Đổi mới tư duy xây dựng pháp luật trong kỷ nguyên mới

Dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) là giải pháp toàn diện thực hiện đổi mới tư duy xây dựng pháp luật trong kỷ nguyên mới.
Đổi mới xây dựng pháp luật, dứt khoát từ bỏ tư duy ‘không quản được thì cấm' Bộ Công Thương: Chuyển đổi tư duy xây dựng và thi hành pháp luật 7 đột phá trong quy trình xây dựng pháp luật

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh nhấn mạnh trong cuộc trao đổi với phóng viên Báo Công Thương.

- Xin Thứ trưởng cho biết chủ trương, quan điểm về việc xây dựng dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) và quá trình thực hiện của Bộ Tư pháp?

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh: Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) là một dự án luật đặc biệt quan trọng vì nó tác động đến việc xây dựng, hoàn thiện cả hệ thống pháp luật, là “luật làm luật”, giải pháp toàn diện thực hiện đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, nhằm thực hiện hiệu quả một trong ba đột phá chiến lược theo tinh thần Đại hội XIII của Đảng.

Đổi mới tư duy xây dựng pháp luật trong kỷ nguyên mới
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV và kết luận của Tổng Bí thư tại buổi làm việc với Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp, chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ về việc đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, đẩy mạnh xây dựng, hoàn thiện thể chế, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong “kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc”, trong đó đề ra nhiệm vụ cần khẩn trương sửa đổi Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Ngày 3/1/2025, Bộ Chính trị đã cho ý kiến đối với Đề án đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật bảo đảm chuyên nghiệp, khoa học, kịp thời, khả thi, hiệu quả do Đảng đoàn Quốc hội trình. Ngày 6/1/2025, Văn phòng Trung ương Đảng có Công văn số 12918-CV/VPTW về việc đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật bảo đảm chuyên nghiệp, khoa học, kịp thời, khả thi, hiệu quả và ngày 20/1/2025, Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 119-KL/TW về định hướng đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật, trong đó nêu rõ 7 nội dung cần được thể chế hóa trong quá trình xây dựng Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi).

Cụ thể, một là, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng trong công tác xây dựng pháp luật; xác định rõ việc lãnh đạo công tác xây dựng thể chế, hoàn thiện pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên của các cấp ủy, tổ chức đảng; thực hiện nghiêm túc Quy định số 178-QĐ/TW ngày 27/6/2024 của Bộ Chính trị.

Hai là, đổi mới mạnh mẽ tư duy xây dựng pháp luật.

Ba là, tiếp tục đơn giản hóa hệ thống pháp luật, phân định rõ thẩm quyền lập pháp và lập quy.

Bốn là, đổi mới mạnh mẽ việc xây dựng Chương trình lập pháp của Quốc hội theo hướng vừa có chiến lược, định hướng dài hạn, vừa có chương trình hằng năm linh hoạt, bám sát thực tiễn cuộc sống.

Năm là, tiếp tục đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật bảo đảm dân chủ, chuyên nghiệp, khoa học, kịp thời, khả thi, hiệu quả, minh bạch, dễ tiếp cận, dễ áp dụng trên thực tế, tiết kiệm thời gian, chi phí, đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng xây dựng pháp luật, kịp thời đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Sáu là, tiếp tục phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và Nhân dân trong việc chủ động, tích cực tham gia xây dựng pháp luật; hoàn thiện cơ chế phản biện xã hội, giải trình và tiếp thu ý kiến đối với dự thảo văn bản quy phạm pháp luật.

Bảy là, phát triển nguồn nhân lực làm công tác xây dựng pháp luật có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, thành thạo chuyên môn.

Về quá trình thực hiện, Bộ Tư pháp đã tập trung tối đa mọi nguồn lực để nghiên cứu, xây dựng hồ sơ dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi). Mặc dù, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép soạn thảo theo trình tự, thủ tục rút gọn, tuy nhiên, để bảo đảm chất lượng của dự án Luật, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tư pháp chủ động thực hiện đầy đủ các bước theo quy định của Luật hiện hành.

Hiện nay, dự thảo Luật được bố cục gồm 8 chương, 72 điều (giảm 09 chương, 101 điều so với Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015), trong đó có sự đổi mới rất căn bản, có những nội dung mang tính chất “đột phá” trong quy trình làm luật, Luật gọn hơn nhưng chất lượng phải tốt hơn, đây là yêu cầu xuyên suốt quá trình xây dựng dự thảo này.

