Đổi mới tư duy xây dựng pháp luật trong kỷ nguyên mới

Dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) là giải pháp toàn diện thực hiện đổi mới tư duy xây dựng pháp luật trong kỷ nguyên mới.
Đổi mới xây dựng pháp luật, dứt khoát từ bỏ tư duy ‘không quản được thì cấm' Bộ Công Thương: Chuyển đổi tư duy xây dựng và thi hành pháp luật 7 đột phá trong quy trình xây dựng pháp luật

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh nhấn mạnh trong cuộc trao đổi với phóng viên Báo Công Thương.

- Xin Thứ trưởng cho biết chủ trương, quan điểm về việc xây dựng dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) và quá trình thực hiện của Bộ Tư pháp?

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh: Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) là một dự án luật đặc biệt quan trọng vì nó tác động đến việc xây dựng, hoàn thiện cả hệ thống pháp luật, là “luật làm luật”, giải pháp toàn diện thực hiện đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, nhằm thực hiện hiệu quả một trong ba đột phá chiến lược theo tinh thần Đại hội XIII của Đảng.

Đổi mới tư duy xây dựng pháp luật trong kỷ nguyên mới
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV và kết luận của Tổng Bí thư tại buổi làm việc với Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp, chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ về việc đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, đẩy mạnh xây dựng, hoàn thiện thể chế, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong “kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc”, trong đó đề ra nhiệm vụ cần khẩn trương sửa đổi Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Ngày 3/1/2025, Bộ Chính trị đã cho ý kiến đối với Đề án đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật bảo đảm chuyên nghiệp, khoa học, kịp thời, khả thi, hiệu quả do Đảng đoàn Quốc hội trình. Ngày 6/1/2025, Văn phòng Trung ương Đảng có Công văn số 12918-CV/VPTW về việc đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật bảo đảm chuyên nghiệp, khoa học, kịp thời, khả thi, hiệu quả và ngày 20/1/2025, Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 119-KL/TW về định hướng đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật, trong đó nêu rõ 7 nội dung cần được thể chế hóa trong quá trình xây dựng Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi).

Cụ thể, một là, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng trong công tác xây dựng pháp luật; xác định rõ việc lãnh đạo công tác xây dựng thể chế, hoàn thiện pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên của các cấp ủy, tổ chức đảng; thực hiện nghiêm túc Quy định số 178-QĐ/TW ngày 27/6/2024 của Bộ Chính trị.

Hai là, đổi mới mạnh mẽ tư duy xây dựng pháp luật.

Ba là, tiếp tục đơn giản hóa hệ thống pháp luật, phân định rõ thẩm quyền lập pháp và lập quy.

Bốn là, đổi mới mạnh mẽ việc xây dựng Chương trình lập pháp của Quốc hội theo hướng vừa có chiến lược, định hướng dài hạn, vừa có chương trình hằng năm linh hoạt, bám sát thực tiễn cuộc sống.

Năm là, tiếp tục đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật bảo đảm dân chủ, chuyên nghiệp, khoa học, kịp thời, khả thi, hiệu quả, minh bạch, dễ tiếp cận, dễ áp dụng trên thực tế, tiết kiệm thời gian, chi phí, đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng xây dựng pháp luật, kịp thời đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Sáu là, tiếp tục phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và Nhân dân trong việc chủ động, tích cực tham gia xây dựng pháp luật; hoàn thiện cơ chế phản biện xã hội, giải trình và tiếp thu ý kiến đối với dự thảo văn bản quy phạm pháp luật.

Bảy là, phát triển nguồn nhân lực làm công tác xây dựng pháp luật có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, thành thạo chuyên môn.

Về quá trình thực hiện, Bộ Tư pháp đã tập trung tối đa mọi nguồn lực để nghiên cứu, xây dựng hồ sơ dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi). Mặc dù, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép soạn thảo theo trình tự, thủ tục rút gọn, tuy nhiên, để bảo đảm chất lượng của dự án Luật, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tư pháp chủ động thực hiện đầy đủ các bước theo quy định của Luật hiện hành.

Hiện nay, dự thảo Luật được bố cục gồm 8 chương, 72 điều (giảm 09 chương, 101 điều so với Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015), trong đó có sự đổi mới rất căn bản, có những nội dung mang tính chất “đột phá” trong quy trình làm luật, Luật gọn hơn nhưng chất lượng phải tốt hơn, đây là yêu cầu xuyên suốt quá trình xây dựng dự thảo này.

