Độc đáo Lễ hội Mường Ca Da của đồng bào dân tộc Thái ở Thanh Hóa

Lễ hội Mường Ca Da tưởng nhớ công lao của “Thượng Tướng thống lĩnh quân Khằm Ban” có công khai phá vùng đất Mường Ca Da, nét đẹp văn hoá đồng bào dân tộc Thái.
Độc đáo Lễ hội Kin Chiêng Boọc Mạy của đồng bào dân tộc Thái ở xứ Thanh Độc đáo Lễ hội đền Rồng - đền Nước ở xứ Thanh

Mường Ca Da là lễ hội nhằm tưởng nhớ, tôn vinh và tự hào về công lao của nhân vật lịch sử “Thượng Tướng thống lĩnh quân Khằm Ban” - người đã có công khai phá vùng đất Mường Ca Da. Lễ hội Mường Ca Da còn khơi dậy nét đẹp truyền thống lịch sử, văn hoá, cách mạng của đồng bào dân tộc Thái ở huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa.

Truyền thuyết về Mường Ca Da

Theo sử sách lưu truyền, Mường Ca Da được gọi là Mường Húng, mường Hường, còn in đậm dấu tích lưu truyền Quạ cứu người. Gắn với Mường Ca Da là tên tuổi Thượng tướng Thống lĩnh quân Khằm Ban: Năm 1418, tại núi rừng Lam Sơn, xã Xuân Lam, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa ngày nay, Lê Lợi phất cờ khởi nghĩa. Nghĩa quân Lam Sơn lấy miền núi Thanh Hóa làm hậu phương, hưởng ứng lời kêu gọi của Lê Lợi, các tầng lớp nhân dân Châu Quan Hóa xưa nô nức gia nhập nghĩa quân Lam Sơn. Trong đó, có Thượng tướng Thống lĩnh quân Lò Khằm Ban, từ thuở thiếu thời, ông chăm chỉ học hành, luyện tập võ nghệ binh khí.

Độc đáo Lễ hội Mường Ca Da của đồng bào dân tộc Thái ở tỉnh Thanh Hóa
Rước kiệu tại Lễ hội Mường Ca Da của đồng bào dân tộc Thái, huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa.

Khi lớn lên Thượng tướng Thống lĩnh quân Lò Khằm Ban tổ chức binh mã và theo nhà Lê đi đánh giặc, với mưu trí anh dũng, ông đã liên tiếp thắng trận đã đuổi giặc Minh ra khỏi đất nước, góp công lớn trong việc đánh đuổi giặc Minh ra khỏi bờ cõi đất nước, được vua Lê phong hàm Thượng tướng thống lĩnh quân. Ông chọn Mường Ca Da ngày nay làm nơi đóng quân và lập thái ấp.

Tướng quân Khằm Ban mất tại Mường Ca Da, nhân dân vô cùng thương tiếc, mến mộ tài đức của ông, nên đã lập Đền thờ bằng gỗ tại Pom Kéo bản Chiềng Nưa (thuộc khu Khằm, thị trấn Hồi Xuân ngày nay) để hương khói thờ phụng. Nhân dân trong động và nội tộc dòng họ Phạm xây dựng lại ngôi đền bằng gạch và dựng bia ghi danh công đức và sự nghiệp của ông.

Vì vậy, truyền thuyết hình thành Mường Ca Da luôn gắn liền với di tích lịch sử Thượng tướng thống lĩnh quân Khằm Ban tại Thị trấn Hồi Xuân, huyện Quan Hóa ngày nay. Đã nhiều năm trôi qua, những giá trị cao quý cũng như tinh thần bất khuất của các bậc anh hùng dân tộc có công dựng nước, giữ nước, khai phá đất Mường luôn được nhân dân ngưỡng mộ và kính phục.

Độc đáo Lễ hội Mường Ca Da của đồng bào dân tộc Thái ở tỉnh Thanh Hóa
Phần hội với nhiều trò diễn dân gian đặc sắc

Với đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc, từ bao đời nay, nhân dân Quan Hóa, trực tiếp là nhân dân Khu Khằm, thị trấn Hồi Xuân đã bảo quản, giữ gìn tổ chức sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng tuân theo phong tục cổ truyền, vào các ngày lễ, Tết cổ truyền, ngày mất của nhân vật lịch sử, tại đền thờ đều tổ chức dâng hương, đặc biệt là tổ chức Lễ hội 5 năm một lần vào dịp tháng 2 âm lịch với sự tham gia của hàng ngàn người dân trong và ngoài vùng.

