Tin Khu Vực 
Nghiên cứu bộ sách giáo khoa song ngữ Việt - Anh
Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khoá XV, chiều 2/12, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Quốc hội tiến hành thảo luận ở hội trường về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035.
Đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương - đoàn Quảng Ngãi.
Đối với mục tiêu đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương - Quảng Ngãi, kiến nghị cần lộ trình phù hợp, đầu tư đồng bộ; đảm bảo các điều kiện về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, giáo trình, sách giáo khoa, đội ngũ giáo viên giảng dạy.
"Với mục tiêu cụ thể đến năm 2030, 30% cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông có thiết bị để triển khai thực hiện dạy và học tiếng Anh. Mục tiêu này có thể đạt được nếu đủ nguồn kinh phí" - đại biểu nói.
Về sách giáo khoa, đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương nêu, hiện nay chưa có bộ sách giáo khoa các môn học bằng tiếng Anh hoặc bộ sách giáo khoa các môn học song ngữ Việt - Anh. Do đó, đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiên cứu bộ sách giáo khoa ngoài viết bằng tiếng Việt, có song ngữ Việt - Anh và bằng tiếng Anh để các cơ sở giáo dục phổ thông lựa chọn phù hợp với điều kiện thực tế tại đơn vị.
Cũng theo đại biểu, để thực hiện việc dạy và học bằng tiếng Anh, đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, yếu tố quyết định là đội ngũ giáo viên, đòi hỏi giáo viên không những kiến thức chuyên sâu về môn học, nắm vững thuật ngữ chuyên ngành mà còn có kỹ năng tiếng Anh tốt.
Bà Huỳnh Thị Ánh Sương cho hay, thực tế hiện nay, gần như các cơ sở giáo dục đại học mới đào tạo giáo viên dạy tiếng Anh, chưa thể đào tạo giáo viên dạy các môn học bằng tiếng Anh.
Giáo viên tiếng Anh không thể dạy các môn học khác bằng tiếng Anh khi không có kiến thức chuyên sâu của môn học ấy, ngược lại giáo viên các môn học khác lại không đủ năng lực, kỹ năng tiếng Anh để giảng dạy bằng tiếng Anh. Đó là chưa kể các cơ sở giáo dục vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn thiếu cả đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh.
Bên cạnh đó, mục tiêu của chương trình mới chú trọng đến có thiết bị dạy học để triển khai thực hiện dạy và học bằng tiếng Anh, mục tiêu bồi dưỡng, đào tạo nâng cao trình độ giáo viên còn chung chung, cần định lượng cụ thể, có tính đo lường và khả thi. Đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học phải đồng bộ đi cùng với đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên để đáp ứng yêu cầu giảng dạy.
Do vậy, đại biểu đề nghị bổ sung vào mục tiêu đến năm 2030, cụ thể giáo viên được bồi dưỡng, đào tạo đáp ứng yêu cầu dạy học bằng tiếng Anh, tương ứng với mục tiêu 30% cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông có thiết bị để triển khai thực hiện dạy và học bằng tiếng Anh; hoặc 30% cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông có thiết bị dạy học để triển khai thực hiện dạy - học bằng tiếng Anh và được hỗ trợ triển khai thực hiện dạy - học bằng tiếng Anh, tránh trường hợp có thiết bị nhưng không thể giảng dạy bằng tiếng Anh, gây lãng phí nguồn lực.
Về đối tượng thụ hưởng, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục rà soát, nghiên cứu để bảo đảm tất cả các cơ sở giáo dục công lập cho dù thụ hưởng từ các chương trình nào đều đạt mục tiêu của chương trình này. Đồng thời, rà soát giữa các chương trình mục tiêu quốc gia đang và sẽ triển khai trong thời gian tới cần xác định rõ ranh giới để đảm bảo không trùng lặp, chồng chéo, tránh tình trạng dàn trải nhưng cũng tránh bỏ sót đối tượng, nội dung, mục tiêu.
