Tin Khu Vực 
Theo báo cáo thường kỳ tháng 9 của Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương, trong bối cảnh quốc tế có nhiều biến động, Việt Nam đã chủ động triển khai nhiều quyết sách quan trọng để thích ứng và phát triển bền vững. Hoạt động lập pháp có những bước tiến mạnh mẽ, thể chế được cải cách sâu rộng, đầu tư công được đẩy mạnh và môi trường đầu tư kinh doanh tiếp tục được cải thiện. Nhiều luật, nghị quyết có ý nghĩa chiến lược đã được ban hành, tạo nền tảng cho đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, nâng cao uy tín và thương hiệu quốc gia.
Nhờ những nỗ lực đồng bộ đó, kinh tế - xã hội trong tháng 8 và 8 tháng đầu năm 2025 cơ bản ổn định, các ngành sản xuất duy trì mức tăng trưởng khá, tiệm cận các mục tiêu đề ra trong bối cảnh kinh tế toàn cầu và khu vực vẫn còn nhiều bất ổn. Theo số liệu thống kê, nhiều chỉ số tăng trưởng công nghiệp, thương mại, đầu tư của Việt Nam đang cho thấy tín hiệu tích cực, mở ra triển vọng thuận lợi cho các tháng cuối năm.
Nhiều yếu tố từ kinh tế thế giới đang tạo điều kiện thuận lợi cho các ngành công nghiệp trong nước. Ảnh minh họa
Tác động tích cực đến phát triển công nghiệp
Một loạt yếu tố bên ngoài đang tạo điều kiện thuận lợi cho các ngành công nghiệp Việt Nam. Đáng chú ý, việc Canada dỡ bỏ thuế trả đũa với Mỹ đã giúp hàng hóa Mỹ lưu thông dễ dàng hơn tại khu vực Bắc Mỹ, góp phần ổn định chuỗi cung ứng và làm giảm áp lực giá hàng hóa toàn cầu. Dù không tham gia USMCA, Việt Nam được hưởng lợi gián tiếp nhờ chi phí nhập khẩu thép, nhôm, ngũ cốc giảm, từ đó hạ giá thành sản phẩm và hỗ trợ hoạt động sản xuất trong nước.
Bên cạnh đó, chiến lược đẩy mạnh quan hệ với khối MERCOSUR đang mở ra cơ hội xuất khẩu lớn cho các ngành công nghiệp chủ lực, nhất là công nghệ, dệt may và điện tử. Việc tăng cường hợp tác với MERCOSUR không chỉ giúp củng cố tính bền vững của các ngành chế tạo, lắp ráp mà còn nâng cao vị thế của Việt Nam như một trung tâm sản xuất, hậu cần chiến lược tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Hàn Quốc đang đàm phán hoán đổi tiền tệ với Mỹ cũng là một tín hiệu đáng chú ý. Nếu thành công, đồng won sẽ ổn định hơn, tạo điều kiện để các tập đoàn Hàn Quốc mở rộng đầu tư ra nước ngoài, trong đó Việt Nam là điểm đến tiềm năng nhờ quan hệ hợp tác sâu rộng và vị trí quan trọng trong chuỗi cung ứng điện tử, dệt may, hóa chất. Thêm vào đó, việc Mỹ cân nhắc áp thuế rất cao với chip và dược phẩm có thể thúc đẩy các doanh nghiệp quốc tế tìm kiếm địa điểm sản xuất thay thế, mở ra cơ hội cho Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị của hai ngành này.
Một yếu tố quan trọng khác là điều kiện tài chính quốc tế đang nới lỏng. Ngày 17/9, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm, mở ra chu kỳ giảm lãi suất mới. Điều này giúp giảm chi phí vốn toàn cầu bằng USD, làm dịu áp lực lên tỷ giá VND/USD và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu đầu vào, phòng ngừa rủi ro tỷ giá. Nhờ đó, các doanh nghiệp thâm dụng vốn trong các ngành nền tảng như điện tử, dệt may, gỗ, hóa chất cơ bản… có thêm điều kiện để mở rộng đầu tư, tái cấu trúc nợ, đồng thời thu hút tốt hơn dòng vốn FDI và đầu tư gián tiếp trong những tháng cuối năm 2025.
Bên cạnh đó, việc Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) xem xét kết nạp thêm các thành viên mới cũng mở ra lựa chọn đa dạng hơn cho nguồn cung nguyên vật liệu của ngành công nghiệp Việt Nam. Chẳng hạn, ngành dệt may có thể hưởng lợi từ nguồn vải và sợi dồi dào, giá cả cạnh tranh đến từ Bangladesh và Sri Lanka.
