Doanh nghiệp phân bón nỗ lực xanh hoá ngành hoá chất

Lợi ích từ chủ trương xanh hoá ngành hoá chất

Tại Hội thảo “Xanh hóa ngành hóa chất, phân bón: Vấn đề đặt ra trong thực tiễn và giải pháp thực hiện” do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức vào chiều 25/12, tại Hà Nội, ông Hoàng Quang Phòng - Phó Chủ tịch VCCI cho rằng: Chiến lược quốc gia về Tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1658/QĐ-TTg ngày 1/10/2021 xác lập định hướng, phát triển kinh tế theo hướng bền vững và bao trùm.

Đồng thời, nhấn mạnh tái cấu trúc nền kinh tế, thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn, tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo, nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên, và giảm phát thải khí nhà kính phù hợp với cam kết Net Zero.

Cũng theo đại diện VCCI, ngành công nghiệp hoá chất và phân bón đóng vai trò rất quan trọng trong sản xuất nông nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, đây cũng là ngành sử dụng khá nhiều tài nguyên thiên nhiên, tạo nguồn phát thải lớn khí nhà kính và ô nhiễm môi trường. Theo đó, thực hiện tốt chuyển đổi xanh ngành hóa chất và phân bón đang trở thành một trong những nhiệm vụ cấp thiết, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của cả hệ thống chính trị, các doanh nghiệp và người dân.

“Việc xanh hóa sản xuất hoá chất và phân bón thông qua việc sử dụng nguyên liệu tái tạo, tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải bảo vệ môi trường, áp dụng công nghệ hiện đại sẽ đem lại ý nghĩa và lợi ích lớn, giúp tăng trưởng kinh tế, giải quyết các vấn đề xã hội và khắc phục ô nhiễm môi trường” - ông Hoàng Quang Phòng thông tin.

Đặc biệt, Việt Nam là quốc gia có lợi thế về phát triển nông nghiệp, một số sản phẩm trong ngành nông nghiệp của Việt Nam như gạo, cà phê, chè, cacao... đã xuất khẩu tại nhiều thị trường trên thế giới. Theo đó, việc xanh hoá ngành hoá chất nói chung và phân bón nói riêng đóng vai trò quan trọng. Không chỉ tạo thuận lợi cho doanh nghiệp hoá chất khẳng định vị thế, nâng cao lợi thế cạnh tranh, mà còn đem đến cơ hội để ngành nông sản của Việt Nam khẳng định vị thế trên thị trường toàn cầu.

Theo TS. Nguyễn Trí Ngọc - Phó Chủ tịch Hiệp hội Phân bón Việt Nam: Với 790 cơ sở sản xuất phân bón vô cơ và hữu cơ, trong đó có 261 cơ sở sản xuất vô cơ; 161 cơ sở hữu cơ; 308 cơ sở vừa vô cơ, vừa hữu cơ. Nhu cầu sử dụng phân bón tại Việt Nam đạt khoảng 10,5-11 triệu tấn/ năm. Trong đó, phân Ure 1,6-1,8 triệu tấn; DAP 0,9 đến 1,0 triệu tấn; SA từ 0,8 đến 0,9 triệu tấn; Kali từ 0,9-1,0 triệu tấn; NPK xấp xỉ 3,5 triệu tấn…

Cũng theo TS. Nguyễn Trí Ngọc, xanh hóa ngành phân bón là xu hướng tất yếu của Việt Nam, giúp giảm phát thải, tiết kiệm năng lượng; ứng dụng công nghệ sạch; hướng tới mục tiêu Net Zero. Các yếu tố trong xanh hóa ngành phân bón hướng tới giảm phát thải carbon; đổi mới công nghệ sản xuất; phát triển phân bón hữu cơ, vi sinh và tuân thủ tiêu chuẩn môi trường.

