Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2016: Thách thức cho phát triển bền vững

Nhiệm vụ nặng nề

Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1855/QĐ-TTg ngày 27/12/2007 chỉ rõ, phát triển năng lượng phải gắn với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đảm bảo đi trước một bước, đảm bảo đồng bộ, bền vững, đa dạng hóa các nguồn năng lượng và công nghệ tiết kiệm năng lượng; Từng bước hình thành thị trường năng lượng, đa dạng hóa sở hữu và phương thức kinh doanh, xóa bao cấp và độc quyền; Phát triển đồng bộ và hợp lý hệ thống năng lượng, quan tâm phát triển năng lượng sạch, năng lượng tái tạo…

Theo ông Tăng Thế Hùng - Phó Vụ trưởng Vụ Quy hoạch - Kế hoạch (Tổng cục Năng lượng - Bộ Công Thương), chặng đường 9 năm thực hiện chiến lược phát triển năng lượng đã đạt những bước tiến quan trọng. Hệ thống điện quốc gia có tổng công suất trên 42.000MW, sản xuất điện năm 2014 khoảng 160 tỷ kWh; than khai thác trên 40 triệu tấn; dầu khai thác khoảng 17 triệu tấn và khí 10 tỷ m3, năng lượng tái tạo bước đầu đã được khai thác, sử dụng hiệu quả.Mục tiêu cụ thể của chiến lược là phấn đấu đảm bảo cung cấp đủ năng lượng cho nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội với năng lượng sơ cấp đến năm 2020 đạt khoảng 100 - 110 triệu TOE; năm 2025 khoảng 110 - 120 triệu TOE và năm 2050 khoảng 310 - 320 triệu TOE. Bên cạnh đó, phát triển các nhà máy lọc dầu, từng bước đáp ứng đủ nhu cầu về các sản phẩm dầu trong nước, đưa tổng công suất các nhà máy lọc dầu lên khoảng 25 - 30 triệu tấn dầu thô vào năm 2020; đảm bảo mức dự trữ chiến lược xăng dầu quốc gia đạt 60 ngày vào năm 2020 và 90 ngày vào năm 2025. Đến năm 2020, phấn đấu hầu hết các hộ dân nông thôn có điện…

Diễn đàn thu hút sự quan tâm của các cơ quan thông tấn, báo chí

Tuy nhiên, mục tiêu đề ra trong chiến lược cũng đặt ra gánh nặng hết sức nặng nề lên những nhà quản lý, các Bộ, ngành và các doanh nghiệp ngành năng lượng. Ông Nguyễn Văn Biên - Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam chia sẻ, thời gian qua, ngành than gặp rất nhiều khó khăn. Dự kiến sản lượng than năm 2016 giảm 8,5%.

“Theo kế hoạch hồi đầu năm 2016, TKV sẽ sản xuất và tiêu thụ khoảng 36 triệu tấn than. Nhưng đến nay, TKV đã phải giảm kế hoạch sản lượng xuống còn 33 triệu tấn/2016. Đạt được khối lượng khai thác này, TKV cũng chỉ đảm bảo việc làm cho công nhân lao động 5 ngày công/tuần. Nếu không đạt được, công nhân không đủ việc làm sẽ khó khăn cho ngành than trong cả trước mắt và lâu dài, khi nhu cầu than cho điện sẽ tăng cao” - ông Biên cho biết.

Ông Nguyễn Văn Biên cũng cho rằng, giá than hiện nay đã tăng nhẹ, lên khoảng 70 USD/tấn nhưng vẫn đang ở mức thấp, trong bối cảnh các chi phí và điều kiện khai thác than ngày càng khó khăn.

Sản xuất đi kèm với tiết kiệm

Ông Lê Tuấn Phong - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Năng lượng - phát biểu tại diễn đàn

Ông Lê Tuấn Phong - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Năng lượng - Bộ Công Thương cho biết, nhằm làm giảm gánh nặng cho sự phát triển các ngành năng lượng sơ cấp, Bộ Công Thương đã xây dựng cơ chế giá cho năng lượng mặt trời với mức giá ở đất liền là 10cent/kWh, ngoài khơi xa là 11 cent/kWh. Bộ Công Thương cũng mong Chính phủ sẽ sớm thông qua cơ chế giá này nhằm tạo hành lang pháp lý cho các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này.

TS. Trần Đình Thiên - Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam chia sẻ thêm, từ bài học phát triển trong 30 năm đổi mới, có thể thấy, sai lầm mang tính chiến lược trong thời gian qua là chỉ tập trung phát triển theo chiều rộng mà không có hướng thay đổi đẳng cấp phát triển, tức là không phát triển công nghệ mà chỉ dựa trên những yếu tố cũ cần được nhìn nhận đầy đủ hơn.

Công nghiệp vẫn chủ yếu vẫn là khai thác tài nguyên, gia công lắp ráp, vẫn khuyến khích phát triển những ngành tiêu thụ năng lượng khổng lồ như thép, xi măng. Đối với nông nghiệp, đây cũng là ngành điển hình tiêu thụ năng lượng, theo đuổi theo hướng tăng trưởng sản lượng, tăng năng suất chứ không phải giá trị.

Do đó, theo TS Trần Đình Thiên, cần phải có quyết tâm thay đổi tư duy về cấu trúc kinh tế, thay đổi đẳng cấp kinh tế. Cụ thể, cần tập trung vào cơ chế giá theo hướng điều chỉnh nhưng không gây sốc, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tư vào ngành năng lượng. Bên cạnh đó, khuyến khích phát triển những ngành công nghệ cao, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Tổng biên tập Nguyễn Hữu Quý khẳng định: Báo Công Thương sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền về lĩnh vực năng lượng

Với vai trò là cơ quan ngôn luận của Bộ Công Thương, Báo Công Thương thời gian qua đã nỗ lực làm tốt nhiệm vụ tuyên truyền, là cầu nối giữa cơ quan quản lý nhà nước với độc giả, nhân dân cả nước, trong đó có ngành năng lượng. Tổng biên tập Báo Công Thương Nguyễn Hữu Quý khẳng định: Báo Công Thương đã chủ động, tích cực xây dựng các bài viết tuyên truyền về ngành năng lượng như sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; đưa điện về nông thôn, miền núi, hải đảo; khó khăn về nguồn lao động khai thác của ngành than… qua đó giúp độc giả nâng cao hiểu biết về những việc đã làm được và những tồn tại, hạn chế của ngành năng lượng. Điều này có ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh Internet, mạng xã hội phát triển nhanh chóng, nhiều thông tin đa chiều mang tính tiêu cực và dụng ý xấu. Trong khi ngành than, điện, xăng dầu từ trước đến nay vẫn được đánh giá là lĩnh vực hết sức nhạy cảm.

Đại diện PV Power - đơn vị tài trợ diễn đàn - nhận hoa cảm ơn từ Ban tổ chức

“Thời gian tới, Báo Công Thương cam kết sẽ tiếp tục đồng hành, sát cánh cùng các doanh nghiệp năng lượng nước nhà thực hiện tốt công tác truyền thông với quan điểm “chủ động đi trước một bước để doanh nghiệp, nhà đầu tư, cộng đồng xã hội hiểu, chia sẻ và nắm được chủ trương đúng đắn của Nhà nước về lĩnh vực năng lượng cũng như những việc mà các cơ quan quản lý, doanh nghiệp đang thực hiện với mục đích đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, phục vụ phát triển kinh tế, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” - Tổng biên tập Nguyễn Hữu Quý nhấn mạnh.