Hoàn thiện khung pháp lý quản lý thuốc lá thế hệ mới: Cần góc nhìn mới |
Đột kích kiểm tra sau 01 năm "trinh sát"
Để có thể xác minh thông tin, lực lượng Quản lý thị trường tỉnh Thái Nguyên đã nhiều lần trong vai những người tiêu dùng "thứ thiệt" để có thể xâm nhập vào những các điểm mua bán thuốc lá thế hệ mới trên địa bàn thành phố Thái Nguyên.
Các kiểm soát viên Đội Quản lý thị trường số 2 thuộc Cục Quản lý thị trường tỉnh Thái Nguyên đã nhiều lần tìm hiểu và trực tiếp đến những nơi diễn ra hoạt động kinh doanh mặt hàng này trên địa bàn thành phố Thái Nguyên. Điển hình là địa điểm nằm trong con ngõ nhỏ trên đường Dương Tự Minh, tổ 1 phường Hoàng Văn Thụ, thành phố Thái Nguyên, địa điểm kinh doanh do Phạm Lê Việt Khánh sinh năm 1990 làm chủ sử dụng mặt bằng của quán cà phê cũ để làm nơi kinh doanh, trao đổi, mua bán các sản phẩm thuốc lá điện tử cũng như các phụ kiện liên quan đến mặt hàng thuốc lá thế hệ mới.
Lực lượng Quản lý thị trường tiến hành kiểm tra địa điểm kinh doanh của Phạm Lê Việt Khánh |
Khi có khách đến giao dịch, Khánh di chuyển lên gác trên tầng 2 để lấy sản phẩm và hoạt động trao đổi mua bán diễn ra ở tầng 1. Phần lớn khách hàng đến trực tiếp mua đều là khách quen và sinh sống tại Thái Nguyên.
Các sản phẩm được kinh doanh tại cơ sở của Phạm Lê Việt Khánh |
Tại một địa điểm khác là căn nhà cấp 4 nằm sâu trong ngõ ở đường Ga tại tổ 13 phường Đồng Quang, thành phố Thái Nguyên, nếu như không chú ý lực lượng chức năng khó có thể biết đây là địa điểm kinh doanh thuốc lá thế hệ mới. Địa điểm này do Dương Khánh Lâm (sinh năm 1993) sử dụng để kinh doanh các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới. Trên mặt bằng khoảng 20m2, đối tượng bài trí quầy lễ tân tiếp đón đồng thời trang trí chỗ ngồi và có biển hiệu với dòng chữ “Its vape shop”. Phía ngoài chỗ kinh doanh của Lâm là một dãy nhà trọ mà các bạn trẻ thuê để học tập, sinh sống.
Từ thực tế, lực lượng chức năng nhận thấy, phần lớn các cửa hàng, cơ sở kinh doanh thuốc lá thế hệ mới đều mở cửa, giao dịch rất muộn. Sự nhộn nhịp bắt đầu khoảng 15h chiều trở đi cho đến đêm muộn. Các cơ sở này cũng thường xuyên đóng kín cửa để tránh sự chú ý của người ngoài nên gây khó khăn cho lực lượng chức năng khi muốn kiểm tra, xử lý.
Sau thời gian dài thẩm tra, xác minh, sáng ngày 5/7 vừa qua, 3 tổ công tác của Đội Quản lý thị trường số 2, Cục Quản lý thị trường tỉnh Thái Nguyên bất ngờ đồng loạt tiến hành kiểm tra.
Tại địa chỉ kinh doanh của ông Phạm Lê Việt Khánh, lực lượng chức năng phát hiện 140 máy làm nóng tinh dầu có nhãn ghi bằng tiếng nước ngoài, không có nhãn phụ bằng tiếng Việt Nam. Khá bất ngờ trước sự xuất hiện của đoàn kiểm tra, tuy nhiên chủ cơ sở sẵn sàng hợp tác đồng thời khai nhận toàn bộ số hàng hóa được kinh doanh tại nhà đều không có hóa đơn chứng từ, chứng minh nguồn gốc xuất xứ.
Dương Khánh Lâm (ngoài cùng bên phải) làm việc với Tổ kiểm tra, Đội Quản lý thị trường số 2 |
Phạm Lê Việt Khánh khai nhận, nhập hàng qua các hội nhóm trên mạng xã hội, sau khi chốt số lượng đặt đầu bán chuyển hàng lên. Giá một sản phẩm là máy làm nóng tinh dầu nhập vào 200.000 đồng và bán gần 300.000 đồng một sản phẩm.
Tương tự như cửa hàng của Khánh, địa điểm kinh doanh của Dương Khánh Lâm cũng không sử dụng cửa hàng để buôn bán. Lâm sử dụng Facebook có tên gọi “Vape Thái Nguyên” để kinh doanh. Trên trang thể hiện rõ địa chỉ cửa hàng cũng như lượng người theo dõi rất lớn với 8,2 nghìn thành viên.