- Thưa Thứ trưởng, thực tiễn hiện nay cho thấy, việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật có “độ trễ” nhất định so với sự phát triển của thực tiễn, điều này dẫn đến tình trạng nhiều vấn đề mới phát sinh trong thực tiễn nhưng chưa có pháp luật điều chỉnh, vấn đề này được khắc phục như thế nào trong dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi)?

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh: Để khắc phục vấn đề “độ trễ” của việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật với yêu cầu, đòi hỏi của thực tiễn, dự thảo Luật đã đưa ra 2 nhóm giải pháp.

Thứ nhất, đổi mới căn bản quy trình lập chương trình xây dựng pháp luật để bảo đảm sự linh hoạt, kịp thời phản ứng chính sách. Cụ thể, tách quy trình xây dựng chính sách ra khỏi chương trình lập pháp hàng năm để giao cho Chính phủ hoặc cơ quan trình chịu trách nhiệm nghiên cứu, thông qua chính sách làm cơ sở cho việc quy phạm hóa văn bản Luật trước khi trình Quốc hội và Quốc hội giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định chương trình lập pháp hằng năm theo nguyên tắc chỉ đưa vào chương trình những dự án được Chính phủ hoặc cơ quan trình xây dựng bảo đảm chất lượng.

Đổi mới tư duy xây dựng pháp luật trong kỷ nguyên mới
Sửa đổi Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật đáp ứng kịp thời đòi hỏi của thực tiễn - Ảnh minh họa

Thứ hai, về quy trình thông qua văn bản luật, dự thảo Luật quy định quy trình thông qua các đạo luật trong 1 kỳ họp. Đồng thời, quy định rõ, đơn giản hóa quy trình, thủ tục rút gọn và bổ sung quy trình thông qua văn bản trong trường hợp đặc biệt đối với các dự án, dự thảo văn bản xử lý các tình huống khẩn cấp và quan trọng quốc gia sau khi có ý kiến của Bộ Chính trị để kịp thời giải quyết các vấn đề phát sinh liên quan đến lợi ích quốc gia, dân tộc.

- Nhiều ý kiến quan tâm đến nội dung “Cơ quan trình dự án luật chịu trách nhiệm đến cùng đối với dự án luật do mình trình” tại dự thảo Luật, Thứ trưởng có thể nói rõ hơn về quy định này?

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh: Thể chế hóa chủ trương đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, Dự thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) quy định cơ quan trình chịu trách nhiệm chủ trì, phối hợp với cơ quan thẩm tra và các cơ quan có liên quan trong việc nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội để chỉnh lý dự thảo luật.

Quy định này nhằm phân định rõ vai trò, nhiệm vụ cũng như tăng cường cơ chế phối hợp giữa của cơ quan trình, cơ quan thẩm tra và Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong quá trình trình, thẩm tra, cho ý kiến, chỉnh lý, hoàn thiện dự án luật.

Cụ thể, cơ quan trình chịu trách nhiệm chủ trì, phối hợp với cơ quan thẩm tra nghiên cứu, tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo luật theo ý kiến của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cơ quan soạn thảo văn bản là phải chịu trách nhiệm về chất lượng văn bản quy phạm pháp luật;

Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội là cơ quan thẩm tra (thẩm tra dự án luật khi được trình sang Quốc hội và cho ý kiến đối với báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo của cơ quan trình); Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự án luật trước khi trình ra Quốc hội và cho ý kiến đối với Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo. Đối với những vấn đề quan trọng, vấn đề lớn còn có ý kiến khác nhau thì Quốc hội tiến hành biểu quyết theo đề nghị của cơ quan trình hoặc đề nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để làm cơ sở cho việc chỉnh lý.

Quy định tại dự thảo Luật nhằm bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ thông qua việc xác định trách nhiệm xuyên suốt quá trình xây dựng dự án luật của cơ quan soạn thảo từ khâu nghiên cứu chính sách đến đề xuất, soạn thảo, trình và chỉnh lý dự thảo; đồng thời, bảo đảm sự gắn kết với khâu tổ chức thực hiện văn bản sau khi được Quốc hội thông qua. Tôi cho rằng đây là vấn đề hết sức mới và cũng là giải pháp căn bản, quan trọng để nâng cao chất lượng thể chế trong thời gian tới.

Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!