- Thưa Thứ trưởng, thực tiễn hiện nay cho thấy, việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật có “độ trễ” nhất định so với sự phát triển của thực tiễn, điều này dẫn đến tình trạng nhiều vấn đề mới phát sinh trong thực tiễn nhưng chưa có pháp luật điều chỉnh, vấn đề này được khắc phục như thế nào trong dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi)?

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh: Để khắc phục vấn đề “độ trễ” của việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật với yêu cầu, đòi hỏi của thực tiễn, dự thảo Luật đã đưa ra 2 nhóm giải pháp.

Thứ nhất, đổi mới căn bản quy trình lập chương trình xây dựng pháp luật để bảo đảm sự linh hoạt, kịp thời phản ứng chính sách. Cụ thể, tách quy trình xây dựng chính sách ra khỏi chương trình lập pháp hàng năm để giao cho Chính phủ hoặc cơ quan trình chịu trách nhiệm nghiên cứu, thông qua chính sách làm cơ sở cho việc quy phạm hóa văn bản Luật trước khi trình Quốc hội và Quốc hội giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định chương trình lập pháp hằng năm theo nguyên tắc chỉ đưa vào chương trình những dự án được Chính phủ hoặc cơ quan trình xây dựng bảo đảm chất lượng.

Đổi mới tư duy xây dựng pháp luật trong kỷ nguyên mới
Sửa đổi Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật đáp ứng kịp thời đòi hỏi của thực tiễn - Ảnh minh họa

Thứ hai, về quy trình thông qua văn bản luật, dự thảo Luật quy định quy trình thông qua các đạo luật trong 1 kỳ họp. Đồng thời, quy định rõ, đơn giản hóa quy trình, thủ tục rút gọn và bổ sung quy trình thông qua văn bản trong trường hợp đặc biệt đối với các dự án, dự thảo văn bản xử lý các tình huống khẩn cấp và quan trọng quốc gia sau khi có ý kiến của Bộ Chính trị để kịp thời giải quyết các vấn đề phát sinh liên quan đến lợi ích quốc gia, dân tộc.

- Nhiều ý kiến quan tâm đến nội dung “Cơ quan trình dự án luật chịu trách nhiệm đến cùng đối với dự án luật do mình trình” tại dự thảo Luật, Thứ trưởng có thể nói rõ hơn về quy định này?

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh: Thể chế hóa chủ trương đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, Dự thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) quy định cơ quan trình chịu trách nhiệm chủ trì, phối hợp với cơ quan thẩm tra và các cơ quan có liên quan trong việc nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội để chỉnh lý dự thảo luật.

Quy định này nhằm phân định rõ vai trò, nhiệm vụ cũng như tăng cường cơ chế phối hợp giữa của cơ quan trình, cơ quan thẩm tra và Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong quá trình trình, thẩm tra, cho ý kiến, chỉnh lý, hoàn thiện dự án luật.

Cụ thể, cơ quan trình chịu trách nhiệm chủ trì, phối hợp với cơ quan thẩm tra nghiên cứu, tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo luật theo ý kiến của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cơ quan soạn thảo văn bản là phải chịu trách nhiệm về chất lượng văn bản quy phạm pháp luật;

Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội là cơ quan thẩm tra (thẩm tra dự án luật khi được trình sang Quốc hội và cho ý kiến đối với báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo của cơ quan trình); Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự án luật trước khi trình ra Quốc hội và cho ý kiến đối với Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo. Đối với những vấn đề quan trọng, vấn đề lớn còn có ý kiến khác nhau thì Quốc hội tiến hành biểu quyết theo đề nghị của cơ quan trình hoặc đề nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để làm cơ sở cho việc chỉnh lý.

Quy định tại dự thảo Luật nhằm bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ thông qua việc xác định trách nhiệm xuyên suốt quá trình xây dựng dự án luật của cơ quan soạn thảo từ khâu nghiên cứu chính sách đến đề xuất, soạn thảo, trình và chỉnh lý dự thảo; đồng thời, bảo đảm sự gắn kết với khâu tổ chức thực hiện văn bản sau khi được Quốc hội thông qua. Tôi cho rằng đây là vấn đề hết sức mới và cũng là giải pháp căn bản, quan trọng để nâng cao chất lượng thể chế trong thời gian tới.

Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!

Một trong 4 dự án Luật quan trọng được Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khoá XV ngày 12/2/2025 thảo luận là dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật - một dự án Luật được đánh giá là đặc biệt quan trọng, ảnh hưởng đến việc xây dựng, hoàn thiện cả hệ thống pháp luật.
Quỳnh Nga
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Quốc hội

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Mốc son đưa quan hệ Việt - Trung lên tầm cao mới

Mốc son đưa quan hệ Việt - Trung lên tầm cao mới

Theo Bộ Ngoại giao, chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình thành công tốt đẹp trên mọi phương diện.
Vĩnh Phúc còn 36 xã, phường sau khi sắp xếp

Vĩnh Phúc còn 36 xã, phường sau khi sắp xếp

Vĩnh Phúc giảm còn 36 xã, phường sau sáp nhập, từng bước tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý, cải thiện chất lượng phục vụ người dân.
Lấp

Lấp 'lỗ hổng' quản lý thực phẩm sữa: Bài 1 - Còn nhiều bất cập!

Vụ 'sữa giả' gần 500 tỷ đồng bị triệt phá cho thấy công tác quản lý thực phẩm từ sữa do Bộ Y tế được giao trách nhiệm chính còn rất nhiều bất cập cần tháo gỡ.
Toàn văn phát biểu chỉ đạo của Tổng Bí thư tại Hội nghị triển khai Nghị quyết Hội nghị TW 11

Toàn văn phát biểu chỉ đạo của Tổng Bí thư tại Hội nghị triển khai Nghị quyết Hội nghị TW 11

Tổng Bí thư Tô Lâm có bài phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng
Toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị thượng đỉnh P4G

Toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị thượng đỉnh P4G

Tổng Bí thư Tô Lâm đã tham dự và có bài phát biểu tại Lễ khai mạc Hội nghị thượng đỉnh P4G lần thứ 4, diễn ra chiều 16/4 tại Hà Nội.

Tin cùng chuyên mục

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Một thế giới xanh cần các quốc gia xanh

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Một thế giới xanh cần các quốc gia xanh

Một nền kinh tế xanh cần các doanh nghiệp xanh. Một xã hội xanh cần các công dân xanh. Một thế giới xanh cần các quốc gia xanh.
Tổng Bí thư Tô Lâm dự, phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh P4G

Tổng Bí thư Tô Lâm dự, phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh P4G

Chiều 16/4, Tổng Bí thư Tô Lâm có bài phát biểu chính sách tại Hội nghị thượng đỉnh P4G năm 2025 chủ đề “Chuyển đổi xanh bền vững, lấy con người làm trung tâm”.
Thí điểm Viện kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự

Thí điểm Viện kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự

Thực hiện thí điểm Viện kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự công ích nhằm bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của các chủ thể...
Việt Nam là thành viên sáng lập, đối tác chính thức P4G

Việt Nam là thành viên sáng lập, đối tác chính thức P4G

Chiều 16/4, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Lễ đón chính thức các đoàn khách quốc tế tham dự Hội nghị Thượng đỉnh P4G Việt Nam năm 2025.
Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự triển lãm tăng trưởng xanh

Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự triển lãm tăng trưởng xanh

Chiều 16/4, tại Hà Nội, diễn ra lễ khai mạc triển lãm tăng trưởng xanh với sự tham dự của Thủ tướng Chính phủ và lãnh đạo các bộ, ngành, tổ chức quốc tế.
Đề xuất hình sự hóa tội phạm bán hàng đa cấp

Đề xuất hình sự hóa tội phạm bán hàng đa cấp

Bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia rà soát, đề xuất sửa đổi, hoàn thiện quy định Bộ Luật Hình sự về tội phạm liên quan bán hàng đa cấp.
Tổng Bí thư Tô Lâm: Phải đổi mới tư duy, nâng tầm nhìn, đất nước là quê hương

Tổng Bí thư Tô Lâm: Phải đổi mới tư duy, nâng tầm nhìn, đất nước là quê hương

Tổng Bí thư yêu cầu phải đổi mới tư duy, vượt tầm nhìn, vượt lên trên lợi ích cá nhân, vùng miền để phục vụ lợi ích quốc gia – dân tộc. Đất nước là quê hương.
Địa phương sáp nhập từ 2 tỉnh không quá 450 đại biểu