Mường Ca Da là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia

Lễ hội Mường Ca Da có hai phần chính là phần lễ và phần hội. Phần lễ, gồm: Lễ mộc dục (lễ tắm bia, tượng, người Thái gọi là Khụn lục pục tứn); Lễ rước kiệu, dâng hương. Lễ “Tay ắm Oóc” (diễn ra cùng lúc với Lễ rước kiệu dâng hương) . Phần tế lễ “Xên Mường” - Nội dung: Lễ “Xên Mường” là lễ giải hạn cho cả Mường, các lễ thức tiếp theo để kết thúc phần tế lễ “Tặt máy” (cắt chỉ) là nghi lễ cắt dây giải hạn cho cả Mường.

Độc đáo Lễ hội Mường Ca Da của đồng bào dân tộc Thái ở tỉnh Thanh Hóa
Trò chơi dân gian của đồng bào dân tộc Thái tại Lễ hội Mường Ca Da.

Còn phần hội với các phần thi thể thao dân tộc, các trò chơi, trò diễn dân gian đặc sắc như: Kéo co, đẩy gậy, tung còn, tó mác lẹ, bắn nỏ, đi cà kheo đá bóng, gói bánh ú, khua luống, trống chiêng, hát khặp, thiếu nữ đẹp trong sắc phục dân tộc và thi trình diễn văn nghệ dân gian bằng hình thức sân khấu hóa. Lễ hội còn có các gian hàng giới thiệu các sản phẩm nông sản, tiểu thủ công nghiệp truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, giới thiệu đặc sản ẩm thực của địa phương đến du khách thập phương.

Có thể nói, Lễ hội Mường Ca Da đã khơi dậy nét đẹp truyền thống lịch sử, văn hoá, cách mạng của vùng đất và người Quan Hóa, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, yêu quê hương, niềm tự hào dân tộc trong các tầng lớp nhân dân, từ đó nâng cao tinh thần đoàn kết, phấn đấu và xây dựng huyện Quan Hóa ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Mường Ca Da còn là hoạt động nằm trong chuỗi sự kiện nhằm tuyên truyền, quảng bá về công tác phát triển du lịch của huyện Quan Hóa. Lễ hội Mường Ca cũng nhằm tôn vinh giá trị di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia của Lễ hội Mường Ca Da đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận vào ngày 20/12/2019. Đây là niềm tự hào của tỉnh Thanh Hóa nói chung, huyện vùng cao Quan Hóa nói riêng trong lĩnh vực văn hóa của đồng bào dân tộc Thái cổ. Đây cũng là cơ hội để huyện Quan Hóa thúc đẩy ngành Du lịch của địa phương từng bước phát triển.

Độc đáo Lễ hội Mường Ca Da của đồng bào dân tộc Thái ở tỉnh Thanh Hóa
Văn hóa ẩm thực với những món ăn dân tộc độc đáo gắn liền với quá trình hình thành và phát triển của Mường Ca Da

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, bà Lương Thị Hồng Nhung, Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Quan Hóa cho biết: Lễ hội Mường Ca Da sau khi được phục dựng, tổ chức 5 năm một lần vào tháng 2 âm lịch. Trong những năm qua, lễ hội Mường Ca Da đã góp phần động viên, cổ vũ đồng bào các dân tộc trong toàn huyện thi đua lao động, sản xuất, phát triển kinh tế xã hội, xây dựng cuộc sống ấm no và hạnh phúc. Mỗi dịp lễ hội diễn ra là dịp để đồng bào các dân tộc trong vùng thể hiện niềm tự hào và biết ơn công lao khai phá vùng đất Mường Ca Da của các thế hệ cha ông.

Thông qua lễ hội đã tôn tạo và phát huy các loại hình văn hóa văn nghệ, thể thao truyền thống của các dân tộc trong huyện như: Các làn điệu dân ca, dân vũ, các trò chơi trò diễn dân gian, trưng bày trao đổi các sản phẩm hàng hóa từ các làng nghề truyền thống, trang phục dân tộc, văn hóa ẩm thực với những món ăn dân tộc độc đáo gắn liền với quá trình hình thành và phát triển của Mường Ca Da, của cộng đồng các dân tộc Thái.

Hoàng Minh
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Tỉnh Thanh Hóa

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Hàng loạt clip hài gây phản cảm về dân tộc thiểu số

Hàng loạt clip hài gây phản cảm về dân tộc thiểu số

Nhiều clip hài phản cảm, cách nhìn "méo mó", thậm chí có dấu hiệu "miệt thị" đồng bào dân tộc thiểu số.
Đưa di sản hát Xoan Phú Thọ trở thành tài sản vô giá

Đưa di sản hát Xoan Phú Thọ trở thành tài sản vô giá

Hát Xoan Phú Thọ đã được UNESCO đưa ra khỏi tình trạng khẩn cấp và trở thành Di sản Văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại.
Lễ hội chùa Dâu Bắc Ninh, nghi lễ nông nghiệp tiêu biểu