Doanh nghiệp phân bón chủ động chuyển đổi xanh

Nhận thức được vai trò quan trọng của chuyển đổi xanh trong ngành hóa chất đối với sự phát triển của doanh nghiệp và nền kinh tế Việt Nam, thời gian gần đây, nhiều doanh nghiệp phân bón đã chủ động chuyển đổi xanh thông qua ứng dụng công nghệ và sử dụng năng lượng, nguyên liệu sản xuất thân thiện với môi trường.

Điển hình trong số đó là Tập đoàn Hoá chất Việt Nam, theo ông Phùng Ngọc Bộ - Trưởng Ban kỹ thuật - Tập đoàn Hóa chất Việt Nam: Trong bối cảnh toàn cầu đang đối mặt với những thách thức ngày càng gay gắt về biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, suy giảm tài nguyên và yêu cầu hội nhập quốc tế, chuyển đổi xanh đã trở thành xu thế phát triển tất yếu của mọi ngành, mọi lĩnh vực, đặc biệt là đối với các ngành công nghiệp nền tảng như hóa chất.

"Thực tiễn đã chứng minh rằng, chuyển đổi xanh không chỉ là giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu mà còn là động lực để nâng cao hiệu quả sản xuất, gia tăng giá trị và khả năng cạnh tranh dài hạn của sản phẩm" - ông Phùng Ngọc Bộ thông tin.

Theo đó, để triển khai thực hiện cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 của Việt Nam tại COP26, Hội đồng thành viên Tập đoàn Hóa chất Việt Nam đã ban hành Chương trình chuyển đổi xanh trong Tập đoàn Công nghiệp Hoá chất Việt Nam giai đoạn 2025 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Chương trình chuyển đổi xanh được coi là một thành phần quan trọng trong việc triển khai thực hiện đồng bộ công tác khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo của Tập đoàn và là một định hướng chiến lược quan trọng, gắn kết trách nhiệm xã hội với mục tiêu phát triển bền vững của Tập đoàn trong giai đoạn sắp tới.

Cụ thể, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam đặt mục tiêu, đến năm 2030, giảm tối thiểu 5% lượng phát thải CO₂ so với năm 2024; nâng tỷ lệ năng lượng tái tạo chiếm 5-10% tổng tiêu thụ năng lượng. Đến năm 2050, giảm phát thải CO₂ ít nhất 20% và hướng tới trung hòa các-bon; tỷ lệ năng lượng tái tạo đạt 20-30%.

Đại diện Công ty CP Phân bón Bình Điền cũng cho biết, xanh hóa là chiến lược mới của doanh nghiệp. Để hiện thực chiến lược này, công ty đang tập trung vào xanh hóa trong sản xuất với việc áp dụng các giải pháp công nghệ thân thiện với môi trường trong quá trình sản xuất phân bón, nhằm giảm phát thải khí nhà kính (KNK), đặc biệt là khí CO2​ và N2​O.

Đồng thời, hướng dẫn sử dụng phân bón thông minh, thay đổi thói quen và kỹ thuật bón phân để nâng cao hiệu suất sử dụng dinh dưỡng, giảm lượng phân bón thất thoát và phát thải KNK. Đây cũng là hướng đi của công ty trong việc thực hiện Quyết định số 13/2024/QĐ-TTg, ngày 13/8 /2024 của Thủ tướng Chính phủ Ban hành danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải KNK phải thực hiện kiểm kê KNK có hiệu lực từ 1/10/2024.

Theo Cục Hoá chất (Bộ Công Thương), để thúc đẩy xanh hoá ngành hoá chất, thời gian qua Đảng, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách. Trong đó, Luật Hóa chất sửa đổi được Quốc hội thông qua vào tháng 6/2025, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026 đã tạo cơ sở pháp lý quan trọng cho việc thúc đẩy phát triển ngành hóa chất theo hướng an toàn, bền vững, khuyến khích hóa học xanh và kinh tế tuần hoàn.