Địa phương sáp nhập từ 2 tỉnh không quá 450 đại biểu

Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị 45 về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIV, trong đó quy định địa phương sáp nhập từ 2 tỉnh, thành không quá 450 đại biểu.
Ban Chấp hành cơ quan Đảng Trung ương không quá quá 39 người

Ban Chấp hành cơ quan Đảng Trung ương không quá quá 39 người

Theo Chỉ thị số 45-CT/TW của Bộ Chính trị, số lượng thành viên Ban Chấp hành Đảng bộ các cơ quan Đảng Trung ương không quá 39 đồng chí trong nhiệm kỳ 2025-2030.
Độ tuổi cấp ủy viên nhiệm kỳ 2025-2030 có gì mới?

Độ tuổi cấp ủy viên nhiệm kỳ 2025-2030 có gì mới?

Bộ Chính trị vừa ban hành Chỉ thị 45 về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng, trong đó quy định rõ độ tuổi cấp ủy viên nhiệm kỳ 2025-2030.
Khi Tổng Bí thư nói

Khi Tổng Bí thư nói 'Đất nước là quê hương': Đừng níu kéo cái cũ mà cản bước tương lai

“Đất nước là quê hương” - lời hiệu triệu mạnh mẽ từ Tổng Bí thư Tô Lâm, cảnh tỉnh tư duy bản vị, thúc đẩy cải cách hành chính vì tương lai đất nước.
Số lượng uỷ viên ban thường vụ cấp tỉnh, thành thuộc Trung ương trong nhiệm kỳ mới

Số lượng uỷ viên ban thường vụ cấp tỉnh, thành thuộc Trung ương trong nhiệm kỳ mới

Chỉ thị số 45-CT/TW của Bộ Chính trị quy định rõ số lượng ủy viên ban thường vụ cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nhiệm kỳ 2025 - 2030.
P4G hỗ trợ 2,8 triệu USD cho doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam

P4G hỗ trợ 2,8 triệu USD cho doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam

Các cơ chế của P4G đã hỗ trợ 8 dự án của doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam với kinh phí 2,8 triệu USD vào các lĩnh vực: chuyển dịch năng lượng, giao thông xanh.
Chủ tịch Quốc hội thông tin về việc sửa đổi Hiến pháp

Chủ tịch Quốc hội thông tin về việc sửa đổi Hiến pháp

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, phạm vi sửa đổi, bổ sung Hiến pháp lần này tập trung vào hai nhóm nội dung.
Tiêu chuẩn cấp uỷ viên các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030

Tiêu chuẩn cấp uỷ viên các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030

Chỉ thị số 45-CT/TW do Bộ Chính trị ban hành đã quy định rõ về tiêu chuẩn cấp ủy viên các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030.
Thời gian cụ thể tiến hành đại hội đảng bộ các cấp

Thời gian cụ thể tiến hành đại hội đảng bộ các cấp

Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị 45 về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng, trong đó quy định rõ về thời gian tiến hành đại hội đảng bộ các cấp.
Sắp xếp tổ chức bộ máy, nhân sự Thanh tra Chính phủ

Sắp xếp tổ chức bộ máy, nhân sự Thanh tra Chính phủ

Sắp xếp tổ chức bộ máy, nhân sự của Thanh tra Chính phủ trên cơ sở kết thúc hoạt động 12 Thanh tra Bộ và 5 đơn vị cấp vụ của Thanh tra Chính phủ.
Hướng dẫn phương án nhân sự cấp uỷ sau sáp nhập

Hướng dẫn phương án nhân sự cấp uỷ sau sáp nhập

Đây là nội dung Kết luận 150-KL/TW của Bộ Chính trị hướng dẫn xây dựng phương án nhân sự cấp uỷ cấp tỉnh thuộc diện hợp nhất, sáp nhập và cấp xã thành lập mới.
Khai mạc Tuần lễ Thương hiệu Quốc gia Việt Nam 2025

Khai mạc Tuần lễ Thương hiệu Quốc gia Việt Nam 2025

Sáng 16/4, tại Hà Nội, diễn ra Lễ khai mạc Tuần lễ Thương hiệu Quốc gia Việt Nam 2025 và Diễn đàn quốc tế Thương hiệu Quốc gia Việt Nam.
Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai Nghị quyết Trung ương 11

Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai Nghị quyết Trung ương 11

Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII diễn ra sáng nay 16/4/2025.
Mobile VerionPhiên bản di động