Để vốn đầu tư công không “ngủ đông”

Liên tục không đạt kế hoạch giải ngân

Năm 2019, tổng số kế hoạch chi đầu tư phát triển nguồn ngân sách Nhà nước (NSNN) năm 2019 được Quốc hội giao là 416.800 tỷ đồng gồm: vốn trong nước là 369.300 tỷ đồng và vốn nước ngoài là 47.500 tỷ đồng). Tổng kế hoạch vốn đầu tư nguồn NSNN đã được Thủ tướng Chính phủ giao là 355.617,901 tỷ đồng, đạt 85,32% so với kế hoạch Quốc hội giao.

Giải ngân vốn đầu tư công 2 tháng đầu năm vẫn chưa cao

Báo cáo của Bộ Tài chính cho biết, căn cứ kế hoạch được giao, số liệu ước giải ngân vốn đầu tư nguồn NSNN của các Bộ, ngành địa phương 2 tháng năm 2019 khoảng 16.210,314 tỷ đồng, đạt 3,89% so với kế hoạch Quốc hội giao và đạt 4,52% so kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (cùng kỳ năm 2018 đạt 1,87% kế hoạch Quốc hội giao và 1,95% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao). Trong đó: Vốn trong nước là 16.174,940 tỷ đồng, đạt 4,38% kế hoạch Quốc hội giao và đạt 4,9% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao và vốn ngoài nước là 35,374 tỷ đồng; đạt 0,07% kế hoạch Quốc hội giao và đạt 0,12% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (cùng kỳ năm 2018 đạt 0,53% kế hoạch Quốc hội giao và 0,6% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao).

Mặc dù con số giải ngân kế hoạch vốn ngân sách nhà nước của các Bộ, ngành và địa phương trong hai tháng qua cao hơn so với cùng kỳ năm 2018 nhưng vẫn ở mức thấp. Nguyên nhân được Bộ Tài chính chỉ ra là: Những tháng đầu năm, kế hoạch vốn đầu tư nguồn NSNN mới được Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư giao; các Bộ, ngành Trung ương và địa phương mới cơ bản hoàn thành việc phân bổ chi tiết kế hoạch vốn cho các dự án, đồng thời nhập dự toán trên hệ thống Tabmis; các chủ đầu tư đang hoàn thiện các các thủ tục đấu thầu, lựa chọn nhà thầu, hoàn thiện hồ sơ tạm ứng, thanh toán theo quy định. Đồng thời, tháng 2 có thời gian nghỉ Tết Nguyên đán kéo dài nên cũng ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân vốn.

Thu hồi vốn với những dự án chưa đủ điều kiện

Để đảm bảo giải ngân hết kế hoạch vốn năm 2019, Bộ Tài chính đã có một số kiến nghị tới Thủ tướng Chính phủ. Cụ thể: Chính phủ Chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương rà soát, tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ giao vốn cho các dự án đủ điều kiện theo đúng ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 401/VPCP-KTTH ngày 15/1/2019 của Văn phòng Chính phủ. Đối với các dự án chưa đủ điều kiện giao vốn đề nghị thu hồi hết số vốn này để thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản và thu hồi vốn ứng trước.

Chỉ đạo các Bộ, ngành và địa phương đến nay chưa phân bổ chi tiết hoặc chưa phân bổ hết kế hoạch vốn năm 2019 khẩn trương phân bổ chi tiết kế hoạch vốn cho các dự án theo đúng quy định và gửi các cơ quan chức năng làm cơ sở triển khai thực hiện và thanh toán vốn cho các dự án. Bộ Tài chính đã có văn bản số 1966/BTC-ĐT ngày 19/2/2019 gửi các Bộ, ngành địa phương đôn đốc việc phân bổ chi tiết kế hoạch vốn.

Bộ Tài chính cũng kiến nghị tới Chính phủ chỉ đạo các chủ đầu tư khẩn trương hoàn thiện các thủ tục về phê duyệt thiết kế, dự toán, thủ tục đấu thầu; đôn đốc các nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công để có khối lượng giải ngân; tập trung hoàn thiện các thủ tục nghiệm thu, thanh toán vốn ngay từ các tháng đầu năm; rà soát các vướng mắc trong việc thực hiện và thanh toán để kịp thời xử lý. Đồng thời có biện pháp xử lý trách nhiệm cụ thể đối với các chủ đầu tư chậm hoàn thiện thủ tục nghiệm thu, thanh toán.

Đối với các dự án chưa giải ngân hết kế hoạch năm 2018, dự kiến kéo dài sang năm 2019, đề nghị các Bộ, ngành, địa phương chỉ đạo các chủ đầu tư ra làm việc với Kho bạc Nhà nước để làm thủ tục kéo dài kế hoạch vốn. Đồng thời, các Bộ, ngành, địa phương thực hiện việc tổng hợp, báo cáo giải ngân định kỳ hàng tháng các nguồn vốn thuộc lĩnh vực quản lý gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư theo đúng thời gian quy định; trong đó, đánh giá cụ thể tình hình giao và giải ngân vốn đầu tư, các tồn tại, vướng mắc và nguyên nhân giải ngân chậm, đồng thời có biện pháp đẩy nhanh tiến độ giải ngân các dự án.

Được biết, giải ngân vốn đầu tư công ước thanh toán năm 2018 là 263.648 tỷ đồng, đạt 65,96% so với kế hoạch Quốc hội giao và đạt 66,87% so kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Thậm chí có những ngành còn chưa “tiêu” được đồng vốn đầu tư công nào.

Tình trạng đầu năm “đủng đỉnh”, cuối năm chạy nước rút để tiêu tiền vốn diễn ra thường xuyên đối với công tác đầu tư công. Vì thế, các chuyên gia kinh tế cho rằng, bên cạnh những giải pháp từ Chính phủ và cơ quan quản lý nhà nước, các địa phương, bộ ngành cũng cần chủ động hơn nữa trong việc “thúc” các tiến độ dự án; tập trung tháo gỡ khó khăn trong triển khai và đặc biệt là cần kiên quyết loại bỏ những dự án kém hiệu quả. Chuyên gia kinh tế, TS. Vũ Đình Ánh nhìn nhận: Cần tiếp tục cải cách thủ tục quản lý đầu tư và giải ngân vốn đầu tư công theo hướng tạo điều kiện thuận lợi nhất cho chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giảm thủ tục hành chính.