Trong lĩnh vực nông nghiệp, mặc dù một số thị trường trọng điểm như Indonesia và Philippines tạm thời ngừng nhập khẩu gạo Việt Nam, nhưng tổng thể đầu ra vẫn ổn định. Nhu cầu nhập khẩu dự kiến tăng trở lại vào cuối năm, cùng với cơ hội mở rộng sang các thị trường Trung Đông, châu Phi và Tây Á, góp phần duy trì sản lượng và doanh thu xuất khẩu ổn định.
Thương mại Việt Nam trước những cơ hội mở rộng
Trong lĩnh vực thương mại, những thay đổi trên thị trường quốc tế và chính sách tiền tệ toàn cầu cũng đang mang lại lợi thế đáng kể cho Việt Nam. Việc Canada dỡ bỏ phần lớn các mức thuế trả đũa với Mỹ từ ngày 1/9 giúp chuỗi cung ứng Bắc Mỹ ổn định hơn, qua đó giảm rủi ro biến động giá của các mặt hàng trung gian quan trọng. Doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội tiếp cận nguồn nguyên liệu với chi phí hợp lý hơn, góp phần giảm chi phí sản xuất.
Cùng với đó, việc Fed hạ lãi suất đã tạo điều kiện để tỷ giá VND/USD ổn định, giảm chi phí nhập khẩu và thanh toán quốc tế. Môi trường tài chính thuận lợi còn thúc đẩy dòng vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp vào các lĩnh vực thương mại, logistics, bán buôn - bán lẻ, qua đó hỗ trợ tăng trưởng toàn ngành.
Việc Mỹ cân nhắc áp thuế cao đối với chip và dược phẩm cũng tạo ra khoảng trống thương mại mới. Việt Nam có thể tận dụng vị trí trung chuyển hoặc trở thành địa điểm sản xuất thay thế, đồng thời phát triển mạnh các ngành logistics và phân phối hàng hóa liên quan.
Một hướng đi chiến lược khác là việc Việt Nam đàm phán tiến tới một Hiệp định thương mại ưu đãi (PTA) hoặc Hiệp định thương mại tự do (FTA) với MERCOSUR. Đây là bước đi nhằm đa dạng hóa thị trường, giảm rủi ro phụ thuộc vào một số thị trường truyền thống và mở rộng không gian xuất khẩu cho các ngành điện tử, dệt may sang khu vực có dân số hơn 300 triệu người. Sự bổ sung tự nhiên giữa hai khối kinh tế giúp Việt Nam đảm bảo nguồn cung ổn định, đặc biệt là các mặt hàng thiết yếu như ngũ cốc, thịt và năng lượng sinh học.
Ngoài ra, việc RCEP chuẩn bị kết nạp thêm các thành viên mới như Hồng Kông (Trung Quốc), Sri Lanka, Chile sẽ mở rộng thêm thị trường xuất khẩu, mang lại lợi thế thuế quan cho hàng hóa Việt Nam. Việc rà soát và đơn giản hóa thủ tục trong Hiệp định EVFTA của EU cũng giúp doanh nghiệp Việt Nam thông quan hàng hóa thuận lợi hơn. Từ tháng 8/2025, trên 90% dòng thuế xuất khẩu sang EU đã về 0%, tạo điều kiện lớn để đa dạng hóa thị trường và gia tăng kim ngạch.
Đáng chú ý, các biện pháp kiên quyết của Chính phủ trong chống khai thác bất hợp pháp (IUU) đã nâng cao ý thức cộng đồng và ngư dân về khai thác bền vững. Đây không chỉ là yêu cầu bắt buộc để đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế, mà còn giúp nâng cao uy tín của hàng thủy sản Việt Nam tại các thị trường khó tính như EU, tạo nền tảng cho xuất khẩu thủy sản tăng trưởng ổn định trong dài hạn.
Tổng thể, bức tranh kinh tế - xã hội trong và ngoài nước tháng 9/2025 cho thấy nhiều yếu tố thuận lợi đang hội tụ, tạo nền tảng vững chắc cho công nghiệp và thương mại Việt Nam bứt phá. Từ các điều chỉnh chính sách tài chính quốc tế, chuyển động thương mại khu vực, đến những quyết sách trong nước về cải cách thể chế và đầu tư công, tất cả đều hướng tới mục tiêu phát triển ổn định và bền vững.
Nếu tận dụng tốt các cơ hội này, Việt Nam hoàn toàn có khả năng củng cố vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu, mở rộng thị trường xuất khẩu, thúc đẩy sản xuất công nghiệp và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong giai đoạn tới.
