Doanh nghiệp xuất khẩu lao động: Thêm cơ hội để “xốc” lại chất lượng nhân lực

Người lao động tiếp tục chờ

Để hoàn thiện thủ tục đi xuất khẩu lao động ở Nhật Bản, gia đình anh Nguyễn Ngọc Tuyến (TP. Nam Định) đã phải vay ngân hàng chính sách xã hội, cũng như người thân hơn 100 triệu đồng. Theo lịch trình, anh sẽ được xuất cảnh cuối tháng 10/2020, nhưng vì lý do dịch Covid-19 nên lịch bay đã hoãn lại và chưa biết lúc nào mới xuất cảnh. Hiện, anh Tuyến đang đi làm thêm tại một xưởng đúc trên địa bàn tỉnh Nam Định, để có thêm thu nhập cũng như nâng cao tay nghề đúc – nghề anh đăng ký sang làm tại nước bạn.

Chất lượng nguồn nhân lực nâng cao sẽ có thêm nhiều cơ hội việc làm thu nhập tốt

Cũng như anh Tuyến, nhiều thanh niên sau khi học xong THPT, thi không đỗ đại học, mong muốn có cuộc sống khá hơn nên gia đình vay mượn cho đi lao động có thời hạn ở nước ngoài. Tuy nhiên, do dịch bệnh nên có người đã phải chờ hàng năm nay chưa xuất cảnh được. Tiền lãi ngân hàng thì vẫn phải trả, khiến nhiều gia đình gặp khó khăn hơn.

Số liệu thống kê của nhiều địa phương 6 tháng đầu năm 2021 cho thấy, công tác xuất khẩu lao động bị ảnh hưởng nặng nề. Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ vào sự phát triển kinh tế - xã hội ở các địa phương, thu nhập của nhiều hộ gia đình.

Điển hình tại Ninh Bình, từ năm 2020 khi dịch Covid-19 xuất hiện và diễn biến phức tạp khiến công tác xuất khẩu lao động ở địa phương chững lại. Theo Sở LĐ-TB&XH tỉnh, 6 tháng đầu năm 2021, toàn tỉnh chỉ có 408 lao động đi xuất khẩu, đạt 29,1%.

Ông Nguyễn Hữu Tuyến - Phó giám đốc Sở LĐ-TB&XH tỉnh Ninh Bình - cho biết: Trong giai đoạn 2015-2020, toàn tỉnh có 6.252 lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài. Xuất khẩu lao động giúp giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện rõ nét đời sống cho người dân.

Hầu hết công tác xuất khẩu lao động của các địa phương đều bị ảnh hưởng bởi đại dịch. Tuy nhiên, mọi người đều nhìn nhận, đây chỉ là khó khăn khách quan, tạm thời.

Cơ hội nâng cao chất lượng

Chuyên gia trong lĩnh vực xuất khẩu lao động cho biết, tình hình nguồn cung khó khăn sẽ vẫn tiếp diễn trong năm 2021. Sang năm 2022, khi việc tiêm vắc xin ngừa Covid-19 của các nước, bao gồm cả Việt Nam được tiến hành đại trà thì thị trường lao động mới có hy vọng hồi phục.

Nhìn ở góc độ tích cực, ông Nguyễn Ngọc Quỳnh - Phó chủ tịch Hiệp hội Xuất khẩu lao động - cho rằng, dù khó khăn do tình hình chung, song lại là "giai đoạn vàng" để tạo nguồn lao động, giúp người lao động (NLĐ) có sự chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi các thị trường lao động khơi thông trở lại.

Đồng tình với quan điểm của ông Quỳnh, lãnh đạo nhiều doanh nghiệp xuất khẩu lao động ngoài nước cũng chia sẻ, đây là cơ hội để “xốc” lại chất lượng nguồn nhân lực. Mặc dù số lượng cung ứng nguồn lao động đi làm việc tại nước ngoài từ năm 2014 đến năm 2019 tăng liên tục nhưng chất lượng chưa thực sự tương xứng. Lao động Việt Nam chủ yếu đi làm việc ở những thị trường truyền thống và có thu nhập thấp. Sau khi dịch bệnh được khống chế, nhu cầu sử dụng nhân lực nước ngoài của các nước phát triển trên thế giới là rất lớn. Để đáp ứng được nhu cầu về nhân lực chúng ta phải có sự chuẩn bị tốt công tác tạo nguồn từ thời điểm này.

Theo đó, các cấp, ngành liên quan và địa phương cần xây dựng kế hoạch, lộ trình để đào tạo tay nghề, kỹ năng ứng xử cho lao động có nhu cầu đi làm việc ở nước ngoài. Thường xuyên cập nhật những nhu cầu mới về việc làm của các nước để có những điều chỉnh phù hợp với ngành nghề, Doanh nghiệp xuất khẩu lao động cần đầu tư chất lượng đào tạo, đẩy mạnh tìm kiếm thêm đối tác, mở rộng và thâm nhập vào thị trường khắt khe hơn, từng bước nâng cao thu nhập cho lực lượng lao động đi làm việc ở nước ngoài…

Về phía cơ quan nhà nước, tiếp tục phối hợp với đơn vị liên quan hoàn thiện thể chế, xây dựng dự thảo trình Bộ LĐ-TB&XH để trình Chính phủ ban hành Nghị định và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật NLĐ Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (sửa đổi); tiếp tục phối hợp chặt chẽ với cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan hữu quan của các quốc gia, vùng lãnh thổ tiếp nhận lao động theo dõi sát sao tình hình NLĐ làm việc ở nước ngoài; kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ cũng như tổ chức đưa NLĐ hết hạn hợp đồng về nước theo chỉ đạo của Chính phủ...