Đồng Tháp - Tiền Giang: Động lực tăng trưởng mới của miền Tây

Nằm ở trung tâm vùng Đồng bằng sông Cửu Long - khu vực nông nghiệp trọng điểm của cả nước, hai tỉnh Đồng Tháp và Tiền Giang đang thể hiện vai trò là những điểm sáng về phát triển kinh tế nhờ vào lợi thế vị trí địa lý, tiềm năng sản xuất nông nghiệp lớn và kim ngạch xuất khẩu ngày càng tăng trưởng mạnh mẽ.

Đồng Tháp: Nền tảng nông nghiệp vững chắc, đẩy mạnh xuất khẩu giá trị cao

Với diện tích hơn 3.283 km² và dân số trên 1,6 triệu người, tỉnh Đồng Tháp có vị trí địa lý đặc biệt khi tiếp giáp với các tỉnh An Giang, Cần Thơ, Tiền Giang, Long An và đặc biệt là giáp biên giới Campuchia qua hai cửa khẩu quốc tế Thường Phước, Dinh Bà cùng 5 cửa khẩu phụ. Đây là điều kiện thuận lợi giúp Đồng Tháp phát triển thương mại biên mậu, đồng thời kết nối giao thương với các trung tâm kinh tế trong và ngoài nước.

Năm 2024, Đồng Tháp ghi nhận quy mô kinh tế đạt khoảng 124.127 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng GRDP đạt 6%, GRDP bình quân đầu người đạt 77,5 triệu đồng. Thu ngân sách nhà nước đạt gần 9.675 tỷ đồng, tăng 16% so với năm trước. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội đạt 25.000 tỷ đồng, trong đó riêng khu vực ngoài nhà nước và vốn FDI đã chiếm hơn 18.600 tỷ đồng.

Thế mạnh rõ nét của Đồng Tháp là nông nghiệp, đặc biệt là sản xuất lúa gạo chất lượng cao. Với sản lượng khoảng 3,3 triệu tấn lúa mỗi năm, trong đó hơn 80% là các giống chất lượng cao như Jasmine 85, OM 5451, Đài Thơm 8, tỉnh đã tạo ra giá trị sản xuất ước đạt 17.600 tỷ đồng.

Ngoài ra, tỉnh Đồng Tháp còn được mệnh danh là "thủ phủ xoài" của cả nước, với sản lượng lớn và chất lượng nổi bật. Giống xoài cát chu Cao Lãnh hiện đang được mở rộng thị trường xuất khẩu. Năm 2024, ngành hàng xoài đạt giá trị khoảng 2.600 tỷ đồng, tăng trưởng 12% so với năm trước.

Ngành nuôi cá tra tiếp tục giữ vai trò là nền kinh tế mũi nhọn với hơn 1.626 ha mặt nước được nuôi trồng theo tiêu chuẩn quốc tế như VietGAP, GlobalGAP, ASC, BAP. Năm 2024, giá trị sản xuất cá tra đạt 8.800 tỷ đồng, góp phần lớn trong tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh.

Đặc biệt, kim ngạch xuất khẩu năm 2024 ước đạt 2 tỷ USD, tăng hơn 53% so với năm 2023 và vượt 142% kế hoạch đề ra. Trong đó, xuất khẩu gạo chiếm tỷ trọng lớn với hơn 1,36 triệu tấn, tương đương 865 triệu USD, tăng trưởng gần 158%. Đây là thành quả từ quá trình nâng cao chất lượng giống, cải thiện quy trình sản xuất và đẩy mạnh chế biến sâu.

Tiền Giang: Phát triển hài hòa giữa nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ

Tỉnh Tiền Giang có diện tích khoảng 2.510 km², dân số gần 1,8 triệu người, nằm tại vị trí chiến lược là cửa ngõ miền Tây Nam Bộ kết nối trực tiếp với TP. Hồ Chí Minh, trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước. Nhờ hệ thống giao thông thuận lợi, gồm quốc lộ 1A, cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận và mạng lưới sông ngòi dày đặc, Tiền Giang không chỉ là điểm trung chuyển hàng hóa quan trọng mà còn là nơi thu hút đầu tư đáng kể trong vùng.

Theo thống kê, năm 2024, tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh Tiền Giang ước đạt 70.946 tỷ đồng, tăng 7,02%. Thu nhập bình quân đầu người đạt 76,4 triệu đồng/năm (khoảng 3.041 USD), phản ánh sự cải thiện đáng kể trong đời sống người dân. Mức tăng này đã giúp Tiền Giang xếp thứ 43 về tốc độ tăng trưởng kinh tế trong cả nước và đứng thứ 9 trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Đáng chú ý, kim ngạch xuất khẩu năm 2024 của Tiền Giang đạt ước tính 3,3 tỷ USD, tăng trưởng ổn định, trong đó các mặt hàng nông sản và thủy sản tiếp tục giữ vai trò chủ lực. Các thị trường xuất khẩu chủ yếu gồm Mỹ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc.

Tỉnh Tiền Giang tiếp tục phát huy lợi thế về nông nghiệp với các vùng chuyên canh lúa và cây ăn trái. Các huyện Cái Bè, Cai Lậy, Châu Thành là vựa lúa lớn của tỉnh. Đồng thời, tỉnh được biết đến như "vương quốc trái cây" của miền Nam với các sản phẩm nổi bật như: vú sữa Lò Rèn, thanh long Chợ Gạo, xoài cát Hòa Lộc, sầu riêng Cai Lậy đã xuất khẩu sang nhiều thị trường khó tính như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc…

Vùng Gò Công Đông với đường bờ biển dài 32 km cũng là một trong những trung tâm phát triển kinh tế biển quan trọng, nổi bật với các mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng công nghệ cao và nghêu thương phẩm. Khu vực nước ngọt nội đồng cũng phát triển mạnh nuôi cá tra, cá điêu hồng, tạo nên chuỗi giá trị thủy sản đa dạng, bền vững.

Công nghiệp tỉnh Tiền Giang đang từng bước trở thành động lực tăng trưởng, với sự phát triển của các khu công nghiệp lớn như Mỹ Tho, Tân Hương, Long Giang. Các ngành công nghiệp chế biến lúa gạo, thủy sản, trái cây sấy, đóng hộp, đông lạnh… đang được đầu tư mạnh mẽ, đáp ứng tốt nhu cầu xuất khẩu.

Hai cực tăng trưởng mới của vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Dù chưa từng mang chung một tên gọi, thế nhưng hai địa phương này lại có nhiều điểm chung về vị trí địa lý, lịch sử hình thành và định hướng phát triển. Cả hai tỉnh từng là một phần của Nam Kỳ lục tỉnh dưới thời Pháp vào cuối thế kỷ XIX, với Tiền Giang là phần đất của tỉnh Định Tường, còn Đồng Tháp nằm trong ranh giới của tỉnh Sa Đéc.

Ngày nay, trong bối cảnh cả nước đang đẩy mạnh phát triển kinh tế xanh và hội nhập sâu rộng, Đồng Tháp và Tiền Giang đang nổi lên như hai mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị nông - thủy sản của miền Tây. Sự liên kết vùng, cộng hưởng thế mạnh giữa hai tỉnh không chỉ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn góp phần hình thành một động lực tăng trưởng mới, bền vững cho toàn khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.