Lễ hội chùa Dâu Bắc Ninh, nghi lễ nông nghiệp tiêu biểu

Lễ hội chùa Dâu Bắc Ninh không chỉ là nghi lễ nông nghiệp tiêu biểu mà còn là hoạt động văn hóa dân gian đậm bản sắc quê hương vùng Kinh Bắc.
Trường Cao đẳng Kinh tế Đối ngoại khánh thành không gian văn hóa Hồ Chí Minh

Trường Cao đẳng Kinh tế Đối ngoại khánh thành không gian văn hóa Hồ Chí Minh

Ngày 24/5/2023 Trường Cao đẳng Kinh tế Đối ngoại (Bộ Công Thương) đã long trọng tổ chức lễ khánh thành không gian văn hóa Hồ Chí Minh, tại TP. Thủ Đức
Bảo tồn làn điệu hát Soọng Cô của người Sán Dìu

Bảo tồn làn điệu hát Soọng Cô của người Sán Dìu

Hát Soọng Cô của người Sán Dìu Vĩnh Phúc là loại hình trình diễn dân gian đặc sắc, được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể.

Tin cùng chuyên mục

Một số điều nên biết về Lễ Phật đản

Một số điều nên biết về Lễ Phật đản

Đại lễ Phật đản là cách gọi tôn kính ngày sinh của Đức Phật Thích-ca-Mâu-ni (Shakyamuni), vào ngày 15/4 Âm lịch, năm 624 trước Công nguyên.
Ngắm bộ sưu tập điêu khắc tượng Phật trên vỏ ốc mang về từ Trường Sa

Ngắm bộ sưu tập điêu khắc tượng Phật trên vỏ ốc mang về từ Trường Sa

Bộ sưu tập điêu khắc tượng Phật tại tỉnh Khánh Hòa với 70 tác phẩm độc đáo trên vỏ ốc tai tượng được mang về từ Trường Sa vừa xác lập kỷ lục Việt Nam.
Xúc động gặp lại nhân chứng lịch sử trong bức ảnh chụp cùng Chủ tịch Hồ Chí Minh

Xúc động gặp lại nhân chứng lịch sử trong bức ảnh chụp cùng Chủ tịch Hồ Chí Minh

Nhiều người dân Thủ đô đã hết sức xúc động khi được gặp một số nhân chứng trong bức ảnh chụp cùng Chủ tịch Hồ Chí Minh tại trưng bày “Bác Hồ với thủ đô Hà Nội”.
Lễ Vía Bà Chúa Xứ núi Sam được đề cử ưu tiên trình UNESCO ghi danh

Lễ Vía Bà Chúa Xứ núi Sam được đề cử ưu tiên trình UNESCO ghi danh

Lễ Vía Bà Chúa Xứ núi Sam được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề cử ưu tiên trình UNESCO ghi danh cho đợt xét duyệt năm 2024.
Nhớ về Bác qua Bộ tem “Nhà sàn bác Hồ trong khu Phủ Chủ tịch”

Nhớ về Bác qua Bộ tem “Nhà sàn bác Hồ trong khu Phủ Chủ tịch”

Bộ tem bưu chính “Nhà sàn Bác Hồ trong khu Phủ Chủ tịch” đã được phát hành ngày 17/5/2023, nhân dịp kỷ niệm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5).
Hà Nội: Triển lãm “Sưu tập chữ ký và bút tích của Chủ tịch Hồ Chí Minh giai đoạn 1945 – 1969”

Hà Nội: Triển lãm “Sưu tập chữ ký và bút tích của Chủ tịch Hồ Chí Minh giai đoạn 1945 – 1969”

Triển lãm “Sưu tập chữ ký và bút tích của Chủ tịch Hồ Chí Minh giai đoạn 1945 – 1969” gồm hơn 200 lệnh, sắc lệnh lưu trữ đã khai mạc sáng nay (17/5).
Ngày 18/5: Trưng bày chuyên đề “Bác Hồ với Thủ đô Hà Nội”

Ngày 18/5: Trưng bày chuyên đề “Bác Hồ với Thủ đô Hà Nội”

Ngày 18/5/2023, tại Bảo tàng Hà Nội sẽ tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề “Bác Hồ với Thủ đô Hà Nội” và Không gian nghệ thuật “Sen thư pháp”.
Rực rỡ sắc màu trong lễ hội carnival đường phố Nghệ An

Rực rỡ sắc màu trong lễ hội carnival đường phố Nghệ An

Lễ hội carnival đường phố nhằm giới thiệu, quảng bá và tôn vinh di sản văn hóa các dân tộc tỉnh Nghệ An đến với bạn bè, du khách trong và ngoài nước.
Phê duyệt Chương trình tổng thể về phát triển văn hóa Việt Nam giai đoạn 2023 – 2025

Phê duyệt Chương trình tổng thể về phát triển văn hóa Việt Nam giai đoạn 2023 – 2025

