Doanh nghiệp Việt Nam: Tận dụng hiệu quả các FTA

Tỷ lệ tận dụng ưu đãi thuế quan tăng cao

Thời gian qua, Bộ Công Thương đã ký kết nhiều FTA. Với các ưu đãi rõ rệt về giảm thuế, các FTA này được kỳ vọng sẽ giúp hàng hóa Việt Nam vươn ra thị trường thế giới.

Thống kê của Bộ Công Thương cho thấy, năm 2018, các cơ quan, tổ chức được ủy quyền đã cấp 942.371 bộ C/O ưu đãi (bao gồm theo FTA và GSP) với trị giá 50,9 tỷ USD, tăng 35% về trị giá và 25% về số lượng bộ C/O so với năm 2017. Mức tỷ lệ tận dụng ưu đãi 39% phản ánh doanh nghiệp (DN) và hàng hóa XK từ Việt Nam đang dần nâng cao tỷ lệ tận dụng ưu đãi thuế quan tại các thị trường có FTA với Việt Nam trong những năm qua.

Cắt giảm thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh trong lĩnh vực XNK, tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp

Xét theo mặt hàng XK, giày dép hiện là mặt hàng có tỷ lệ tận dụng C/O ưu đãi theo FTA đạt gần như tuyệt đối (100%) với kim ngạch XK sang các thị trường ký FTA với Việt Nam là 3,85 tỷ USD, tăng 30% so với năm 2017. Nhựa và các sản phẩm nhựa đứng thứ hai với tỷ lệ tận dụng 73,5%, có kim ngạch XK được cấp C/O ưu đãi 1,82 tỷ USD, tăng 52% so với năm 2017. Tiếp đó là sản phẩm dệt may với kim ngạch XK được cấp C/O ưu đãi đạt 7,48 tỷ USD, chiếm tỷ lệ 68,2% trong tổng kim ngạch XK nhóm mặt hàng này (gần 11 tỷ USD) sang các thị trường có FTA và tăng 33% so với kim ngạch XK được cấp C/O ưu đãi của mặt hàng này năm 2017.

Nhiều mặt hàng trong nhóm hàng nông, thủy sản có tỷ lệ tận dụng ưu đãi tương đối tốt như thủy sản (63,7%), cao su và các sản phẩm từ cao su (63,1%), hạt tiêu (59,1%) và cà phê (55,9%). Về thị trường đối tác FTA, Ấn Độ vươn lên chiếm tỷ lệ cao nhất với 72% kim ngạch sử dụng C/O mẫu AI XK. Trong khi đó, mặc dù tỷ lệ tận dụng tăng 2% so với năm 2017, thị trường Chilê bị đẩy xuống vị trí thứ hai với tỷ lệ tận dụng C/O mẫu VC ở mức 67%. Tiếp theo là thị trường Hàn Quốc với tỷ lệ sử dụng C/O ưu đãi mẫu AK/VK là 60%. Những năm gần đây, tỷ lệ tận dụng ưu đãi thuế quan từ các Hiệp định ASEAN+ hầu như không có tăng trưởng cao vì về cơ bản các đối tác đã thực hiện cắt giảm, xóa bỏ thuế quan được một thời gian.

Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đánh giá, việc tận dụng tốt ưu đãi từ các FTA là do công tác tuyên truyền, phổ biến, giảng dạy về quy tắc xuất xứ được đặc biệt chú trọng, góp phần nâng cao hiểu biết và việc áp dụng của DN để hưởng ưu đãi thuế quan, tận dụng cơ hội FTA mang lại.

Bên cạnh đó, việc các DN đầu tư nước ngoài được thành lập tại Việt Nam cho phép sử dụng chuỗi nguyên liệu nội khối FTA và áp dụng nguyên tắc cộng gộp xuất xứ đối với hàng hóa Việt Nam XK đi các thị trường FTA. Việc đàm phán bộ quy tắc xuất xứ phù hợp với trình độ sản xuất của Việt Nam đã góp phần giúp DN XK Việt Nam tích cực, chủ động sử dụng C/O để nâng cao tính cạnh tranh của hàng hóa và tận dụng được ưu đãi FTA.

Tận dụng ưu đãi từ các FTAsẽ giúp hàng hóa Việt Nam vươn ra thị trường thế giới

Thời gian qua, Bộ Công Thương đã và đang nỗ lực đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực cấp C/O, bước đầu tạo chuyển biến tích cực với hình thức cấp C/O qua mạng internet. Theo quy trình cấp C/O, thương nhân khai báo và nộp chứng từ điện tử, không phải nộp bản giấy chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa. Lượng hồ sơ C/O cần kiểm tra và lưu trữ tại các tổ chức cấp C/O ngày càng tăng. Trong năm 2018, toàn hệ thống đã tiếp nhận, xử lý khoảng 1 triệu bộ C/O các loại.

Cùng với đó, việc thực hiện thí điểm tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN đã dần được Bộ Công Thương triển khai hiệu quả và thu hút sự quan tâm của DN khi cho phép thương nhân tự khai báo và cam kết về xuất xứ hàng hóa thay cho việc đề nghị cấp C/O tại các Tổ chức cấp C/O. Cơ chế này giúp thương nhân tiết kiệm chi phí, thời gian, chủ động trong hoạt động XK. Tính đến tháng 12/2018, Bộ Công Thương đã tiếp nhận hồ sơ đề nghị tham gia thí điểm và cấp mã số nhà XK đủ điều kiện tham gia thí điểm tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa cho 10 thương nhân XK của Việt Nam.

Thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, phổ biến chuyên sâu về quy tắc xuất xứ tại các cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia, tập trung vào các ngành hàng XK chủ đạo của Việt Nam. Việc tuyên truyền có xét đến yếu tố vùng miền, địa phương đặc trưng của Việt Nam cho cán bộ xuất nhập khẩu của các công ty, công chức của các tổ chức cấp C/O và các đối tượng khác. Các khóa tập huấn/hội thảo được tổ chức trải dài hầu khắp các tỉnh, thành phố, vùng miền trên toàn lãnh thổ Việt Nam, tập trung tại các địa phương có các đơn vị được Bộ Công Thương ủy quyền cấp C/O và nơi tập trung các khu công nghiệp lớn, có các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, xuất nhập khẩu. Từ đó, nâng cao hiệu quả tận dụng các FTA cho DN.