Đề xuất giao chính quyền cấp xã triển khai bình ổn giá

Đề xuất lược bỏ nội dung thanh tra chuyên ngành về giá

Sáng 9/10, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 50, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá.

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã nêu rõ sự cần thiết của việc sửa đổi Luật Giá xuất phát từ 5 mục tiêu chính, đó là: Thực hiện chủ trương tinh gọn bộ máy hành chính; thực hiện phân cấp quản lý đối với đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã; kết thúc hoạt động Thanh tra chuyên ngành về giá để phù hợp với Luật Thanh tra mới; cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động kinh doanh dịch vụ thẩm định giá; kịp thời xử lý các vấn đề thực tiễn.

Về phạm vi điều chỉnh, dự thảo Luật đề xuất lược bỏ nội dung thanh tra chuyên ngành về giá để đảm bảo phù hợp với Luật Thanh tra số 84/2025/QH15. Đồng thời, dự thảo Luật dự kiến lược bỏ cụm từ “người tiêu dùng” trong phạm vi điều chỉnh, nhưng giữ nguyên các đối tượng áp dụng là “cơ quan, tổ chức, cá nhân”.

Về bình ổn giá, dự thảo Luật sửa đổi quy định trách nhiệm triển khai bình ổn giá của UBND cấp huyện (theo phân công của UBND cấp tỉnh) và giao trách nhiệm cho UBND cấp xã thực hiện. Việc này nhằm phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp, thống nhất với việc thực hiện hoạt động của UBND cấp huyện từ ngày 1/7/2025.

Nhằm cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, Chính phủ đề xuất lược bỏ một số điều kiện không cần thiết liên quan đến dịch vụ thẩm định giá. Cụ thể, dự thảo bãi bỏ quy định tại khoản 8 và khoản 9 Điều 73 để đồng bộ với Luật Điện lực năm 2024, Luật Công chứng năm 2024.

Bên cạnh đó, dự thảo cũng bỏ cụm từ "được thành lập, đăng ký ngành, nghề kinh doanh dịch vụ thẩm định giá theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp và” tại điểm b khoản 1 Điều 48.

Bên cạnh đó, dự thảo Luật cũng tập trung sửa đổi, bổ sung thẩm quyền định giá đối với một số dịch vụ. Theo đó, sửa đổi, bổ sung dịch vụ "vận chuyển khí thiên nhiên bằng đường ống” thành "vận chuyển khí thiên nhiên bằng đường ống và dịch vụ tồn trữ, tái hóa, vận chuyển và phân phối khí thiên nhiên hóa lỏng cho sản xuất điện". Thẩm quyền định giá được giao cho Bộ Công Thương và UBND cấp tỉnh.

Bên cạnh đó, bổ sung nhóm hàng dự trữ quốc gia thuộc phạm vi Nhà nước định giá, phù hợp với Luật Đấu thầu năm 2025.

Cùng với đó, bổ sung dịch vụ sử dụng hạ tầng trong khu công nghiệp, khu kinh tế, khu công nghệ số tập trung, khu công nghệ cao và cụm công nghiệp đầu tư từ nguồn vốn ngân sách nhà nước vào Danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá. Thẩm quyền định giá cụ thể được giao cho ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

Bảo đảm tính khả thi về nguồn lực, nhân lực

Báo cáo thẩm tra do Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày, nêu rõ, Ủy ban cơ bản nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật sửa đổi để phù hợp với mô hình tổ chức bộ máy, thực hiện phân cấp, phân quyền và đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đã đưa ra nhiều kiến nghị thẩm tra chi tiết đối với các nội dung của dự thảo Luật, đặc biệt tập trung vào tính khả thi của việc phân cấp và sự thống nhất với các luật hiện hành.