Đảm bảo phù hợp với năng lực triển khai thực tế
Đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh - đoàn Lào Cai cơ bản nhất trí với dự thảo Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2030.
Đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh - đoàn Lào Cai.
Theo đại biểu, đối với vấn đề về dự thảo nghị quyết đặt mục tiêu đến năm 2030, có ít nhất 30% cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông được trang bị thiết bị để triển khai dạy và học tiếng Anh, từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học là hoàn toàn đúng đắn và cần thiết.
Tuy nhiên, đại biểu còn rất băn khoăn khi dự thảo lại quy định 30% áp dụng đồng loạt cho tất cả các tỉnh, thành phố trên cả nước mà không phân biệt điều kiện kinh tế - xã hội, hạ tầng và nguồn lực giáo viên.
Cách đặt mục tiêu cào bằng như vậy sẽ dẫn đến chưa công bằng, đặc biệt đối với các tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và các địa phương còn khó khăn.
Thực tế, hiện nay nhiều tỉnh miền núi vẫn còn thiếu giáo viên tiếng Anh trầm trọng, thậm chí có trường rất khó thu hút giáo viên. Việc đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học đồng nghĩa với việc giáo viên các môn học khác cũng phải sử dụng được tiếng Anh để dạy các môn chuyên môn.
"Điều này gần như bất khả thi trong thời gian ngắn mà ở vùng khó khăn, giáo viên dạy tiếng Anh hiện nay không thiếu việc làm ở các thành phố lớn, do vậy cũng rất khó thu hút họ về các nơi vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, nếu không có chính sách đãi ngộ đặc biệt" - bà Nguyễn Thị Lan Anh nói.
Bên cạnh đó, ngân sách địa phương ở các tỉnh khó khăn, việc cân đối kinh phí để mua sắm các thiết bị hiện đại và duy trì cho hoạt động tiếng Anh cũng là một rào cản. Vì vậy, nếu giữ nguyên mục tiêu 30% áp dụng chung cho cả nước, khả năng đạt được là rất thấp và làm giảm hiệu quả của chính sách.
Để đảm bảo tính khả thi, phù hợp với năng lực triển khai thực tế, tránh áp đặt chỉ tiêu quá cao đối với những nơi hạ tầng, điều kiện kinh tế - xã hội và đội ngũ còn hạn chế, đại biểu kiến nghị cơ quan soạn thảo xem xét điều chỉnh mục tiêu theo từng nhóm địa phương như sau: "Các tỉnh có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn thì 20% cơ sở giáo dục có thiết bị dạy học tiếng Anh, còn các tỉnh có điều kiện khó khăn thì đạt 25% và các tỉnh, thành phố còn lại thì từ 30% trở lên tùy theo tình hình thực tế của địa phương".
Đồng thời, cũng bổ sung vào dự thảo Nghị quyết nội dung: "Nhà nước ưu tiên nguồn lực hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh cho các tỉnh miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và các địa phương đặc biệt khó khăn. Khuyến khích các doanh nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức quốc tế phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo hỗ trợ các trang thiết bị dạy học tiếng Anh cho các trường ở vùng khó khăn. Giao Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với các bộ liên quan xây dựng kế hoạch đào tạo dài hạn giáo viên tiếng Anh cho các vùng khó khăn kèm theo nguồn kinh phí hỗ trợ riêng từ ngân sách trung ương".
"Chỉ có sự phân cấp hợp lý và cơ chế phù hợp, mục tiêu đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học mới thực sự khả thi, công bằng và hiệu quả với mọi vùng, miền trên đất nước" - đại biểu nhấn mạnh.
Theo đại biểu Quốc hội, đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035 của Chính phủ là bước đi quan trọng trong việc hiện đại hóa hệ thống giáo dục và đào tạo với quy mô tài chính lớn và mục tiêu đa chiều.
