Doanh nghiệp và lạm phát là hai vấn đề đáng quan tâm của nền kinh tế

Nhiều dữ liệu về doanh nghiệp và lạm phát được công bố trong báo cáo của VEPR

Báo cáo của VEPR cho biết, quý III/2018 tiếp tục chứng kiến một hiện tượng kéo dài từ nhiều tháng nay là lượng doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động nhiều bất thường so với cùng kỳ năm 2017. Theo đó có tổng số 24.501 doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động, tăng tới 76% so với cùng kỳ năm 2017.

Tính chung cả 9 tháng, tổng số doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động là 73.103 doanh nghiệp, tăng 48,2% so với cùng kỳ. “Trong khi số doanh nghiệp mới thành lập tăng lên không nhiều, việc doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động tăng cao bất thường thời gian gần đây khiến cho mục tiêu 1 triệu doanh nghiệp vào năm 2020 càng trở nên không dễ dàng”, TS Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng VEPR, chủ biên báo cáo nói.

Chia sẻ nhận định này, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng, hiện tượng trên cho thấy các nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh thời gian qua chưa “thấm” được nhiều tới các doanh nghiệp. Bà Lan cũng cho biết, tại một cuộc họp với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam mới đây mà bà có dịp tham dự bàn về việc thực hiện hai nghị quyết số 19 và 35 của Chính phủ, nhiều ý kiến cho rằng việc cải cách hành chính, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh ở Việt Nam đã “tốn quá nhiều công sức”.

Cũng theo chuyên gia này mặc dù Việt Nam đã ký và đàm phán được nhiều bản FTA với các đối tác, nhưng những lợi ích thu được từ các thỏa thuận này “về tay” doanh nghiệp FDI hết cả trong khi doanh nghiệp nội chẳng có bao nhiêu. Chỉ cần nhìn vào thị phần xuất khẩu cũng thấy rất rõ điều này.

Báo cáo kinh tế vĩ mô của VEPR nhìn nhận một điểm sáng của quý III/2018 trong hoạt động doanh nghiệp là lượng việc làm được tạo mới, theo đó có 311,3 nghìn việc làm mới, tăng tới 20% so với cùng kỳ. VEPR cho rằng, xét cho cùng chất lượng của tăng trưởng kinh tế phải nằm ở số việc làm mới được tạo ra.

Báo cáo của VEPR cũng cho biết, những dữ liệu kinh tế đã cho phép nhận dạng chính xác hơn về tình hình lạm phát thời gian tới đây sau một thời gian diễn biến khó nắm bắt, thậm chí còn được coi là bí ẩn. Chỉ tiêu lạm phát bình quân của năm 2018 dưới 4% sẽ đạt được nếu không có cú sốc lớn nào về giá năng lượng trong quý IV năm nay.

Tuy nhiên, trong năm 2019, nếu giá nhiên liệu thế giới tiếp tục ở mức cao, Việt Nam áp kịch trần thuế môi trường đối với xăng dầu có thể tạo ra rủi ro về lạm phát. Theo tính toán sơ bộ của VEPR, chỉ riêng sự thay đổi này có thể làm tỷ lệ lạm phát trong vòng 1 năm tới tăng thêm 1,6 điểm phần trăm. "Mức mục tiêu 4% như những năm vừa qua là khó đạt được trong bối cảnh bất lợi như vậy", chuyên gia kinh tế Phạm Thế Anh nhìn nhận.

Mặc dù lạm phát trong năm 2018 được đánh giá là trong tầm kiểm soát song các chuyên gia cho rằng, tình hình thực tế đòi hỏi Ngân hàng Nhà nước cần rất thận trọng với việc điều tiết cung tiền và tín dụng trong thời gian tới nếu không muốn lạm phát vượt khỏi kiểm soát.