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa ký Quyết định 515/QĐ-TTg ngày 15/5/2023 phê duyệt Chương trình tổng thể về phát triển văn hóa Việt Nam giai đoạn 2023 – 2025.
Khai mạc Tuần Văn hóa - Du lịch Hà Nam năm 2023

Khai mạc Tuần Văn hóa - Du lịch Hà Nam năm 2023

Vào tối nay (14/5), tại Khu du lịch Tam Chúc sẽ khai mạc Tuần Văn hóa - Du lịch Hà Nam năm 2023. Chương trình được phát sóng trực tiếp trên VTV.
Khám phá không gian văn hóa đa sắc tại "Ngôi làng châu Âu" giữa lòng Hà Nội

Khám phá không gian văn hóa đa sắc tại "Ngôi làng châu Âu" giữa lòng Hà Nội

Sau 5 năm, không gian văn hoá "Ngôi làng châu Âu" 2023 là nơi hội tụ của 16 quốc gia thành viên Liên minh châu Âu EU và quốc gia khách mời đặc biệt Ukraine.
Chương trình nghệ thuật "Người mẹ Làng Sen" - Lời tri ân sâu sắc thân mẫu Chủ tịch Hồ Chí Minh

Chương trình nghệ thuật "Người mẹ Làng Sen" - Lời tri ân sâu sắc thân mẫu Chủ tịch Hồ Chí Minh

Đêm nghệ thuật “Người mẹ Làng Sen" mang đến những câu chuyện dung dị về bà Hoàng Thị Loan để ấn tượng sâu sắc và xúc động cho khán giả.
Bộ Công Thương ra mắt bộ sách lịch sử ngành hơn 2.500 trang

Bộ Công Thương ra mắt bộ sách lịch sử ngành hơn 2.500 trang

Ngày 12/5, Bộ Công Thương ra mắt bộ sách Lịch sử ngành Công Thương Việt Nam 1945 - 2010 và Biên niên sử Công Thương Việt Nam 2011 – 2020.
Các sự kiện đặc sắc ở Lễ hội Làng Sen quê Bác năm 2023

Các sự kiện đặc sắc ở Lễ hội Làng Sen quê Bác năm 2023

Nhiều hoạt động mới, đặc sắc được tổ chức tại Lễ hội Làng Sen năm nay, gắn liền với kỷ niệm 133 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Người dân nô nức về dự lễ hội Tháp Bà Ponagar

Người dân nô nức về dự lễ hội Tháp Bà Ponagar

Đông đảo người dân và du khách thập phương đã cùng hành hương về Lễ hội Tháp Bà Ponagar, nhằm tưởng nhớ công ơn của Thiên Y Ana Thánh Mẫu.
Tỉnh Quảng Ninh: Sắp diễn ra Ngày hội "kiêng gió" của người Dao Bình Liêu

Tỉnh Quảng Ninh: Sắp diễn ra Ngày hội "kiêng gió" của người Dao Bình Liêu

Ngày hội Kiêng gió diễn ra từ ngày 20 - 22/5 (tức ngày 2 - 4/4 âm lịch), tại xã Đồng Văn, huyện Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh.
Lá thư thời chiến – những trang viết tiếp lửa truyền thống cho thế hệ trẻ

Lá thư thời chiến – những trang viết tiếp lửa truyền thống cho thế hệ trẻ

Lá thư thời chiến là những kỷ vật lịch sử, minh chứng về lý tưởng sống cao đẹp, hy sinh và cống hiến cho độc lập của dân tộc của các thế hệ cha anh.
Sống động tình đất, tình người phương Nam  qua triển lãm 105 bức tranh màu nước

Sống động tình đất, tình người phương Nam qua triển lãm 105 bức tranh màu nước

Triển lãm 105 bức tranh màu nước Phương Nam của 20 tác giả đến từ CLB Màu nước Sài Gòn đang được giới thiệu rộng rãi tới công chúng Hà Nội.
Phát huy nguồn lực tôn giáo trong phát triển kinh tế tại Nam bộ

Phát huy nguồn lực tôn giáo trong phát triển kinh tế tại Nam bộ

Các tín đồ tôn giáo tại Nam bộ chiếm tỷ lệ lớn trên quy mô dân số, đây là nguồn lực quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
TP. Hải Phòng: Sẽ có Festival Âm nhạc đường phố vào tối thứ 7 hàng tuần trong tháng 5/2023

TP. Hải Phòng: Sẽ có Festival Âm nhạc đường phố vào tối thứ 7 hàng tuần trong tháng 5/2023

Vào tối thứ 7 các tuần trong tháng 5/2023, Sở Văn hóa và Thể thao TP Hải Phòng chỉ đạo Trung tâm Văn hóa thành phố thành phố tổ chức Festival Âm nhạc đường phố.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động