Một trong 4 dự án Luật quan trọng được Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khoá XV ngày 12/2/2025 thảo luận là dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật - một dự án Luật được đánh giá là đặc biệt quan trọng, ảnh hưởng đến việc xây dựng, hoàn thiện cả hệ thống pháp luật.
Quỳnh Nga
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Quốc hội

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Bài 1: Thời cơ đã điểm, bộ máy phải tinh gọn

Bài 1: Thời cơ đã điểm, bộ máy phải tinh gọn

Cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy đã được triển khai quyết liệt trong những tháng qua, với kỳ vọng mang tới cơ hội to lớn cho phát triển đất nước.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên làm việc với tỉnh Bắc Giang về giải pháp thúc đẩy phát triển

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên làm việc với tỉnh Bắc Giang về giải pháp thúc đẩy phát triển

Sáng ngày 27/3, Đoàn công tác Chính phủ do Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên làm trưởng đoàn đã có buổi làm việc với tỉnh Bắc Giang về tháo gỡ thúc đẩy phát triển
Lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ có nhiều cơ hội để ‘đi tắt, đón đầu’

Lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ có nhiều cơ hội để ‘đi tắt, đón đầu’

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ có nhiều cơ hội để đi tắt, đón đầu, phát triển đột phá khi có những quyết sách lớn.
Singapore là đối tác đầu tư lớn thứ hai tại Việt Nam

Singapore là đối tác đầu tư lớn thứ hai tại Việt Nam

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, Singapore hiện là đối tác đầu tư lớn thứ hai tại Việt Nam với tổng vốn đầu tư lũy kế vượt 80 tỷ USD.
Tổng Bí thư: Nâng cấp khu công nghiệp VSIP theo hướng xanh, thông minh hơn

Tổng Bí thư: Nâng cấp khu công nghiệp VSIP theo hướng xanh, thông minh hơn

Chiều 26/3, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm đã tiếp Thủ tướng Cộng hòa Singapore Lawrence Wong trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Việt Nam.

Tin cùng chuyên mục

Thủ tướng yêu cầu giảm 80% chi phí đào tạo trực tuyến

Thủ tướng yêu cầu giảm 80% chi phí đào tạo trực tuyến

Thủ tướng yêu cầu giảm 80% chi phí đào tạo trực tuyến, thúc đẩy 'bình dân học vụ số', tăng cường hợp tác công tư, sử dụng VNeID định danh người học.
Xây dựng giải pháp chiến lược để tăng trưởng kinh tế 2 con số

Xây dựng giải pháp chiến lược để tăng trưởng kinh tế 2 con số

Đây là nhiệm vụ của Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án “Các giải pháp chiến lược thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hai con số trong kỷ nguyên mới...".
Chủ tịch tỉnh được chỉ định lãnh đạo xã sau sáp nhập

Chủ tịch tỉnh được chỉ định lãnh đạo xã sau sáp nhập

Bộ Nội vụ đề xuất chủ tịch UBND cấp tỉnh chỉ định chủ tịch, phó chủ tịch và các ủy viên UBND xã, phường sau sáp nhập.
Đề nghị thuế suất 10% cho toàn bộ cơ quan báo chí

Đề nghị thuế suất 10% cho toàn bộ cơ quan báo chí

Đại biểu Quốc hội tiếp tục đề nghị cần sửa đổi chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp, áp dụng chung thuế suất 10% cho toàn bộ cơ quan báo chí.
Singapore sẵn sàng cùng Việt Nam hợp tác phát triển năng lượng

Singapore sẵn sàng cùng Việt Nam hợp tác phát triển năng lượng

Thủ tướng Lawrence Wong khẳng định, Singapore sẵn sàng tăng cường hợp tác với Việt Nam trong các lĩnh vực hai bên có tiềm năng, nhu cầu như năng lượng tái tạo…
Chủ tịch nước: Bố trí cán bộ quân sự cấp xã phù hợp mô hình mới

Chủ tịch nước: Bố trí cán bộ quân sự cấp xã phù hợp mô hình mới

Chủ tịch nước khẳng định vai trò quan trọng của dân quân tự vệ, đề nghị tiếp tục nâng cao chất lượng, sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới.
Đánh thuế cao với vàng mã, liệu có hạn chế sử dụng?

Đánh thuế cao với vàng mã, liệu có hạn chế sử dụng?