Cụ thể, về phạm vi điều chỉnh và bình ổn giá, Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhất trí với việc lược bỏ nội dung thanh tra chuyên ngành về giá tại phạm vi điều chỉnh, nhưng có ý kiến đề nghị thay thế bằng cụm từ “thanh tra trong lĩnh vực giá” thay vì bỏ hoàn toàn.

Quan trọng hơn, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị cân nhắc không nên bỏ cụm từ “người tiêu dùng” tại phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật, nhằm đảm bảo thống nhất giữa các điều khoản của Luật Giá, vì việc thực hiện trong thời gian qua không có vướng mắc.

Về bình ổn giá, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cơ bản thống nhất với đề nghị sửa đổi nhằm đảm bảo thực hiện theo mô hình chính quyền hai cấp. Tuy nhiên, Ủy ban nhấn mạnh rằng, việc đề xuất, triển khai bình ổn giá tại chính quyền cấp xã cần được xem xét, bảo đảm tính khả thi về nguồn lực, nhân lực, và phạm vi áp dụng để thực hiện có hiệu quả.

Về rà soát thời hạn kiểm tra và điều kiện kinh doanh, Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhận định rằng, dự thảo Luật sửa đổi theo hướng quy định kéo dài thời gian kiểm tra so với quy định hiện hành là chưa phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, vốn yêu cầu “Chấm dứt tình trạng thanh tra, kiểm tra chồng chéo, trùng lắp, kéo dài…”. Do đó, Ủy ban đề nghị rà soát để quy định thời hạn kiểm tra phù hợp, không kéo dài hơn so với quy định hiện hành.

Đối với việc đơn giản hóa điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá (bỏ cụm từ liên quan đến đăng ký ngành, nghề kinh doanh), đa số ý kiến trong Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhất trí, nhưng đề nghị cơ quan soạn thảo cần rà soát để đảm bảo tương thích với quy định của Luật Doanh nghiệp về việc thành lập, đăng ký ngành, nghề kinh doanh.

Về thẩm quyền định giá đối với hàng hóa, dịch vụ chuyên môn sâu: Đối với danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá, Ủy ban Kinh tế và Tài chính kiến nghị cân nhắc lại việc phân quyền ở một số lĩnh vực chuyên môn sâu, liên vùng.

Cụ thể, về vận chuyển khí thiên nhiên, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, hoạt động vận chuyển khí thiên nhiên và các dịch vụ liên quan (tồn trữ, tái hóa) là hoạt động mang tính chuyên môn sâu, có sự liên kết chặt chẽ trên phạm vi nhiều địa phương (không theo địa giới hành chính).

Do đó, Ủy ban cho rằng, chưa nên phân quyền ngay trong luật để tránh việc nhiều địa phương phải quyết định giá cho từng tuyến đường ống, gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Về dịch vụ hạ tầng khu công nghiệp, khu kinh tế, thay vì giao UBND cấp tỉnh định giá cụ thể như đề xuất của Chính phủ, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị cân nhắc quy định ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định khung giá để đảm bảo tính linh hoạt, phù hợp với thực tế và hài hòa lợi ích các bên, đồng thời vẫn bảo đảm sự quản lý của Nhà nước.

Về dịch vụ sử dụng diện tích bán hàng tại chợ, đối với các chợ được đầu tư từ ngân sách nhà nước (thường là quy mô nhỏ, ở cấp xã, phường), Ủy ban đề nghị cân nhắc quy định theo hướng giao ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định khung giá và ủy ban nhân dân cấp xã quy định mức giá cụ thể.

Về hàng dự trữ quốc gia, Ủy ban đề nghị cần rà soát để quy định thống nhất việc định giá đối với mặt hàng dự trữ, không phụ thuộc vào 4 hình thức mua bán khác nhau (chỉ định thầu, mua/bán trực tiếp rộng rãi, bán chỉ định).

Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát để bảo đảm sự thống nhất của dự án Luật với các luật khác đang được trình Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ 10, như Luật Thanh tra, Luật Doanh nghiệp, Luật Dự trữ quốc gia (thay thế)...