Tại thời điểm kiểm tra, Tổ công tác của Đội Quản lý thị trường số 2 đã phát hiện 13 máy làm nóng tinh dầu trị và 168 đầu làm nóng tinh dầu. Mặc dù kinh doanh hàng hóa, tuy nhiên Lâm không thực hiện thủ tục đăng ký hộ kinh doanh đồng thời toàn bộ số hàng hóa cũng không có giấy tờ hợp pháp để chứng minh nguồn gốc. Khi được hỏi về tác hại của việc sử dụng sản phẩm, Lâm trả lời: “Em không sử dụng mà chỉ bán”.
Theo ông Trần Khánh Phương - Đội trưởng Đội Quản lý thị trường số 2, Cục Quản lý thị trường tỉnh Thái Nguyên, hoạt động kinh doanh thuốc lá thế hệ mới nổi lên tại thị trường Thái Nguyên những năm gần đây. Các đối tượng chủ yếu sử dụng mạng xã hội để chào bán, giao dịch, hoạt động trao đổi thường diễn ra kín trên các Hội nhóm và sẵn sàng "giải tán" hoặc đóng cửa nên gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong quá trình thẩm tra, xác minh thông tin và tiến hành kiểm tra.
“Phải mất hàng năm thẩm tra, xác minh chúng tôi mới có thể tiến hành kiểm tra được các địa điểm kinh doanh trên” - ông Phương cho hay.
Tăng tốc thực hiện nhiệm vụ được giao
Theo Cục Quản lý thị trường Thái Nguyên, hoạt động thương mại điện tử trên địa bàn tỉnh đã manh nha xuất hiện từ một vài năm trở lại đây và có chiều hướng gia tăng, diễn biến phức tạp trong khoảng 6 tháng đầu năm 2022.
Điều này đã thay đổi thói quen tiêu dùng, mua sắm của người dân từ thương mại truyền thống sang thương mại điện tử, nhất là với các mặt hàng thời trang, mỹ phẩm, thực phẩm chế biến sẵn, hàng gia dụng... Những thủ đoạn, phương thức vi phạm mới ngày càng tinh vi của các đối tượng làm ăn không chân chính đã gây ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng và gây khó khăn cho lực lượng trong việc kiểm tra, kiểm soát.
Cụ thể, trong 6 tháng đầu năm 2021, toàn lực lượng Quản lý thị trường tỉnh Thái Nguyên đã tiến hành kiểm tra 565 vụ, xử lý 514 vụ vi phạm. Thu nộp ngân sách nhà nước trên 3,3 tỷ đồng. Trị giá hàng hóa vi phạm ước tính trên 4,3 tỷ đồng. Riêng Đội Quản lý thị trường số 2 đã kiểm tra, xử lý 151 vụ; thu nộp ngân sách trên 1,5 tỷ đồng.
Các hành vi vi phạm tập trung chủ yếu vào nhóm kinh doanh hàng hóa nhập lậu, hàng giả, an toàn vệ sinh thực phẩm, vi phạm về giá, vi phạm về nhãn hàng hóa. Các mặt hàng vi phạm chủ yếu là thực phẩm, mỹ phẩm, quần áo, thuốc lá, đồ gia dụng, tập trung chủ yếu tại các địa bàn đông dân cư, nhu cầu tiêu dùng cao như thành phố Thái Nguyên, các chợ trung tâm, tuyến đường chính tại các huyện, thành…
“Tình hình thị trường đang diễn biến phức tạp chính là thời điểm, cơ hội để hoạt động kinh doanh trên các nền tảng số phát triển sôi động nhưng cũng tiềm ẩn nhiều yếu tố vi phạm. Chính vì vậy tổ công tác về thương mại điện tử cần tăng tốc thực hiện nhiệm vụ” - ông Tạ Đình Dũng, Phó Cục trưởng phụ trách Cục Quản lý thị trường tỉnh Thái Nguyên cho hay.
Dự báo thị trường 6 tháng cuối năm 2022 sẽ diễn ra sôi động, theo đó các hoạt động vận chuyển, buôn bán hàng giả, hàng cấm, hàng nhập lậu, hàng kém chất lượng, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ và gian lận thương mại có nhiều khả năng sẽ gia tăng, ảnh hương đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và đời sống của nhân dân.
Một trong những nhiệm vụ quan trọng được Ban Lãnh đạo Cục Quản lý thị trường tỉnh Thái Nguyên chỉ đạo thực hiện là tăng cường triển khai công tác quản lý, kiểm tra, kiểm soát, bình ổn giá cả hàng hóa, dịch vụ theo chỉ đạo của Chính phủ, các Bộ ngành Trung ương, Tổng cục Quản lý thị trường và UBND tỉnh. Trong đó, lực lượng Quản lý thị trường tỉnh Thái Nguyên chú trọng kiểm tra đối với các mặt hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm, xăng dầu… nhằm phát hiện và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với các hành vi đầu cơ, găm hàng, lợi dụng tình hình khó khăn tung tin thất thiệt, tăng giá quá mức gây bất ổn thị trường.