Tin Khu Vực 
Từ xúc tiến thương mại đến kiến tạo giá trị quốc gia
Trong khuôn khổ Diễn đàn Xúc tiến Xuất khẩu Việt Nam 2025 với chủ đề “Go Global: Chinh phục thị trường quốc tế”, Bộ Công Thương phối hợp cùng các dự án của Chính phủ Thụy Sĩ tổ chức tọa đàm “Đổi mới mô hình xuất khẩu”. Sự kiện quy tụ các chuyên gia, nhà hoạch định chính sách và cộng đồng doanh nghiệp để cùng bàn về cách Việt Nam có thể bứt phá trong kỷ nguyên mới, thời đại mà thương mại toàn cầu không còn đo bằng số lượng hàng hóa, mà đo bằng giá trị sáng tạo, tiêu chuẩn xanh và năng lực công nghệ.
Quang cảnh Diễn đàn Xúc tiến Xuất khẩu Việt Nam 2025
Phát biểu tại diễn đàn, TS. Vũ Bá Phú - Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) nhấn mạnh rằng Việt Nam đang bước vào giai đoạn bản lề của nền kinh tế xuất khẩu. Sau hơn hai thập kỷ liên tục duy trì mức tăng trưởng cao, thách thức hiện nay không còn là làm sao bán được hàng, mà là làm sao để xuất khẩu có giá trị gia tăng thực chất, để “hàng Việt không chỉ có mặt, mà có tiếng nói trong chuỗi giá trị toàn cầu”. Theo ông, muốn đạt được điều đó, xúc tiến thương mại phải được nhìn nhận như một hệ sinh thái tổng thể, gắn với chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và xây dựng thương hiệu quốc gia, thay vì chỉ là chuỗi hoạt động quảng bá và hội chợ như trước.
Ông Phú cho rằng, Việt Nam đang có khát vọng lớn hơn bao giờ hết, khát vọng khẳng định vị thế mới trong chuỗi thương mại toàn cầu. Nhưng để hiện thực hóa, phải thay đổi cách làm xúc tiến thương mại từ “xuất khẩu hàng hóa” sang “xuất khẩu giá trị”. Điều này đòi hỏi cả cơ quan quản lý lẫn doanh nghiệp phải tái cấu trúc tư duy, cách vận hành và phương thức tham gia thị trường quốc tế.
Doanh nghiệp: Trung tâm của đổi mới và hội nhập
Trong bức tranh ấy, doanh nghiệp chính là trung tâm của đổi mới. Tại tọa đàm, bà Đoàn Thị Bích Ngọc - Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Canifa chia sẻ câu chuyện chuyển mình của ngành thời trang Việt. Theo bà, để chinh phục thị trường quốc tế, doanh nghiệp Việt phải biết kể câu chuyện thương hiệu của chính mình, một câu chuyện chân thật, gắn liền với lao động, sáng tạo và trách nhiệm với môi trường. “Người tiêu dùng toàn cầu giờ đây không chỉ mua sản phẩm, họ mua niềm tin và câu chuyện đằng sau nó, một quy trình sản xuất sạch, tôn trọng con người, tôn trọng thiên nhiên,” bà nói.
Canifa đang đầu tư mạnh mẽ vào chuỗi cung ứng bền vững, vật liệu tái chế và công nghệ tiết kiệm năng lượng. “Chuyển đổi xanh không còn là lựa chọn, mà là điều kiện sống còn. Chuẩn xanh chính là ‘giấy thông hành’ mới để hàng Việt đi xa hơn, bền hơn và có vị thế hơn”, bà Ngọc nhấn mạnh. Với tinh thần đó, doanh nghiệp Việt cần hiểu rằng, làm thời trang hay bất kỳ ngành nào cũng không thể chỉ dựa vào giá rẻ, mà phải dựa vào giá trị văn hóa và chuẩn mực toàn cầu.
Từ góc nhìn công nghệ, ông Nguyễn Mạnh Hà - Giám đốc Công ty cổ phần AHT Tech cho rằng thế giới đang chứng kiến cuộc tái định hình sâu sắc của chuỗi thương mại toàn cầu nhờ dữ liệu và trí tuệ nhân tạo. Ông nhận định: “Thương mại quốc tế đang dịch chuyển sang không gian số. Nếu doanh nghiệp không làm chủ dữ liệu, không ứng dụng công nghệ để hiểu thị trường và khách hàng, họ gần như đã bị loại khỏi cuộc chơi.”
Theo ông Hà, dữ liệu chính là loại “vốn mới” của thế kỷ XXI. Doanh nghiệp nào sở hữu dữ liệu và biết khai thác nó hiệu quả, doanh nghiệp đó sẽ kiểm soát thị trường. Chuyển đổi số không chỉ là xu hướng, mà là cách để doanh nghiệp Việt Nam thu hẹp khoảng cách với thế giới. “Việt Nam có lợi thế lớn là nguồn nhân lực trẻ, nhanh nhạy với công nghệ. Nếu được đầu tư đúng, đây sẽ là ‘đòn bẩy’ giúp chúng ta không chỉ tham gia mà còn dẫn dắt trong thương mại điện tử xuyên biên giới,” ông nói thêm.
Vinamilk và tư duy mới về ‘xuất khẩu dịch vụ’
Nếu Canifa và AHT Tech là hai hình mẫu của đổi mới: một trong lĩnh vực sản xuất, một trong công nghệ thì Vinamilk lại đại diện cho bản lĩnh chuyển hóa của doanh nghiệp truyền thống, ông Nguyễn Quốc Khánh - Giám đốc Điều hành Nghiên cứu & Phát triển, Vinamilk chia sẻ, trong kỷ nguyên xanh và số, doanh nghiệp Việt chỉ có thể bứt phá nếu dám đi con đường đổi mới: chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và đổi mới sáng tạo.
