Điểm sáng xuất khẩu

Ở thời điểm tổng kết năm 2013, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng nhìn nhận: “Con số KNXK 132,5 tỷ USD của năm 2013 một mặt là thành tích của ngành Công Thương, nhưng mặt khác cũng là áp lực cho ngành trong việc hoàn thành mục tiêu tăng trưởng 10% trong năm 2014”. Tuy nhiên, bằng sự nỗ lực lớn, thành tích của hoạt động XK không những đạt mà còn vượt xa con số tăng trưởng 10% đã được Quốc hội giao.

Để đạt được con số này, trước hết phải nói đến sự nỗ lực, kiên trì thực hiện đường lối xây dựng và phát triển những mặt hàng XK chủ lực của Bộ Công Thương và các hiệp hội, ngành hàng. Còn nhớ, vào thời điểm năm 2005, cả nước chỉ có 7 mặt hàng đạt KNXK từ 1 tỷ USD trở lên, trong đó dẫn đầu là dầu thô. Tuy nhiên, con số này 9 năm sau đó đã tăng gấp hơn 3 lần với 23 mặt hàng, trong đó kim ngạch tăng cao nhất tập trung vào những nhóm hàng tạo việc làm cho người lao động như điện thoại và linh kiện, dệt may… Đặc biệt, ngành dệt may năm 2014 không những đạt mức kim ngạch kỷ lục (24,5 tỷ USD), đứng thứ hai trong những mặt hàng XK chủ lực (sau điện thoại và linh kiện) mà còn đạt tỷ lệ nội địa hóa 50%, xóa bỏ định kiến cho rằng đây là ngành mang lại giá trị gia tăng rất thấp.

Bên cạnh đó, mặc dù gặp rất nhiều khó khăn trong năm 2014 nhưng nhóm nông - lâm - thủy sản vẫn đạt kim ngạch khoảng 22 tỷ USD, tăng trưởng trên 14% so với cùng kỳ. Đặc biệt, năm 2014, tiếp tục có thêm 1 thành viên của nhóm này gia nhập “câu lạc bộ tỷ USD” là mặt hàng hạt tiêu. Ông Đỗ Hà Nam - Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA) - cho biết, với thành tích này, vị thế hạt tiêu Việt Nam đã được khẳng định bằng việc giữ vững kỷ lục sản xuất và xuất khẩu trong 14 năm liền.

Năm 2014, một trong những mục tiêu lớn nhất được đề ra từ đầu năm là đa dạng hóa thị trường, tránh phụ thuộc vào một số thị trường truyền thống. Và mục tiêu này đã được thực thi khi các thị trường khu vực châu Phi, châu Mỹ La tinh, vùng Caribe đều có mức tăng trưởng vượt trội, lần lượt đạt khoảng 10% và 39%. Cá biệt, nhờ những tác động tích cực của các hiệp định thương mại tự do (FTA) mới được ký kết như FTA Việt Nam - Chi lê, KNXK sang thị trường này đã tăng hơn gấp đôi.

Kết quả đáng khích lệ của hoạt động xuất nhập khẩu năm 2014 còn được thể hiện ở mối tương quan giữa KNXK và nhập khẩu. Theo kế hoạch đề ra đầu năm 2014, con số nhập siêu sẽ ở mức 6% tổng KNXK nhưng thực tế chúng ta lại xuất siêu. Điều này cho thấy nỗ lực phát triển công nghiệp hỗ trợ đã có những kết quả khả quan bước đầu cũng như chủ trương ưu tiên sử dụng hàng hóa được sản xuất trong nước đã được thực hiện nghiêm túc.

Mặc dù năm 2014 thành quả xuất siêu vẫn phụ thuộc lớn vào các DN FDI, kết quả xuất nhập khẩu giữa các thị trường vẫn có sự chênh lệch lớn nhưng theo các chuyên gia, đây là việc bình thường ở một quốc gia đang trên đà phát triển mạnh như Việt Nam. Thành tích xuất siêu dù nhìn ở góc độ nào vẫn là kết quả đáng ghi nhận, thể hiện sự nỗ lực vượt bậc của toàn ngành Công Thương.