Ảnh minh họa |
Theo Tổng cục Hải quan, đến giữa tháng 8, XK rau quả đã đạt 1,457 tỷ USD, tăng 34,88% so với cùng kỳ năm ngoái, cao hơn cả gạo (1,421 tỷ USD), hạt tiêu (1,037 tỷ USD)... Nhiều khả năng trong năm nay, XK rau quả sẽ vượt ngưỡng 2 tỷ USD.
Có nhiều nguyên nhân tác động tích cực tới XK rau quả, trong đó có việc mở thêm nhiều thị trường cho nhiều loại trái cây ngon của Việt Nam, như chôm chôm, vú sữa, vải vào Mỹ; vải, xoài vào Úc; xoài, chuối vào Nhật…, điều mà mấy năm trước, nhiều người chưa dám nghĩ tới.
Trong những năm tới, XK rau quả sẽ tiếp tục tăng mạnh, do nhu cầu ngày càng cao, dư địa xuất khẩu còn rất lớn.
Tuy nhiên, trong khi rau quả Việt tấn công thị trường ngoài nước thì thị trường trong nước đang bị rau quả ngoại tấn công ngày càng mạnh, đặc biệt là rau quả Thái Lan, Trung Quốc - thực tế không thể xem nhẹ.
Số liệu của Tổng cục Hải quan cho thấy, hiện Thái Lan đã bỏ xa Trung Quốc để trở thành nhà cung cấp rau quả nhiều nhất cho thị trường Việt Nam. Rau quả nhập khẩu từ Thái Lan 7 tháng đầu năm 2016 gần 162,8 triệu USD, chiếm 38,7% tổng kim ngạch nhập khẩu rau quả cả nước, tăng trên 70% so với cùng kỳ năm trước; rau quả nhập khẩu từ Trung Quốc đạt 102,5 triệu USD, chiếm 24,4%, tăng gần 30%. Ngoài ra, Việt Nam còn nhập khẩu rau quả từ Hoa Kỳ (41,1 triệu USD), Australia (24,5 triệu USD), Myanmar (18,5 triệu USD), New Zealand (13,7 triệu USD)... Không những lượng nhập khẩu tăng mạnh (kể cả nhập chính ngạch lẫn nhập lậu) mà giá bán còn rất rẻ, rau quả ngoại đang là “đối thủ bất bại” của rau quả Việt.
Ví dụ điển hình: Theo Cục Hải quan Lạng Sơn, từ tháng 2 đến đầu tháng 8/2016, có 4.800 tấn xoài mút nhập từ Trung Quốc qua cửa khẩu Tân Thanh, giá khai báo hải quan rất rẻ, chỉ 160 USD/tấn, quy đổi theo tỷ giá, chỉ khoảng 3.600 đồng/kg. Trong khi đó, tại thị trường nội địa, xoài mút bán với giá 30.000 - 35.000 đồng/kg…
Một ví dụ khác: Lâu nay, khoai tây Trung Quốc tung hoành tại Đà Lạt khiến khoai tây Đà Lạt chính hiệu thua dài dài, đến mức, chính quyền địa phương phải có những giải pháp mạnh để “cứu hộ” khoai tây Đà Lạt mà vẫn chưa được như kỳ vọng...
Dù chúng ta nhập 1 nhưng xuất 3, những con số nhập khẩu rau quả ngoại tăng mạnh cũng khiến rau quả Việt phải nhìn lại vị thế của chính mình ở ngay trong nhà mình. Vì sao rau quả ngoại vẫn “sống khỏe” ở thị trường Việt Nam?