Gần 50 năm phát triển, Vinamilk đã vươn từ thương hiệu nội địa thành doanh nghiệp sữa duy nhất của Việt Nam có mặt trong Top 36 công ty sữa lớn nhất thế giới và Top 5 thương hiệu sữa có giá trị cao nhất toàn cầu. Hiện doanh nghiệp vận hành 16 nhà máy (trong đó có hai siêu nhà máy tại Việt Nam), hai nhà máy tại Mỹ và Campuchia, cùng 15 trang trại tại Việt Nam và Lào, quản lý đàn bò gần 140.000 con. Sản phẩm của Vinamilk đã có mặt tại 65 quốc gia, với kim ngạch xuất khẩu lũy kế hơn 3,5 tỷ USD.
Theo ông Khánh, sự phát triển bền vững ấy được dẫn dắt bởi chiến lược “Hướng đến Net Zero 2050” dựa trên bốn trụ cột: nông nghiệp bền vững, sản xuất xanh, logistics thân thiện môi trường và tiêu dùng bền vững. Ba đơn vị của Vinamilk đã được chứng nhận trung hòa carbon theo chuẩn quốc tế PAS 2060:2014, thể hiện rõ cam kết phát triển xanh một cách thực chất. “Chuyển đổi xanh không còn là lựa chọn, mà là điều kiện sống còn để doanh nghiệp Việt tồn tại và vươn lên trong chuỗi giá trị toàn cầu,” ông nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Quốc Khánh - Giám đốc Điều hành Nghiên cứu & Phát triển, Vinamilk chia sẻ tại diễn đàn
Theo ông, quá trình “xanh hóa” mang lại cơ hội lớn giúp doanh nghiệp tiếp cận thị trường có tiêu chuẩn cao như EU, Mỹ, Nhật Bản, đồng thời gia tăng sức cạnh tranh và uy tín thương hiệu. Tuy nhiên, đây cũng là hành trình đòi hỏi đầu tư dài hạn, chi phí cao và sự phối hợp đồng bộ trong toàn chuỗi cung ứng – từ nguyên liệu, sản xuất, bao bì đến phân phối. “Doanh nghiệp phải có tầm nhìn, có chiến lược và kiên định theo đuổi con đường bền vững thì mới tạo ra giá trị thực,” ông nói.
Để gia tăng giá trị sản phẩm xuất khẩu, Vinamilk tập trung vào ba hướng trọng tâm: đổi mới sản phẩm, ứng dụng công nghệ hiện đại và phát triển bền vững. Hàng loạt sản phẩm mới như sữa Green Farm, sữa bột bổ sung 6 HMO, sữa hạt cao đạm đã giúp Vinamilk chiếm lĩnh phân khúc cao cấp, đồng thời đạt nhiều giải thưởng quốc tế uy tín. Cùng với đó là hệ thống robot, cảm biến tự động, công nghệ lọc siêu vi và bao bì sinh học – tất cả đều nhằm tối ưu hóa chất lượng, giảm phát thải và nâng vị thế thương hiệu Việt.
Đánh giá về chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, ông Khánh cho rằng nhóm chính sách hội nhập kinh tế quốc tế gắn với cải cách thể chế và môi trường kinh doanh là đòn bẩy then chốt. Các FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, RCEP đã mở ra khuôn khổ pháp lý thuận lợi, trong khi cải cách hành chính, tín dụng xanh và chuyển đổi số trong quản lý giúp doanh nghiệp Việt chủ động hội nhập. “Những chính sách đó không chỉ mở cửa, mà còn truyền niềm tin để doanh nghiệp tư nhân Việt Nam tự tin bước ra toàn cầu,” ông nhấn mạnh.
Từ góc nhìn hoạch định chính sách, TS. Vũ Bá Phú cho biết Bộ Công Thương đang xây dựng Kế hoạch Xúc tiến Thương mại giai đoạn 2026 – 2030, với trọng tâm là chuyển đổi toàn diện hệ sinh thái xúc tiến thương mại quốc gia. Ông cho rằng, trong 5 năm tới, Việt Nam phải hình thành một mạng lưới xúc tiến thương mại hiện đại, chuyên nghiệp, vận hành bằng dữ liệu, công nghệ và tiêu chuẩn xanh, đồng thời kết nối với hệ thống xúc tiến toàn cầu. “Go Global không chỉ là một khẩu hiệu mà là tầm nhìn chiến lược. Mục tiêu là để doanh nghiệp Việt trở thành một phần của chuỗi giá trị quốc tế, đi cùng thế giới bằng sáng tạo và bản sắc Việt,” ông Phú nhấn mạnh.
Từ các góc nhìn khác nhau: chính sách, sản xuất, công nghệ và thương hiệu có thể thấy một điểm chung: Việt Nam đang dịch chuyển từ xuất khẩu hàng hóa sang xuất khẩu giá trị. Giá trị ấy không chỉ nằm trong từng sản phẩm, mà nằm trong tư duy làm kinh tế, một tư duy biết coi trọng con người, coi sáng tạo là sức mạnh, coi đổi mới là động lực phát triển.
Diễn đàn Xúc tiến Xuất khẩu Việt Nam 2025 không chỉ mở ra không gian đối thoại, mà còn định hình mô hình xúc tiến thế hệ mới: xanh hơn, thông minh hơn và sâu hơn. Khi doanh nghiệp Việt như Vinamilk coi “xuất khẩu giá trị” là chiến lược sống còn, cũng là lúc Việt Nam bước vào kỷ nguyên hội nhập bằng năng lực sáng tạo chứ không chỉ bằng sản lượng.
