân hàng Thế giới vào tháng 9 năm ngoái là 349 tỷ euro. Tham gia vào các cuộc đàm phán giữa Ủy ban châu Âu và chính phủ Ukraine các đại biểu của Ủy ban châu Âu phụ trách quy định chính sách kỹ thuật số, phụ trách chính sách thương mại, pháp luật, môi trường, tư pháp, nông nghiệp và quy định tài chính…