Thảo luận về dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), đại biểu Quốc hội băn khoăn về việc có nên đánh thuế cao với mặt hàng vàng mã?
Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân: Lọc hóa dầu Bình Sơn phải đa dạng sản phẩm, đầu tư công nghệ

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân: Lọc hóa dầu Bình Sơn phải đa dạng sản phẩm, đầu tư công nghệ

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân đề nghị Công ty CP Lọc hóa dầu Bình Sơn tiếp tục phát huy kết quả đã đạt được; đa dạng sản phẩm và đầu tư đổi mới công nghệ.
Chính quyền địa phương 2 cấp: Người dân hưởng lợi

Chính quyền địa phương 2 cấp: Người dân hưởng lợi

Việc sắp xếp lại chính quyền địa phương từ 3 cấp xuống 2 cấp và tinh gọn bộ máy quản lý hành chính sẽ mang lại nhiều lợi ích cho người dân cả nước.
Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn dự hội thảo phát triển công nghiệp hỗ trợ ngành cơ khí

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn dự hội thảo phát triển công nghiệp hỗ trợ ngành cơ khí

Chiều 26/3, tại Quảng Ninh, Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn tham dự hội thảo phát triển công nghiệp hỗ trợ gắn với sản xuất ô tô, hệ thống đường sắt...
Việt Nam - Singapore: Nhất trí các biện pháp  quyết đoán, kịp thời thực hiện

Việt Nam - Singapore: Nhất trí các biện pháp quyết đoán, kịp thời thực hiện '6 hơn'

Ngay sau lễ đón chính thức, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Singapore đã tiến hành hội đàm, chứng kiến lễ ký các văn kiện hợp tác giữa hai nước.
Ngành đường sắt: Chất lượng nhân lực phải ngang tầm thế giới

Ngành đường sắt: Chất lượng nhân lực phải ngang tầm thế giới

Để đảm bảo có đủ nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành đường sắt trong tương lai, cần có chiến lược đào tạo dài hạn.
Thông tin mới về ưu đãi thuế cho lĩnh vực báo chí

Thông tin mới về ưu đãi thuế cho lĩnh vực báo chí

Nhiều ý kiến đề nghị có ưu đãi đối với lĩnh vực văn hóa và báo chí (áp dụng một mức thuế suất 10% hoặc kể cả 5% hoặc 0%).
Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân làm việc với Lọc hóa dầu Bình Sơn

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân làm việc với Lọc hóa dầu Bình Sơn

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân làm việc với Công ty CP Lọc hóa dầu Bình Sơn về đảm bảo cung ứng xăng dầu phục vụ phát triển kinh tế.
Ảnh: Thủ tướng Phạm Minh Chính hội đàm với Thủ tướng Singapore

Ảnh: Thủ tướng Phạm Minh Chính hội đàm với Thủ tướng Singapore

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Lễ đón Thủ tướng Singapore và Phu nhân thăm chính thức Việt Nam. Sau lễ đón, hai Thủ tướng có buổi hội đàm.
Đề nghị xăng, điều hòa không chịu thuế tiêu thụ đặc biệt

Đề nghị xăng, điều hòa không chịu thuế tiêu thụ đặc biệt

Có ý kiến đề nghị bổ sung đối tượng không chịu thuế tiêu thụ đặc biệt là xăng và điều hòa nhiệt độ vì đây là những hàng hóa thiết yếu.
Chính thức khởi công Khu công nghiệp VSIP Thái Bình

Chính thức khởi công Khu công nghiệp VSIP Thái Bình

Ngày 26/3, Văn phòng Chính phủ và UBND tỉnh Thái Bình đã tổ chức Lễ khởi công dự án Khu công nghiệp VSIP Thái Bình với tổng vốn đầu tư gần 212 triệu USD.
Thành phố Huế đưa du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn

Thành phố Huế đưa du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn

Tối ngày 25/3, tại sân khấu bên bờ sông Hương, thành phố Huế, chương trình khai mạc Năm Du lịch quốc gia - Huế 2025 chính thức diễn ra.
Bộ Nội vụ đề xuất đặt tên xã mới ra sao?

Bộ Nội vụ đề xuất đặt tên xã mới ra sao?

Bộ Nội vụ khuyến khích đặt tên xã mới theo tên của huyện trước sắp xếp, có gắn số thứ tự để thuận lợi cho việc số hóa, cập nhật dữ liệu thông tin.
Bộ Quốc phòng tổ chức bàn giao 2 đơn vị về Cục Tài chính

Bộ Quốc phòng tổ chức bàn giao 2 đơn vị về Cục Tài chính

Chiều 25/3, tại Hà Nội, Bộ Quốc phòng tổ chức hội nghị bàn giao Cục Kế hoạch và Đầu tư, Cục Kinh tế về Cục Tài chính.
Mobile VerionPhiên bản di động